انرژی در صنایع فولاد گران است یا ارزان؟/ گازی که فولادی‌ها مصرف می‌کنند را می‌توان ۶۰۰ همت صادر کرد

به گزارش نبض بازار-مسئله قیمت گاز و برق فولادی‌ها همواره محل اختلاف میان این صنایع و دولت بوده است. دولت مدعی است که اگر همین گاز مصرفی فولادی‌ها را قطع کرده و صادر کند، سه برابر بیشتر از پولی که فولادی‌ها پرداخت می‌کنند، بازگشت ارزی دارد. در مقابل فولادی‌ها مدعی‌اند که گاز به اندازه کافی گران است و باعث شده به مرور زمان فولادی‌سازی از صرفه اقتصادی خارج شود.

به جهت بررسی موضوع فوق، گفت‌و‌گو کردیم با مهدی محمدی، کارشناس فولاد، که در ادامه مشروح آن را می‌خوانیم:

• مصرف انرژی در صنعت فولاد به واقع چند درصد از کل انرژی مصرفی کشور است

حدود ۸ تا ۹ هزار مگاوات مصرف برق صنعت فولاد است که نزدیک ۹ درصد برق کل کشور را دربرمی گیرد. صنعت فولاد مطابق گفته آقای احرامیان، عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد، حدود ۱۵ میلیارد مترمکعب گاز مصرف می‌کند. برای دقیق‌تر باید این میزان انرژی را به ریال محاسبه کنیم تا اهمیت و کم و زیاد آن مشخص شود. براساس محاسباتی که ما می‌توانیم انجام دهیم، گاز فروخته شده در بورس کالای ایران در گران‌ترین حالت که مربوط به فصول سرد سال است، حدود ۲۵۵ همت محاسبه می‌شود. در سردترین فصل سال هر مترمکعب حدود ۱۷ هزار تومان قیمت می‌خورد، اما در فصول گرم ۵ هزار تومان است. اگر قرار باشد این ۱۵ میلیارد به قیمت مصوب بورس کالا فروخته شود، به همان ۲۵۵ همت می‌رسیم.

در این نقطه باید با قیمت جهانی گاز مقایسه کنیم. قیمت جهانی گاز به اندازه هر مترمکعب ۴۰۰ هزار تومان است. اگر صادرات خودمان را به ترکیه در نظر بگیریم که در هر مترمکعب ۳۳ سنت و به عراق ۲۳ سنت است؛ در نتیجه اگر همین گاز صادر شود، ۶۰۰ همت معادل ۶ میلیارد دلار نصیب کشور می‌شود. در برق نیز به اندازه هر مگاوات ۱.۳ میلیون، به ۱.۳ همت می‌رسیم.

• آیا برقی که صنایع مصرف می‌کنند مننشا گازی یا آبی یا تجدیدپذیر دارد؟

با توجه به اینکه بیشتر نیروگاه‌های ما حرارتی هستند، پس می‌توانیم نتیجه بگیریم ۹۰ درصد برقی که به فولاد می‌رسد، ریشه گازی دارد. با این وجود هزینه انرژی در ایران برای صنایع بسیار ارزان تمام می‌شود. صنایع پیش از اینکه برای هر مگاوات ۱.۳ میلیون پرداخت کنند، هزینه‌های بسیار پایین‌تری پرداخت می‌کردند. ۲ سال قبل برای هر مگاوات ساعت ۷۰۰ هزار تومان پرداخت می‌کردند. سال‌های قبل‌تر این رقم به مراتب بسیار کمتر بود.

• صنایع فولادی محصولاتشان ر ا به چه شکل می‌فروشند؟

بخش محدودی از این محصولات صادر و بخشی از آن در داخل مصرف می‌شود. سال قبل ما ۳۰ میلیون تن فولاد تولید کردیم که ۳ میلیون تن آن توسط ذوب آهن با روش کوره بلند تولید شده است. ۲۷ میلیون تن فولاد باقیمانده با هزینه برق بالا تولید شده و در هنگام کنستانتره هزینه گاز بالایی هم دارد.

در تولید برق برای استفاده در کوره‌های قوس الکتریکی هم مجدد از گاز استفاده می‌شود. این پازل را کنار هم بگذاریم، نشان می‌دهد که با توجه به مصرف ۲۰ میلیون تنی داخل، در ابعاد ۸ الی ۱۰ میلیون تن صادرات داریم. با توجه به رکود در بازار، مصرف فولاد ما نیز کاهش پیدا کرده است. وقتی مصرف کاهش پیدا کند، ظرفیت‌های فولادی ما بلااستفاده باقی می‌ماند. کشور ما ۵۵ میلیون تن هدف‌گذاری تولید دارد، اما ۳۰ میلیون تن از آن عملیاتی است. اگرچه از همین ۳۰ میلیون هم در شرایط بی برقی ممکن است تا ۷ درصد کاهش یابد.

• صادرات فولاد به ازای هر یک تن چقدر است؟

اگر بخواهیم به این سؤال دقیق پاسخ دهیم، باید به منابع جهانی رجوع کنیم. هر تن صادرات فولاد ما بین ۵۶۵ تا ۶۰۰ دلار قیمت‌گذاری می‌شود. باید در نظر بگیریم که با توجه به مصرف آب و گاز و برق و نیروی کار و بحران محیط زیستی و نگهداری تجهیزات و... آیا قیمت فولاد ارزان یا گران است؟ آیا فولاد ایران با انرژی واقعی قابل رقابت خواهد بود؟ فولادی‌ها در صورت استفاده از انرژی به قیمت جهانی می‌توانند به تولید ادامه دهند؟ زمانیکه به واردات محصولات فولادی رو می‌آوریم، در هر تن هزار دلار باید هزینه کنیم. ما همان محصول را با میانگین قیمتی ۶۰۰ دلار صادر می‌کنیم. اگر فولادی از ما خریداری می‌شود، به علت قیمت پایین صادراتی ما است. برای هر تن فولادی که در کشور ما تولید می‌شود، شاید ۶۰۰ دلار سود نداشته باشد و هزینه آن بیشتر باشد. این در حالی است که فولادی‌ها معترض‌اند که چرا قیمت انرژی چند برابر شده است.