پرداخت خسارت چقدر به بیمه آسیا ضرر زده است؟
به گزارش نبض بازار-عملکرد مالی و بیمهگری بیمه آسیا در ماههای اخیر تصویری دوگانه و گاه متناقض از وضعیت این شرکت ارائه میدهد؛ شرکتی که از یکسو همچنان یکی از بازیگران بزرگ صنعت بیمه کشور است و سهم قابل توجهی از پرتفوی بازار را در اختیار دارد و از سوی دیگر با روندی نگرانکننده در برخی رشتههای کلیدی مواجه است. تحلیل آمارهای اعلامشده تا پایان مرداد، شهریور، مهر و آبان ۱۴۰۴ (و مقایسه آن با دادههای آبان ۱۴۰۳) نشان میدهد که این شرکت در بخشی از رشتههای بیمهای وارد فاز فرسایشی شده و نسبتهای خسارت، رشد حقبیمه و سهم رشتهها از پرتفوی بهنحوی هشداردهنده در حال تغییر است.
چالش بزرگ: درمان، موتور تولید حق بیمه، اما پاشنه آشیل خسارت
رشته درمان با سهم حدود ۳۰ درصد از کل پرتفوی، ستون اصلی درآمدی بیمه آسیاست. اما مشکل در اینجاست که همین رشته، بالاترین سهم خسارت را هم بر دوش میکشد؛ حدود ۳۲ تا ۳۳ درصد کل خسارت پرداختی.
این یعنی شرکت عملاً در یک چرخه نامتعادل قرار دارد: هر چه درمان رشد میکند، فشار خسارت نیز به همان میزان و حتی سریعتر افزایش مییابد.
در دوره یکماهه آبان ۱۴۰۳، حدود ۷.۱۵ هزار میلیارد ریال خسارت درمان پرداخت شده که نسبت به ۲۱.۶ هزار میلیارد ریال حقبیمه صادره همان ماه، نسبت خسارتی نزدیک به ۳۳ درصد فقط در یک ماه نشان میدهد؛ رقمی که با توجه به ساختار هزینههای درمان و افزایش تعرفهها در سال ۱۴۰۳، خطر ادامهدار شدن زیاندهی را گوشزد میکند.
به بیان دیگر، درمان برای بیمه آسیا مثل یک موتور بزرگ است که شرکت را جلو میبرد، اما همزمان با گرفتن شتاب، سوخت شرکت را هم با سرعت میسوزاند.
ثالث اجباری؛ رشد کم، خسارت زیاد، خطر کاهش سودآوری
ثالث اجباری که دومین رشته بزرگ شرکت است و تا پایان آبان ۱۴۰۴ حدود ۲۵ درصد پرتفوی را تشکیل میدهد، در ظاهر رشد مناسبی داشته، اما مشکل اصلی این رشته در بخش خسارتهاست. خسارت این رشته در آبانماه به ۷.۴ هزار میلیارد ریال رسیده که سهمی ۳۱ درصدی از کل خسارت ماه را ایجاد کرده است.
بیمه آسیا در سومین ماه متوالی (شهریور، مهر و آبان) نشانههایی از کاهش سرعت رشد ثالث را نشان میدهد و این کاهش همراه با افزایش خسارت، میتواند سودآوری این رشته را بهطور جدی تهدید کند. از آنجا که ثالث یکی از رشتههای نظارتشده و تعرفهمحور است، کنترل زیاندهی در این بخش به سختی امکانپذیر است و شرکت عملاً با دستهای بسته حرکت میکند.
بیمه بدنه؛ رشد اسمی خوب، اما سهم پایین
بدنه خودرو یکی از رشتههایی است که بیمه آسیا عملکردی قابل قبول در حقبیمه داشته است. تا پایان آبان ۱۴۰۴، عدد ۳۳.۳ هزار میلیارد ریال نشان میدهد که رشد ماهانه نسبتاً پایدار است.
اما مشکل مهم این رشته، افزایش خسارت است. در آبان، ۳.۷ هزار میلیارد ریال خسارت پرداخت شده که سهمی ۱۶ درصدی از کل خسارت ماه دارد؛ این عدد در مقایسه با سهم ۱۲ درصدی از حقبیمه ماهانه نشاندهنده روند نگرانکننده رشد خسارتهای بدنه است. به عبارت دیگر، بدنه در حال تبدیل شدن از یک رشته سودده به یک رشته پرریسک است، و این تغییر باید جدی گرفته شود.
رشتههای کوچک؛ حوادث، مهندسی، باربری و کشتی
بررسی آمار نشان میدهد چندین رشته، اگرچه سهم کمی در پرتفوی دارند، اما اقتدار سابق خود را از دست دادهاند:
الف) باربری:
با سهم ثابت ۴ درصد، اما نسبت خسارت در آبان به ۲ درصد رسیده است؛ عدد کوچک است، اما رشد حقبیمه آن نسبتاً کند شده. این یعنی باربری عملاً تاثیرگذاری سابق را ندارد.
