سود غیر واقعی در «بیمه آرمان»؛ بازی با ذخایر ۱۸۹ میلیارد تومانی برای پوشش کسریهای سنگین
به گزارش نبض بازار- هسته اصلی این انتقادات، تلاش مدیریت برای شناسایی ذخایر فاقد تعهد جهت مدیریت سود از یک سو، و پنهانسازی کسریهای عظیم در ذخایر حیاتی خسارت از سوی دیگر است. این وضعیت، پایداری سود اعلامی شرکت را به شدت زیر سوال برده و ریسکهای آتی را به سهامداران منتقل کرده است.
سودسازی با ذخایر غیرواقعی، پنهانسازی زیان با کسری ذخایر
بند ۳ گزارش حسابرس، کلیدیترین بخش نقد عملکرد مالی بیمه آرمان است. طبق مستندات، شرکت مبلغ ۱،۸۹۱ میلیارد ریال (نزدیک به ۱۸۹ میلیارد تومان) را تحت عنوان «ذخیره فنی تکمیلی و خطرات طبیعی» در حسابها نگه داشته است. حسابرس با صراحت اعلام کرده که این ذخیره «ماهیت تعهد ندارد» و مغایر با استاندارد حسابداری ۲۸ است. اما چرا این موضوع مهم است؟ نگهداری این ذخیره غیرضروری، در ظاهر اقدامی محافظهکارانه به نظر میرسد، اما وقتی در کنار بخش دوم بند ۳ قرار میگیرد، نیت اصلی آشکار میشود. حسابرس فاش کرده است که شرکت در بخشهای حیاتی و پرریسک مانند «بیمه شخص ثالث، درمان و مسئولیت»، با کسری شدید ذخیره خسارت معوق روبروست. بر اساس گزارش محاسب فنی رسمی، کسری ذخایر خسارت معوق تا پایان سال مالی قبل حداقل ۲،۱۸۶ میلیارد ریال بوده است. نکته تکاندهنده اینجاست که مدیریت شرکت در دوره جاری تنها ۲۲۰ میلیارد ریال از این کسری عظیم را در حسابها منظور کرده و مابقی آن (حدود ۱،۹۶۶ میلیارد ریال) همچنان بدون پوشش باقی مانده است. به زبان ساده، شرکت از یک سو ذخایر غیرلازم (تکمیلی) را نگه داشته و از سوی دیگر، ذخایر واجب (خسارت معوق) را شناسایی نمیکند. این جابجایی اعداد، باعث شده تا زیان واقعی عملیات بیمهگری پنهان بماند و سود انباشته شرکت، حبابی و غیرقابل اتکا باشد.
بدهی ۱۲۲ میلیارد تومانی ثبت نشده
یکی دیگر از ریسکهای بزرگی که حسابرس نسبت به آن هشدار داده، بدهیهای قطعی و احتمالی مالیاتی است. طبق بند ۴ گزارش، سازمان امور مالیاتی برای عملکرد سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ و جرایم مربوطه، مبلغ ۱،۲۲۲ میلیارد ریال (۱۲۲ میلیارد تومان) از بیمه آرمان مطالبه کرده است. در یک اقدام عجیب و خلاف اصول احتیاطی، شرکت هیچگونه ذخیرهای بابت این بدهی سنگین در حسابهای خود منظور نکرده است. علاوه بر این، برای عملکرد سال ۱۴۰۳ و ۶ ماهه سال ۱۴۰۴ نیز بدهی مالیاتی شناسایی نشده است. عدم ثبت این بدهیها، سود خالص شرکت را به شکل مصنوعی بالا نگه داشته است. اما واقعیت اینجاست که دیر یا زود، خروج این نقدینگی سنگین از شرکت اتفاق خواهد افتاد و در آن زمان، سهامداران با شوک کاهش سود و بحران نقدینگی مواجه خواهند شد. حسابرس تأکید کرده که در نظر گرفتن این بدهی در حسابها «ضروری» است.
حبس نقدینگی در مطالبات سوخته
بخش دیگری از ناترازی مالی بیمه آرمان، در سرفصل مطالبات نهفته است. بر اساس بند ۵ گزارش، مبلغ ۲،۰۷۹ میلیارد ریال (بیش از ۲۰۷ میلیارد تومان) از مطالبات شرکت از بیمهگذاران و نمایندگان، در وضعیت «راکد و سررسید گذشته» قرار دارد. با وجود اقدامات حقوقی ادعا شده، این مبالغ وصول نشدهاند و شرکت تنها بخشی از آن (۱۵۱ میلیارد تومان) را ذخیره کاهش ارزش گرفته است. حسابرس معتقد است که با توجه به عدم تعیین تکلیف ۶۴ میلیارد تومان دیگر از بدهیهای سنواتی، نیاز به تعدیلات و ذخیرهگیریهای بیشتری است که به دلیل عدم شفافیت اطلاعات، میزان آن مشخص نیست. فریز شدن بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان از منابع شرکت در دست بدهکاران، توانگری مالی بیمه آرمان را برای پرداخت خسارتهای روزمره تضعیف کرده و شرکت را وادار به تأمین مالی پرهزینه میکند.
نتیجهگیری
صورتهای مالی ۶ ماهه بیمه آرمان، تصویری از یک شرکت را نشان میدهد که سودآوری آن بر پایههایی لرزان بنا شده است. کسری حدود ۲ هزار میلیارد ریالی در ذخیره خسارت معوق و عدم ثبت بدهی ۱۲۲ میلیارد تومانی مالیاتی، نشان میدهد که زیانهای پنهان شرکت بسیار فراتر از ارقام اعلامی است. تداوم این رویه حسابداری، نه تنها اعتماد بازار سرمایه را خدشهدار میکند، بلکه میتواند منجر به برخورد انضباطی شدید نهاد ناظر شود.