این شهر پایتخت گردشگری غذایی ایران شد؟
کارشناس توسعه گردشگری خارجی میراثفرهنگی خراسان رضوی اعلام کرد که مشهد پتانسیل تبدیل شدن به پایتخت گردشگری غذایی ایران را دارد، به ویژه با توجه به جذب ۷۰ تا ۸۰ درصد گردشگران عراقی. با وجود ظرفیتهای سختافزاری قوی (رستورانهای شاخص)، ضعفهایی در اطلاعرسانی دیجیتال و سامانههای هوشمند چندزبانه وجود دارد که نیاز به رفع دارد. همچنین، تاکنون حدود ۱۰۰ جشنواره غذایی در استان ثبت شده و برنامه بر حرفهایسازی و بینالمللی کردن آنها متمرکز است.
به گزارش نبض بازار، سعید برزگر، کارشناس توسعه گردشگری خارجی اداره کل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی خراسان رضوی، معتقد است اجرای برنامههای توسعهای میتواند مشهد را به پایتخت گردشگری غذایی ایران تبدیل کند.
پتانسیل بینالمللی مشهد
برزگر در گفتوگو با ایسنا اظهار داشت که مشهد سالانه میزبان میلیونها زائر و گردشگر است و رتبه نخست را در جذب گردشگران عراقی دارد؛ بهطوریکه حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد گردشگران عراقی که وارد ایران میشوند، به مشهد سفر میکنند. این بازار بینالمللی پویا، پتانسیل قابل توجهی برای توسعه «گردشگری غذا» فراهم میکند.
ظرفیتهای خوراکی و برندسازی غذاها
از منظر گردشگری غذا، ظرفیتهای گستردهای در مشهد وجود دارد:
۱. بازار رضا و محصولات بومی
این بازار به عنوان مرکز عرضه سوغات، صنایعدستی، خوراکها، ادویهجات، زعفران، زرشک و خشکبار خراسان شناخته میشود که نقشی مؤثر در معرفی میراث خوراکی منطقه دارد.
۲. غذاهای سنتی شاخص
خراسان رضوی تنوع بالایی در غذاهای سنتی دارد که برخی از آنها در فهرست میراث ناملموس ملی ثبت شدهاند، مانند:
شیشلیک شاندیز (ثبت شده به عنوان یکی از معروفترین غذاهای ملی)
شلهمشهدی
حلیم مشهد
انواع آشهای محلی و نانهای سنتی
تُودی یا جوشک (معرفی شده در جشنوارهها به عنوان خوراک منتخب استان)
نقش جشنوارهها در توسعه گردشگری غذایی
ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان هر سال جشنوارههای متعددی برگزار میکند. از جمله این رویدادها میتوان به جشنواره تاکپلو یا دلمهپلو در کاشمر و خلیلآباد و آیینهای سنتی مانند سمنوپزان در گناباد اشاره کرد.
آمار جشنوارهها
برزگر اعلام کرد که تاکنون حدود ۱۰۰ جشنواره در حوزه گردشگری غذا در استان خراسان رضوی ثبت شده است و برنامه فعلی، حرفهایسازی و بینالمللی کردن آنها از طریق سامانه تخصصی معرفی رویدادها است.
کمیته تخصصی گردشگری خوراک
بهمنظور معرفی بیشتر غذاهای سنتی کمترشناختهشده، کمیته تخصصی گردشگری خوراک در استان تشکیل شده است. این کمیته با حضور داوران و آشپزان حرفهای، اقدام به انتخاب و معرفی غذاهای سنتی شاخص استان میکند.
زیرساختهای گردشگری غذایی
نقاط قوت (سختافزار)
برزگر بیان کرد که از نظر سختافزاری (تعداد و کیفیت رستورانها)، مشهد در سطح مطلوبی قرار دارد. مجموعههایی مانند تختجمشید و سایر رستورانهای شاخص و لوکس مشهد نمونههایی از این ظرفیتها هستند که توانستهاند رضایت گردشگران خارجی را جلب کنند.
نقاط ضعف (نرمافزار)
در زمینه نرمافزاری و اطلاعرسانی دیجیتال هنوز ضعفهایی مشاهده میشود. یکی از نیازهای مهم، ایجاد سامانههای هوشمند و چندزبانه برای معرفی مراکز غذایی، موقعیت مکانی، نوع غذاهای ارائهشده و سطح کیفیت خدمات است.
چالشهای پیش رو
۱. محدودیتهای اطلاعرسانی دیجیتال
نبود سامانههای هوشمند موجب میشود بسیاری از گردشگران، بهویژه خارجیها، برای یافتن رستورانهای مناسب ناچار به اتکا به لیدرهای محلی شوند.
۲. محدودیتهای بهداشتی و قانونی
برخی مقررات سختگیرانه مانع از پخت و سرو غذای سنتی در فضای باز یا محل جشنواره میشود و الزام به استفاده از غذاهای بستهبندیشده، مانع از نمایش واقعی فرایند طبخ غذاهای محلی میگردد.
راهکارهای برنامه هفتم توسعه
برزگر تصریح کرد که در برنامه هفتم توسعه، مجموعهای از پیشنهادها برای رفع چالشها ارائه شده است:
تأمین بودجه لازم برای توسعه سامانههای هوشمند گردشگری غذا
ایجاد زیرساختهای دیجیتال چندزبانه
حمایت از جشنوارههای تخصصی در سطح بینالمللی
بازنگری در مقررات بهداشتی برای فراهم کردن فضای انعطافپذیرتر برای جشنوارهها
جمعبندی
اجرای این برنامهها میتواند نقش مهمی در معرفی مشهد و خراسان رضوی بهعنوان یکی از مقاصد شاخص گردشگری غذا در کشور و منطقه ایفا کرده و حتی زمینهساز تبدیل این شهر به پایتخت گردشگری غذایی ایران شود.