اوره در قله جهانی قیمت/ دست صادرکنندگان ایرانی همچنان بسته است
به گزارش نبض بازار، در هفتههای اخیر، بازار جهانی اوره وارد مرحلهای تازه از رشد قیمتی شده و این روند، فرصت تازهای را برای صنعت پتروشیمی ایران ایجاد کرده است. افزایش بهای اوره در بازارهای بینالمللی عمدتا به دلیل همزمانی دو تحول مهم رقم خورده است.
آنطور که نشریه بینالمللی آرگوس گزارش داده، قیمتهای اوره در هفته گذشته با قیمت ۵۰۸ دلار تا ۵۱۸ دلار به ازای هر تن فوب نیز رسیده بود.
با این حال، آخرین قیمت ثبتشده در روز ۱۶ مرداد، رقم جهانی ۴۸۰ دلار را نشان میدهد، اما در چنین شرایطی بالاترین قیمت ثبتشده توسط تولیدکنندگان ایرانی ۴۳۵ دلار بر تن فوب بوده است.
جهش تقاضا در برخی کشورهای واردکننده بزرگ و محدودیتهای عرضه از سوی چند تولیدکننده کلیدی دو تحول مهم در بازار جهانی اوره هستند. این شرایط باعث شده نرخهای فروش به بالاترین سطوح چند ماه اخیر برسد و چشمانداز مثبتی برای صادرکنندگان فراهم شود.
بسیاری از اورهسازان در چنین شرایطی، با افزایش صادرات خود سودآوری خود را از محل افزایش قیمت اوره افزایش میدهند، اما اورهسازان ایرانی به دلیل گرانی خوراک، کمبود آن و دیگر مشکلات نظیر تحریمها و مشکلات ارزی، قادر به منعطفکردن خود و واکنش سریع نسبت به تحولات بازار جهانی اوره نیستند.
علل افزایش قیمت اوره در بازارهای جهانی
یکی از عوامل اصلی رشد قیمت اوره، افزایش خرید یکباره توسط یکی از بزرگترین مصرفکنندگان اوره در آسیا یعنی هند است. این کشور به دلیل افت تولید داخلی، کاهش ذخایر و نیاز فوری به تامین کود شیمیایی برای بخش کشاورزی، سفارش بزرگی را برای واردات اوره اعلام کرده که بخش قابلتوجهی از آن قرار است از حوزه خلیج فارس و دیگر مناطق نزدیک تامین شود. ابعاد این خرید بهقدری بالاست که تحلیلگران آن را یکی از محرکهای اصلی جهش اخیر قیمتها میدانند.
در سوی دیگر بازار، محدودیتهای صادراتی از سوی یکی از تولیدکنندگان بزرگ آسیای شرقی یعنی چین همچنان ادامه دارد. این کشور که به طور معمول در دورههای اوج مصرف با عرضه اضافی به تعادل بازار کمک میکرد، اکنون از صدور محمولههای عمده به بازارهای مهم خودداری میکند. توقف یا کاهش بارگیری از بندرهای اصلی این کشور، موجب شده بخش زیادی از تقاضای جهانی به سمت عرضهکنندگان خاورمیانه، روسیه و شمال آفریقا منتقل شود.
این جابهجایی باعث شده است که نرخهای فروش در مبادی صادراتی منطقه روندی صعودی به خود بگیرد.
ضرورت حمایت سیاستگذار از اورهسازان
ایران، با توجه به موقعیت جغرافیایی و ظرفیت بالای تولید اوره، میتواند از این وضعیت بیشترین بهره را ببرد. نزدیکی به بازارهای بزرگ وارداتی و هزینه حملونقل رقابتی، مزیت مهمی برای شرکتهای ایرانی ایجاد کرده است. با این حال، تحقق این پتانسیل نیازمند سیاستگذاری حمایتی است. یکی از ابزارهای کلیدی برای افزایش توان رقابت، بازنگری در قیمت خوراک گاز است. کاهش هدفمند بهای خوراک در دورههای رونق جهانی میتواند هزینه تولید را کاهش داده و امکان ارائه قیمتهای بهتر به خریداران خارجی را فراهم آورد.
چنین رویکردی مزیتهای مهم به همراه دارد افزایش حجم صادرات و تثبیت سهم ایران در بازارهای استراتژیک، افزایش ارزآوری در کوتاهمدت و تقویت جایگاه ایران در برابر رقبای منطقهای که در حال حاضر بخش عمدهای از تقاضای بازار را پوشش میدهند.
کشورهایی با سیاستهای حمایتی انعطافپذیر، در چنین مقاطعی موفق شوند جایگاه خود را در بازار جهانی ارتقا دهند، میتوانند سهم بهدستآمده را راحتتر حفظ کنند و درآمد پایداری را برای کشور داشته باشند.
بنابراین، لازم است سیاستگذار به جای کاهش خوراک پتروشیمیها و افزایش قیمت خوراک آنها، نگاهی بلندمدتتر اتخاذ کند. حمایت از پتروشیمیهای اورهساز در این مقطع، سرمایهگذاری بر افزایش صادرات غیرنفتی، ایجاد ارزش افزوده داخلی و تقویت ذخایر ارزی کشور است. اگر تصمیمات لازم بهموقع اتخاذ شود، ایران میتواند در رقابت منطقهای و جهانی جایگاهی پایدارتر کسب کند و از یک فرصت مقطعی، درآمد ارزی پایدار برای کشور بسازد.
رشد صادرات غیرنفتی، بهویژه در محصولاتی همچون اوره که بازار جهانی باثبات و پرتقاضایی دارند، میتواند منابع ارزی تازهای را به اقتصاد تزریق کند. ورود این ارز به چرخه اقتصادی کشور، فشار بر بازار ارز را کاهش داده و به افت نسبی نرخ دلار در بازار آزاد کمک میکند. کاهش نرخ ارز نیز بهطور مستقیم بر هزینه واردات مواد اولیه و تجهیزات صنایع اثر مثبت گذاشته و توان تولید داخلی