ب) مهندسی:
یکی از رشتههایی که بیمه آسیا زمانی در آن فعالتر بود، اکنون سهم ۱ درصدی دارد و رشد آن ناچیز است. در حالی که بازار پروژههای عمرانی و انرژی در سال ۱۴۰۳ رونق گرفته، سهم شرکت از این بازار رشد نکرده است. این ضعف کاملاً مشهود است.
ج) حوادث:
سهم حقبیمه زیر ۱ درصد، خسارت نیز پایین، اما مهمتر اینکه بیمه آسیا عملاً حضور جدی در این رشته ندارد. در بازاری که رقبا بهسرعت در حال توسعه بیمههای خرد و شخصیسازیشده هستند، بیمه آسیا کاملاً عقب مانده است.
د) کشتی و هواپیما:
این دو رشته تقریباً حذف شدهاند. اعداد آنها بسیار ناچیز است و عملاً بیمه آسیا از بازار بیمههای بزرگ و استراتژیک ناوگان دریایی و هوایی کنار رفته است. وضعیتی که برای نام «بیمه آسیا» بهعنوان یک برند باسابقه، نگرانکننده است.
بیمههای زندگی؛ هشدار درباره افت سهم اندوختهدار و رشد کند غیراندوختهدار
بیمههای زندگی یکی از شاخصهای توسعهیافتگی صنعت بیمه است و بیمه آسیا در این حوزه عملکردی متوسط داشته است.
اندوختهدار (پساندازی):
سهم این رشته از ۱۱ درصد به حدود ۱۰ درصد رسیده است.
حقبیمه رشد کرده، اما خسارت نیز رشد دارد و نسبت به کل، سهم شرکت از بازار بیمههای عمر بهطور عمومی کاهش یافته است.
غیراندوختهدار (ریسکی):
این رشته تقریباً بدون تغییر در سهم ۲ تا ۳ درصدی باقی مانده است.
مشکل اصلی اینجاست که بیمه آسیا در دوران رونق بیمههای زندگی و افزایش استقبال مردم، نتوانسته سهم خود را افزایش دهد.
این ضعف در آینده نزدیک خود را در کاهش سرمایهگذاریهای شرکت و کاهش جریان نقدی پایدار نشان خواهد داد.
رشتههای با علامت سؤال: نفت و انرژی، مسئولیت و آتشسوزی
نفت و انرژی:
با سهم ۱ درصدی، این رشته در ظاهر عدد بزرگی نیست. اما نکته تأسفآور این است که خسارت آبان عملاً صفر گزارش شده است؛ این عدد غیرعادی است و میتواند به معنی کاهش جدی فعالیت یا انتقال ریسک به اتکاییهای خارج باشد. در هر دو حالت، نشانه خوبی نیست.
مسئولیت:
در آبان، خسارت این رشته به ۶ درصد کل خسارت رسیده؛ در حالی که سهم حقبیمه تنها ۲ درصد است.
این جهش نشاندهنده ریسک پنهان و مدیریت نامناسب پرتفوی در این رشته است.
آتشسوزی:
سهم ۳ درصدی ثابت مانده، اما رشد حقبیمه آن بسیار پایین و رشد خسارت آن نامتوازن است. بیمه آسیا برخلاف رقبا نتوانسته در بازار آتشسوزی (بهویژه صنعتی) رشد کند.
بیمه آسیا در کدام رشتهها ضعیفتر شده؟
بر اساس تحلیل دادهها، بیمه آسیا در ماههای اخیر در پنج رشته روند نزولی و ضعف قابل توجه داشته است:
۱ درمان – به دلیل فشار شدید خسارت
۲ ثالث – به دلیل افزایش خسارت و رشد محدود حقبیمه
۳ بدنه – نشانههای افزایش خسارت و کاهش سودآوری
۴ مهندسی – کاهش سهم در بازار و رشد کم
۵ حوادث و بیمههای خرد – عقبماندگی از رقبا
همچنین رشتههای مهمی مثل نفت و انرژی، کشتی و هواپیما عملاً از استراتژی شرکت حذف شدهاند.
بیمه آسیا همچنان یکی از بزرگترین شرکتهای بیمه کشور است، اما روندهای گزارششده نشان میدهد که این شرکت بیش از همیشه نیازمند بازنگری عمیق در پرتفوی است. تمرکز بیشازاندازه بر درمان و ثالث، بدون توسعه رشتههای سودآور و کمریسک، شرکت را در مسیری قرار داده که در آن سود فنی کاهش مییابد، فشار نقدینگی بالا میرود و سهم بازار در رشتههای استراتژیک کاهش پیدا میکند.