پیشفروش در بنبست اعتماد / چرا خریداران خودروهای وارداتی عقبنشینی کردهاند؟
به گزارش نبض بازار ، بازار خودروهای وارداتی در ایران، پس از دورهای رکود و انحصار، بار دیگر به جریان افتاده، اما در شرایطی که انتظار میرفت این طرحها با استقبال گسترده مواجه شوند، آمارها چیز دیگری میگویند. بینظمی در اجرای سیاستها، تغییرات دائم در تعرفهها، ضعف واردکنندگان در ارائه خدمات پس از فروش و افزایش ریسک برای خریداران، مانع از شکلگیری اطمینان عمومی شده است.
بیثباتی قوانین، مانع اول بازگشت اعتماد
بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو، در گفتوگو با «نبض بازار» با انتقاد از وضعیت موجود بازار وارداتیها میگوید استقبال سرد مردم از نخستین مرحله پیشفروش خودروهای وارداتی در سال جدید، ناشی از بیاعتمادی عمومی، تغییرات مداوم در سیاستهای تجاری و بینظمی در فرآیند واردات است. به گفته او، این عوامل باعث شدهاند که جامعه با احتیاط بیشتری به سمت خرید خودروهای وارداتی حرکت کند.
وی تأکید میکند: «هر روز یک تصمیم جدید گرفته میشود. یک روز تعرفه واردات پایین میآید، فردایش با نامهای دیگر تعرفه صد درصدی بازمیگردد. این بینظمی، بهویژه در بازار خودرو، به معنای از بینرفتن امنیت خرید است.»
صدرایی با انتقاد از ساختار اجرایی واردات خودرو میگوید شرکتهایی که خودرو وارد میکنند نه تنها پشتوانه مالی یا تخصصی مناسبی ندارند، بلکه توانایی تأمین قطعات و ارائه خدمات پس از فروش را نیز ندارند. در چنین شرایطی، خریدار با نگرانی از آینده خودرو و هزینههای احتمالی روبهرو میشود و ترجیح میدهد دست به خرید نزند.
او ادامه میدهد: «بازاری که سالها تشنه واردات بود، حالا با خودروهایی مواجه است که معلوم نیست قطعهشان چطور تأمین میشود، نمایندگیشان کجاست و چه کسی پاسخگوی مشتری است.»
شکست حباب قیمتی و سردی بازار
این کارشناس معتقد است هیجان ابتدایی ورود خودروهای وارداتی به سرعت فروکش کرده و حباب قیمتی بسیاری از مدلها شکسته شده است. خودروهایی که با قیمت چند برابر نرخ سامانه وارد بازار شدند، حالا در کمتر از چند ماه با کاهش شدید ارزش مواجهاند.
صدرایی میگوید: «خودرویی که ابتدا ۱۰ میلیارد تومان قیمت داشت، حالا به کمتر از ۵.۵ میلیارد تومان رسیده است. مردم دیگر قدرت خرید ندارند که بخواهند برای خودروهای معمولی، قیمت خودروهای لوکس جهانی را بپردازند.»
طرحهای پیشفروش؛ تجربهای که بیاعتمادی آفرید
صدرایی یکی از عوامل مؤثر در بیاعتمادی عمومی را سابقه ناموفق پیشفروشهای گذشته میداند. به باور او، مردم تجربههای تلخی از عدم تحویل خودرو، بدقولی شرکتها و نبود پاسخگویی دارند و این ذهنیت منفی، به سادگی قابل جبران نیست.
وی تأکید میکند: «حتی اگر برخی شرکتها واقعاً نیت درستی داشتند، اما شرایط کلان اقتصادی و ضعف نظارتی باعث شد تصویر کلی از پیشفروشها منفی شود. این ذهنیت حالا به سد بزرگی در برابر موفقیت طرحهای جدید تبدیل شده است.»
پیششرطهای بازسازی اعتماد مردم
برای بازگرداندن اعتماد عمومی، صدرایی بر لزوم چند اصلاح اساسی تأکید میکند: کاهش تعدد واردکنندگان، الزام به ارائه خدمات پس از فروش، تثبیت تعرفهها حداقل برای یک سال و تحویل بهموقع خودروها با قیمت رسمی از جمله این شروط است.
او میگوید: «تا زمانی که واردکنندگان بدون پشتوانه مشخص وارد بازار میشوند و هر روز یک قانون یا تعرفه جدید اعلام میشود، نمیتوان انتظار داشت مردم ریسک کنند و سرمایه خود را وارد این بازار کنند.»
نمایندگی بهجای سامانه؛ الگوی جهانی فروش خودرو
صدرایی با اشاره به مدل جهانی فروش خودرو تأکید میکند که الگوی موفق، حذف پیشفروش و تحویل مستقیم خودرو از نمایندگی به خریدار است. به گفته او، در بیشتر کشورها خریدار به نمایندگی مراجعه میکند، خودرو را میبیند، شرایط را بررسی میکند و همانجا خرید خود را انجام میدهد.
او اضافه میکند: «در گذشته هم در ایران چنین مدلی وجود داشت. نمایندگیها خودرو را وارد میکردند، خدمات میدادند و مردم با آرامش خرید میکردند. اما حالا دولت با طرحهای نظارتی مثل پیشفروش وارد شده و نتیجهاش سردرگمی و تشدید فعالیت دلالها شده است.»
بازار نیازمند واردات منسجم و هدفمند
در پایان، این کارشناس خودرو بر ضرورت انسجام در واردات تأکید میکند. بهجای ورود چند ده مدل متفرق با تیراژ پایین، واردات باید محدود به چند برند و مدل مشخص با تیراژ بالا و خدمات مشخص باشد تا هم زمان تحویل کاهش یابد، هم اعتماد مردم جلب شود.
او نتیجهگیری میکند: «اگر خودروها به تعداد کافی، با برندهای قابل اعتماد و خدمات مشخص وارد شوند، هم بازار منطقیتر میشود و هم حاشیه سود دلالها از بین میرود. این تنها راه بازگرداندن سلامت به بازار خودروهای وارداتی است.»