خوراک تمام پتروشیمیهایی که گاز دریافت میکنند، در زمستان قطع میشود
به گزارش نبض بازار، مسئله ناترازی گاز همواره پاشنهآشیل پتروشیمیها بوده است. پتروشیمیهای کشور به طور عمده وابسته به گاز متان هستند و این وابستگی منجر به آسیبپذیری این صنعت نسبت به مسئله کمبود گاز در کشور باشد.
ناترازی گاز در کشور اکنون به مرز ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیون مترمکعبی در روز رسیده است. این موضوع در مرداد سال جاری به تایید مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران نیز رسید.
سعید توکلی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، در مرداد سال جاری در نشست خبری عنوان کرد: سال گذشته کشور با ناترازی ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیون متر مکعبی در زمستان مواجه بود. باید پذیرفت که ناترازی ۳۵۰ تا ۴۰۰ میلیون متر مکعبی در بخش انرژی یکشبه ایجاد نشده و با اقدامات فوری نیز برطرف نخواهد شد.
با توجه به مشکلات موجود در زمینه افت فشار پارس جنوبی و به سرانجام نرسیدن پروژههای فشارافزایی، باید گفت به نظر نمیرسد که ناترازی گاز در زمستان سال جاری کاهش یابد. تاکنون نیز پتروشیمیها با مشکلات فراوانی در حوزه ناترازی گاز مواجه شدهاند.
به عنوان مثال، روحالله شهیدیپور، مدیرعامل تاپیکو، روز شنبه در جمع خبرنگاران عنوان کرد که رکورد کاهش تخصیص گاز شکسته شد و پتروشیمی خراسان در سال گذشته با ۱۰۰ روز قطعی گاز روبهرو بوده است. این موضوع منجر به عدمالنفع یک همتی برای این پتروشیمی شده است.
با توجه به روند تخصیص گاز و ناترازی گاز در کشور آیا روند افزایش قطعی گاز پتروشیمیها ادامه پیدا میکند؟
هرساله در کشور قطعی گاز به خصوص در پتروشیمیها اتفاق میافتد
محمد صادق مهرجو، کارشناس پتروشیمی و انرژی، در گفتوگو با نبض بازار عنوان کرد: شکاف عمیق ایجاد شده بین تولید و نیازهای مصرفی کشور در بخش گاز، وابستگی زیرساختهای برق به گاز و ضریب نفوذ بالای گاز در کشور (بیش از ۹۸ درصد) باعث میشود که در فصل زمستان حداکثر مصرف گاز رخ دهد. در این فصل که حداکثر مصرف گاز کشور رخ میدهد، هرساله در کشور قطعی گاز به خصوص در پتروشیمیها اتفاق میافتد. چراکه شکاف ایجاد شده با توسعه میادین گازی و افزایش توان تولیدی هم به این سادگی قابل جبران نیست.
به گفته او، امسال حدود ۳۰ میلیون مترمکعب ظرفیت تولید گاز غنی افزایش یافته است، اما = در بحث رسانهای به این موضوع خیلی پرداخته نشده؛ چراکه ناترازی بیش از این حرفهاست و در اوج زمستان ۱۰ برابر این میزان مصرف گاز وجود دارد.
مهرجو توضیح داد: ناترازی گاز عدد بزرگی است و باتوجه به محدود بودن ظرفیت، هرچه تولید شود باز هم در مصرف کم آورده میشود. البته این نکته به معنای ناامیدی نیست، اما باتوجه به اینکه ظرفیت تولید محدود و بیشتر از از خواستهها و نیازهای ماست، بنابراین تولید کفاف مصرف را نمیدهد.
خوراک تمام پتروشیمیهایی که گاز دریافت میکنند، در زمستان قطع میشود
او در پاسخ به این سوال که سرنوشت پتروشیمیهایی مانند خراسان که تولیدکننده اوره و آمونیاک هستند و وابستگی به گاز متان دارد چه میشود، عنوان کرد: خوراک همه پتروشیمیها که خوراک گاز دریافت میکنند، به دلیل شرایط خاص کشور در بخشهای مصرفی در زمستان قطع میشود. فارغ از این که پتروشیمی در عسلویه باشد یا در خراسان، این اتفاق خواهد افتاد.
به گفته او، به هرحال شرایط به گونهای است که در سالهای اخیر ظرفیتسازیهای زیادی در بخش پتروشیمیها بدون توجه به تامین خوراک آنها ایجاد شده است. متاسفانه این روند همچنان هم ادامه دارد و فعلا گریزی از آن نیست.
مهرچو تشریح کرد: سال گذشته ۲۵ درصد ظرفیت نصبشده اصلا خوراک نداشت. پس چرا دوباره ظرفیتسازی انجام میدهیم؟ چرا باید به سمت ۱۳۰ میلیون تن حرکت کنیم؟
بنا بر اظهارات این کارشناس انرژی، ظرفیتسازی پتروشیمی انجام شده، اما این ظرفیتسازیها در عمل ناقص مانده است. دلیل این موضوع نبود دسترسی به حلقههای موردنیاز برای تکمیل زنجیره ارزش پتروشیمی از بالادست به سمت صنایع پاییندستی بوده است. برای مثال، گاز را تبدیل به متانول، اوره و آمونیاک کرده و صادر میکنند. این فرآیندها پیچیدگی چندانی ندارند. اولین فعالیت صنایع پتروشیمی ایران نیز همین تولید کودهای شیمیایی بود. این کار را سالهای سال است که انجام میدهیم؛ اما متاسفانه فقط توسعه کمّی دادهایم و توسعه کیفی در زنجیره ارزش اتفاق نیفتاده است.
وی خاطرنشان کرد: در زمستان، تمام پتروشیمیهایی که خوراک آنها گاز است، مجبور به توقف میشوند. وزارت نفت گاز آنها را قطع میکند، اما نه به این دلیل که تمایل به توقف تولید پتروشیمیها دارد. خامفروشی در پتروشیمی با توسعه حلقههای میاندستی و پاییندستی پتروشیمی برطرف میشود. به این ترتیب میتوان از هر متر مکعب گازی که وارد صنایع پتروشیمی میشود، ارزش افزوده بهمراتب بیشتری کسب کنیم. این امر منوط به آن است که قیمتها پایین نباشند.