۶۳ سال تجربه ومهندسی؛ رادیاتور ایران قلب تپنده صنعت خودرو
به گزارش نبض بازار، گروهی از خبرنگاران حوزههای صنعتی و اقتصادی در بازدیدی رسانهای از زیرمجموعههای گروه خودروسازی سایپا، از شرکت رادیاتور ایران بازدید کردند. این شرکت که از سال ۱۳۴۱ فعالیت خود را آغاز کرده، یکی از مهمترین تأمینکنندگان مبدلهای حرارتی و رادیاتور در زنجیره ارزش صنعت خودرو کشور به شمار میآید.
هدف از این بازدید، نشان دادن ظرفیتهای واقعی ساخت داخل، توان مهندسی و سطح رقابتپذیری محصولات این شرکت در بازار داخلی و منطقه بود. همچنین این بازدید، نقش کلیدی رادیاتور ایران در توان واقعی تولید خودرو در گروه سایپا و زنجیره تأمین آن را برجسته میکند، به ویژه در مسیر خصوصیسازی صنعت خودرو.
ظرفیت تولید و رشد عملکرد
رادیاتور ایران با بیش از ۶۰ سال سابقه، هماکنون با ظرفیت حدود ۹۰ درصدی خطوط تولید فعالیت میکند و در ماه گذشته رشد تولید ۴۰ درصدی را ثبت کرده است. با ظرفیت رسمی بیش از دو میلیون قطعه در سال، دادههای بازدید نشان میدهد که تولید روزانه شرکت حدود ۱۱ تن معادل ۱۰۰۰ تن در سال است که عمدتاً به رادیاتورهای آلومینیومی اختصاص دارد و این بخش در دو شیفت کامل فعال است.
در مقابل، تولید رادیاتورهای مس و برنج تنها در یک شیفت انجام میشود. این موضوع نشاندهنده تمرکز مدیریت شرکت بر مواد سبک و کارآمدتر برای خودروهای جدید بازار است. این شیفتهای پایدار، علاوه بر تثبیت موقعیت مالی شرکت، ۵۰۰ شغل مستقیم ایجاد کرده و امنیت شغلی را تضمین میکند.
صادرات و راندمان حرارتی
سیداکبر هاشمی، مدیرعامل رادیاتور ایران، با اشاره به راندمان حرارتی محصولات شرکت گفت:«ما از نظر راندمان حرارتی از رقبای چینی و داخلی بالاتر هستیم، استاندارد یورو ۵ را پوشش دادهایم و صادرات به ترکیه، روسیه و عراق ادامه دارد.»
وی هدفگذاری برای بازگشت به رکورد ۴ میلیون دلار صادرات را با توجه به سهم ۳۴ درصدی بازار داخلی، قابل تحقق ارزیابی کرد.
جابهجایی مهم در بازار؛ قرارداد جدید کرمان موتور
یکی از نکات برجسته بازدید، انتقال قرارداد تأمین رادیاتور کرمان موتور از شرکت کوشش رادیاتور به رادیاتور ایران بود. مدیران کرمان موتور این تغییر را گامی برای ارتقای کیفیت و افزایش توان خنککاری خودروها دانستهاند.
محصولات آلومینیومی پیشرفته رادیاتور ایران با راندمان ۱۰ تا ۱۵ درصد بهتر، تنوع بیشتر و قیمت رقابتیتر، دلیل اصلی این جابهجایی عنوان شده است. این همکاری اهمیت راهبردی برای خودروهای جک و هیوندای مونتاژ شده در کرمان دارد. همچنین مذاکرات با مدیران خودرو در جریان است و سهم تولید رادیاتور برای بازار افترمارکت به حدود ۳۰ درصد رسیده است.
با این حال، تاخیر در پرداختهای خودروسازان همچنان یکی از چالشهای اصلی رشد پایدار زنجیره تأمین به شمار میرود.
پارادوکس آلومینیوم؛ واردات ارزانتر از تولید داخلی
تأمین مواد اولیه و قیمتگذاری محصولات، هنوز بزرگترین مانع در مسیر رادیاتور ایران است. آلومینیوم به عنوان مهمترین ماده اولیه، گاهی تا ۲۰ درصد ارزانتر از واردات از امارات تمام میشود.
هاشمی صریحاً اعلام کرد: «خرید آلومینیوم داخلی بر اساس نرخ بورس فلزات لندن و نقدی انجام میشود، اما واردات از امارات و بحرین بهصرفهتر است.»
این اختلاف قیمت ناشی از سیاستگذاریهای نامتوازن، هزینه انرژی و شرایط تحریم است. در حالی که کشورهای همسایه با مدیریت زنجیره تأمین، مزیت اقتصادی ایجاد کردهاند، در ایران منابع داخلی باعث افزایش هزینه تمامشده میشوند و این مسأله میتواند تا ۳۰ درصد از رشد تولید را کاهش دهد و حاشیه سود قطعهسازان را محدود کند.
چشمانداز خودروهای برقی؛ آمادگی بدون سفارش
با وجود روند جهانی برقیسازی خودروها، هیچ خودروساز داخلی تاکنون برای مبدلهای حرارتی خودروهای برقی، سفارشی به رادیاتور ایران نداده است. خنککاری باتری و مدیریت حرارتی در خودروهای برقی پیچیدهتر است و نیازمند تحقیق و توسعه گسترده است.
