نیمهسال ناامیدکننده مس سرچشمه؛ داراییها بالا رفت، سود نصف شد
به گزارش نبض بازار- و بر اساس تحلیل اطلاعات صورت مالی منتشرشده در سامانه کدال، سود خالص شرکت سرمایهگذاری مس سرچشمه در ششماهه منتهی به ۳۱ شهریور ۱۴۰۴ برابر ۲،۱۶۶میلیون ریال ثبت شده؛ در حالیکه در دوره مشابه سال قبل این رقم ۴،۱۹۸ میلیون ریال بوده است. یعنی افتی معادل ۴۸.۴ درصد.
در همین دوره، بهای تمامشده سرمایهگذاریهای شرکت از ۲۰.۳۸۶ میلیون ریال به ۲۳.۷۹۵ میلیون ریال افزایش یافته است؛ رشدی حدود ۱۶.۷ درصد. این یعنی شرکت تقریباً ۳،۴۰۰ میلیون ریال دارایی جدید خریده، اما بازده کل آن تقریباً نصف شده است.
چنین اختلافی در رشد دارایی و کاهش سود، نشانه مستقیم ناکارآمدی ترکیب پرتفوی است. بخش عمده داراییها در صنایع فلزات اساسی، مالی و سرمایهگذاری متمرکز است که در همین بازه زمانی (بهویژه فصل دوم ۱۴۰۴) با افت شاخصهای بازدهی در بورس مواجه بودهاند.
درآمد سهام ثابت، هزینهها در حال انفجار
درآمد شرکت از محل سود سهام تقریباً بدون تغییر مانده؛ در ششماهه نخست سال گذشته ۴،۱۸۴ میلیون ریال و در امسال ۴،۲۲۵ میلیون ریال. یعنی رشد کمتر از ۱ درصد. اما در همین مدت، هزینههای عملیاتی از ۱،۴۲۲ میلیون ریال به ۱،۸۹۷ میلیون ریال افزایش یافته — رشد ۳۳ درصدی.
این نسبت معکوس نشان میدهد هزینههای ثابت و عمومی رشد کرده در حالیکه درآمد اصلی تقریباً متوقف مانده است.
سود عملیاتی شرکت از ۴،۳۰۰ میلیون ریال به ۲،۱۵۰ میلیون ریال سقوط کرده؛ یعنی دقیقاً نصف.
در بخش «درآمد حاصل از فروش سرمایهگذاریها» عددی حدود ۱،۳۵۰ میلیون ریال گزارش شده که نسبت به سال گذشته رشد ۷۵ درصدی دارد. به بیان دیگر، سود دوره تا حد زیادی از محل فروش داراییها تأمین شده، نه از فعالیت اصلی شرکت. چنین روندی معمولاً نشانه استفاده کوتاهمدت از بازار سرمایه برای جبران کاهش سود عملیاتی است.
سود تقسیمی بالا، جریان نقدی پایین
در حالیکه جریان نقدی ناشی از فعالیتهای عملیاتی تنها ۹.۷ میلیون ریال مثبت گزارش شده، شرکت همچنان سیاست تقسیم سود سنگین را دنبال میکند. پیشنهاد هیئتمدیره برای مجمع، توزیع ۴.۵ هزار میلیون ریال سود نقدی میان سهامداران است — در شرایطی که سود انباشته شرکت در پایان دوره نسبت به سال گذشته ۲۳ درصد کاهش یافته است.
این تناقض بهوضوح نشان میدهد شرکت برای حفظ رضایت سهامداران عمده (بهویژه شرکت ملی مس ایران) نقدینگی موجود را صرف پرداخت سود کرده، نه توسعه یا اصلاح پرتفوی. تداوم چنین روندی، با توجه به افت سودآوری، میتواند در نیمه دوم سال به افزایش بدهی جاری منجر شود.
تمرکز خطرناک بر داراییهای بورسی نوسانی
تحلیل ترکیب پرتفوی نشان میدهد بیش از ۴۶ درصد از کل سرمایهگذاریها در چهار نماد اصلی قرار دارد:
ملی صنایع مس ایران، فولاد مبارکه، ذوبآهن اصفهان و گلگهر.
در واقع، مس سرچشمه عملاً به صندوقی از صنایع سنگین تبدیل شده که در برابر رکود فلزات آسیبپذیر است.
در نیمه نخست ۱۴۰۴، بازده سهماهه شاخص فلزات اساسی منفی ۱۲ درصد بوده و قیمت جهانی مس در بازار LME حدود ۸ درصد افت داشته است. این افت، اثر مستقیم بر ارزش بازار پرتفوی سرچشمه گذاشته و موجب کاهش حاشیه سود در ارزیابی داراییها شده است.
سرمایهگذاری بیشتر، بازده کمتر؛ نشانه بحران بهرهوری
با وجود رشد ۱۶ درصدی داراییها، بازده دارایی (ROA) شرکت از ۸.۹ درصد به ۴.۴ درصد کاهش یافته. همچنین نسبت بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) از ۱۲.۱ به ۶.۳ درصد سقوط کرده است. این دو شاخص بهتنهایی نشان میدهند شرکت برای هر واحد دارایی جدید، نصف سال گذشته سود میسازد.
از سوی دیگر، نسبت هزینههای اداری به درآمد عملیاتی از ۳۳ به ۴۵ درصد رسیده؛ یعنی تقریباً نیمی از درآمد صرف هزینه اداره شرکت میشود.
در گزارش تفسیری، هیچ اشارهای به برنامه اصلاح این ساختار نشده و پیشبینی دوره آتی هم بدون تعدیل باقی مانده است؛ در حالیکه بر اساس روند فعلی، تحقق سود سالانه نسبت به هدف اعلامشده در بودجه ۱۴۰۴ حدود ۳۰ درصد کمتر خواهد بود.
جمعبندی
نیمسال نخست ۱۴۰۴ برای سرمایهگذاری مس سرچشمه، تصویر یک شرکت بزرگ، اما کند را ترسیم میکند: داراییها بیشتر شده، اما توان تبدیل آنها به سود کاهش یافته. تمرکز بیش از حد بر پرتفوی فلزات و تقسیم سود سنگین، عملاً توان توسعه را از شرکت گرفته است.
به بیان سادهتر، سرچشمه امروز «میخرد تا بزرگتر شود»، اما هرچه بزرگتر میشود، کمتر سود میسازد. اگر در نیمه دوم سال اصلاح سیاست سرمایهگذاری و بازنگری در هزینهها انجام نشود، بازده داراییهایش ممکن است در پایان سال به پایینترین سطح دهه اخیر برسد.