۲۰ درصد قطعات لوازم یدکی بیکیفیتاند؛ فقط ۲ درصد تقلبی!/ضعف گمرک و استاندارد ریشه اصلی بیکیفتی در بازار لوازم یدکی است
به گزارش نبض بازار،مهدی کاظمی، رئیس سابق اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی خودرو و ماشینآلات تهران، در گفتوگو با ما مهمترین چالش امروز صنف لوازم یدکی را ضعف در نظارت گمرک و سازمان استاندارد دانست و گفت:«از روزی که وارد این صنف شدم، همواره گمرکات و استاندارد را عامل اصلی مشکلات بازار لوازم یدکی میدانم. اگر امروز با کمبود کالا مواجهیم، علت آن، روند نادرست ترخیص است؛ اگر اجناس بیکیفیت داریم، دلیلش نبود نظارت مؤثر گمرک و استاندارد است؛ و اگر گرانی داریم، ریشه در نوسانات ارزی دارد.»
وی با اشاره به سالها فعالیت رسانهای خود افزود:«در طول ۱۵ سال عضویت در هیئتمدیره اتحادیه و ۱۳ سال سخنگویی، بارها در رسانههای داخلی و حتی خارج از کشور نسبت به ضعف عملکرد گمرک هشدار دادهام، اما تاکنون هیچیک از پیشنهادهای کارشناسان صنف اجرایی نشده است.»
پیشنهاد تشکیل کمیسیون تخصصی بررسی قطعات وارداتی
کاظمی با تأکید بر ضرورت بهرهگیری از تجربه فعالان صنف در فرایند واردات گفت:«پیشنهاد دادهام که گمرک، کمیسیونی از اعضای خبره و پیشکسوت صنف تشکیل دهد تا قبل از ثبت سفارش، درباره کیفیت قطعات وارداتی نظر کارشناسی بدهند. زیرا وقتی کالایی بیکیفیت وارد کشور شد، دیگر بازگرداندن آن ممکن نیست و در نهایت یا باید معدوم شود یا با قیمت پایینتر به بازار عرضه گردد که نتیجهاش نارضایتی مردم از کیفیت قطعات است.»
تفکیک میان قطعات تقلبی و بیکیفیت
او با تفکیک دو مفهوم «تقلب» و «بیکیفیت» توضیح داد:«قطعه تقلبی یعنی سوءاستفاده از برند معتبر با بستهبندی مشابه، در حالی که بیکیفیت یعنی کالایی که از ابتدا استاندارد لازم را ندارد. میزان تقلب در بازار بسیار پایین است و شاید به دو درصد هم نرسد، اما حدود ۲۰ درصد از قطعات موجود در بازار بیکیفیتاند.»
کاظمی در ادامه گفت:«ایران توان تولید بسیاری از قطعات باکیفیت را دارد، اما بهدلیل نبود نظارت مؤثر و مدیریت درست در واردات، همچنان کالاهای بیکیفیت از کشورهایی چون چین، هند و ترکیه وارد میشود. این کشورها هم توان تولید قطعات عالی را دارند و هم بیکیفیت؛ مسئله این است که ما چه چیزی سفارش میدهیم و چه نظارتی بر آن داریم.»
لزوم استفاده از ظرفیتهای صنفی برای کنترل بازار
این فعال صنفی در پایان تأکید کرد:«اگر گمرک و سازمان استاندارد از ظرفیت اعضای نخبه صنف لوازم یدکی استفاده کنند، میتوان مشکل بیکیفیتی را بهسادگی برطرف کرد. متأسفانه بهجای همکاری، اغلب ما را مقصر جلوه میدهند، در حالیکه صنف ما یکی از منصفترین و مسئولیتپذیرترین صنوف کشور است.»
مهدی کاظمی در ادامه گفتوگو با «نبض بازار» با اشاره به سابقه خود در رسیدگی به شکایات صنفی گفت:«چند سال مسئول رسیدگی به شکایات در اتحادیه بودم و در تمام آن مدت اجازه ندادم حتی یک مصرفکننده برای حل مشکلش به تعزیرات مراجعه کند. همه موارد را در داخل اتحادیه بررسی و با رضایت طرفین حل کردیم؛ هم خریدار راضی بیرون رفت، هم فروشنده.»
وی تأکید کرد که صنف لوازم یدکی توان و دانش تخصصی بالاتری از نهادهای نظارتی دارد و افزود:«خود صنف در زمینه بازرسی، دقیقتر و آگاهتر از نهادهایی مثل سازمان تعزیرات، بازرسی اصناف یا وزارت صمت عمل میکند، چون ما اطلاعات فنی از قطعه داریم. قاضی یا بازرس عمومی نمیداند کیفیت یک قطعه بر چه مبنایی سنجیده میشود، اما ما در اتحادیه این دانش را داریم و نظارتمان مبتنی بر تجربه و شناخت واقعی بازار است.»
لزوم هماهنگی میان نهادهای مرتبط با صنف
این فعال و متخصص لوازم یدکی با انتقاد از نبود همکاری میان دستگاههای مرتبط گفت:«اگر سازمان استاندارد، گمرک، وزارت صمت و سایر نهادهای مرتبط با صنف ما همکاری همهجانبهای داشته باشند، میتوانیم بسیاری از مشکلات بازار را برطرف کنیم؛ از کمبود و گرانی گرفته تا مسأله کیفیت. کافی است واردات با هماهنگی اتحادیه و بررسی دقیق انجام شود.»
تولید داخلی؛ توانمند اما محدود به مواد اولیه
کاظمی در ادامه با اشاره به ظرفیت بالای تولید داخلی اظهار داشت:«ایران توان تولید ۹۵ درصد از قطعات مورد نیاز خودرو را دارد. تولیدکنندگان داخلی ما از نظر کیفیت چیزی از اروپاییها کم ندارند؛ مشکل اصلی دسترسی به مواد اولیه و تأمین ارز است. اگر این موانع رفع شود، دیگر نیازی به واردات بخش عمدهای از قطعات نخواهیم داشت.»
وی افزود:«تنها ۵ درصد از قطعات هستند که بهدلیل نیاز به ماشینآلات خاص یا صرفه اقتصادی پایین، هنوز در کشور تولید نمیشوند. اما در سایر موارد، تولیدکنندگان داخلی باکیفیت بالا کار میکنند و حتی در برخی موارد، محصولاتشان با نمونههای خارجی برابری میکند.»
کاظمی در پایان تأکید کرد:«اگر گمرک در ترخیص کالاها سرعت عمل داشته باشد و نهادهای نظارتی نیز به جای برخورد، از ظرفیت تخصصی اتحادیهها استفاده کنند، بازار لوازم یدکی نه با کمبود مواجه خواهد شد و نه با نارضایتی مردم. تجربه نشان داده که نظارت درونصنفی، مؤثرتر از نظارتهای دولتی است.»