هاشمی اعلام کرد که شرکت آماده سرمایهگذاری در R&D این حوزه است، اما بودجه تحقیق و توسعه در خودروسازان داخلی معمولاً کمتر از یک درصد فروش است و مانع اصلی توسعه محسوب میشود.
عملکرد و توسعه داخلی
بازدید خبرنگاران نشان داد که رادیاتور ایران با وجود محدودیتهای اقتصادی، توانایی رقابت در سطح داخلی و منطقهای را دارد. این شرکت نه تنها تأمینکننده اصلی رادیاتور خودروهای اقتصادی گروه سایپا است، بلکه برنامههای توسعه صادرات و افزایش ظرفیت تولید را نیز دنبال میکند.
مدیران رادیاتور ایران اعلام کردند که از زمان استقرار تیم مدیریتی جدید، شرکت بدون دریافت حتی یک «هزار تومان» از مشتریان برای تکمیل خودروها، حدود ۴۰ هزار خودرو تحویل داده و هزینههای قطعات، تکمیل و بهروزرسانی تمامی خودروها از محل منابع داخلی تأمین شده است. سیاست اصلی، جلوگیری از تولید زیانده و افزایش کیفیت هم در بخش تولید و هم در بخش آزمایش محصول نهایی است.
معرفی مدیرعامل و نگاه مدیریتی
«سیداکبر هاشمی»، مدیرعامل رادیاتور ایران، با بیان اینکه یکی از ضعفهای فرهنگی کشور ناتوانی در گفتوگو است، اظهار داشت:
«بسیاری تصور میکنند دعوا کردن نشانه شجاعت است؛ در حالی که پیشرفت بر پایه گفتوگو شکل میگیرد.»
وی متولد ۱۳۵۶ و دارای سابقه مدیریت در گروه سایپا است؛ هاشمی از سال ۷۷ در این گروه شروع به کار کرد، از ۹۵ تا ۹۹ مدیرعامل سایپا بود و پس از حضور در بخش خصوصی، دوباره به رادیاتور ایران بازگشته است.
هاشمی تأکید کرد: «رادیاتور ایران یکی از بهترین شرکتهای قطعهسازی دولتی در میان مجموعههای وابسته به ایرانخودرو و سایپا است و تجربه چهار و نیم ماه اخیر نشان میدهد این مجموعه از نظر ساختار، فناوری و نظم در جایگاه قابل توجهی قرار دارد.»
چالشهای صنعت خودرو و تاثیر تحریمها
هاشمی درباره شرایط کلی صنعت خودرو گفت:«کشور سالها تحت تحریمهای سخت قرار دارد. فشارهای اقتصادی و تحریمها تأثیر گستردهای بر صنعت خودرو ایران گذاشتهاند.»
وی افزود: «تیم ما توانست خودروی شاهین را طراحی و تولید کند. محدودیتهای ناشی از تحریم باعث شد نتوانیم موتور اولیه را نصب کنیم، اما پروژه با شرایط سخت زنده مانده است.»
سهم بازار و رقابت داخلی
هاشمی درباره رقبا گفت: «دو رقیب اصلی ما کوشش رادیاتور و رادیاتور آرم هستند. راندمان محصولات ما بالاتر از هر دو رقیب و حتی نمونههای چینی وارداتی است.»
رادیاتور ایران حدود ۳۰ درصد تولیدات به بازار افترمارکت و سهم بازار داخلی حدود ۳۴ درصد دارد و تامینکننده اصلی ایرانخودرو و سایپا است. همچنین قراردادهایی با تراکتورسازی تبریز و ایرانخودرو دیزل بسته شده و مذاکرات با کرمانخودرو و مدیران خودرو در جریان است.
ظرفیت و برنامههای توسعه
هاشمی تأکید کرد: «توانایی تأمین رادیاتور ۲۰ درصد خودروهای تولیدی ترکیه را داریم. مشکلات صادرات بیشتر به تحریم و انتقال پول مربوط است، نه کیفیت.»
با توسعه خودروهای برقی، اهمیت مدیریت حرارتی افزایش یافته و مبدلهای حرارتی نقش پررنگتری پیدا میکنند.
اشتغال و چرخه تولید
در رادیاتور ایران و شرکت تینا صنعت بیش از ۵۰۰ نفر مشغول به کار هستند. خطوط آلومینیوم دو شیفت فعالاند و بخش مس و برنج با شیفت و اضافهکاری فعالیت میکند. تولید با راندمان حدود ۷۰ تا ۹۰ درصد، شرایط متفاوتی نسبت به سالهای ۹۴ و ۹۵ دارد.
هاشمی افزود: «تقریباً هیچ محصولی در انبار نمیماند و تولید سریعاً فروخته میشود. با وجود مشکلات تأمین مواد اولیه، تولید بدون توقف ادامه دارد و تلاش ما بر کیفیت و تحویل بهموقع متمرکز است.»
رادیاتور ایران با راندمان حدود ۷۰ درصد و رکوردهای ماهانه بیش از ۹۰ درصد در تولید، ظرفیت بالایی برای رشد دارد. سهم بازار داخلی ۳۴ درصد و سهم بازار افترمارکت نزدیک به ۳۰ درصد است. صادرات به کشورهای ترکیه، روسیه، عراق و امارات ادامه دارد و هدفگذاری برای بازگشت به رکورد ۴ میلیون دلار صادراتی دنبال میشود.
هاشمی میگوید: «مشکل اصلی صادرات، کیفیت و توان فنی نیست، بلکه تحریم و انتقال پول است.»
