مشکل برق ایران، مدیریت مصرف است نه ظرفیت تولید
به گزارش نبض بازار ، در روزهای اخیر، قطعیهای پراکنده و مکرر برق در نقاط مختلف کشور بار دیگر چالشهای شبکه برق ایران را نمایان کرد. با وجود ظرفیت اسمی تولید برق که به نظر میرسد از میزان مصرف بیشتر است، اما ناترازی و کمبود برق همچنان فشار زیادی بر شبکه وارد میکند. عوامل متعددی از جمله فرسودگی تجهیزات، راندمان پایین نیروگاهها و مصرف غیرمجاز برق، باعث شده تا مدیریت برق کشور به چالشی پیچیده تبدیل شود.
در هفتههای اخیر، قطعیهای مکرر برق در سراسر کشور بار دیگر بحث مدیریت مصرف و ظرفیت شبکه برق را به صدر اخبار کشاند. آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، در گفتگو با نبض بازار به تشریح وضعیت مصرف برق، نقش خانوارها و ماینرها در این بحران و راهکارهای مقابله با کمبود برق پرداخت.
مصرف برق خانگی و تفاوت فصلها
نجفی با اشاره به سهم ۳۷ درصدی مصرف برق توسط منازل مسکونی گفت: «مصرف برق خانگی بهویژه در تابستان به واسطه استفاده از سیستمهای برودتی مانند کولرهای گازی افزایش مییابد. این سیستمها در گذشته با فناوری قدیمی وارد بازار شدهاند و هنگام روشن شدن، فشار زیادی به شبکه وارد میکنند. خوشبختانه در سالهای اخیر کولرهای گازی اینورتردار به بازار آمدهاند که با کنترل دور موتور، فشار کمتری به شبکه میآورند.»
او همچنین تاکید کرد که ضعف عایقبندی ساختمانها موجب اتلاف انرژی میشود: «ساختمانهای ما عمدتاً فاقد عایق حرارتی مناسب هستند و در تابستان سرما و در زمستان گرما را از دست میدهند. این موضوع باعث افزایش مصرف انرژی میشود و نیازمند نوسازی تجهیزات و حمایت دولت از طریق تسهیلات مالی است.»
شبکه برق؛ مسالهای فراتر از تولید و مصرف
رئیس کمیسیون انرژی توضیح داد که مدیریت شبکه برق تنها به مقایسه ظرفیت تولید و مصرف خلاصه نمیشود: «شبکه برق باید همیشه آماده هر نوع حادثه باشد. نیروگاهها ماشینآلات بزرگی هستند که ممکن است هر لحظه از مدار خارج شوند. در صورت نبود پشتوانه کافی، خاموشیهای گسترده رخ میدهد که میتواند کل ساختار برق کشور را تحت تاثیر قرار دهد.»
نجفی اضافه کرد: «با وجود ظرفیت تولید بیش از نیاز، مشکل از فرسودگی شبکه، راندمان پایین برخی نیروگاهها و نبود انعطافپذیری در مدیریت شبکه است. این موارد باعث میشود با وجود ظرفیت اسمی بالا، کمبود برق احساس شود.»
نقش ماینرها در افزایش مصرف برق
در بخش دیگری از گفتگو، نجفی به موضوع استخراج رمزارزها اشاره کرد و گفت: «ماینرها سهم قابل توجهی از مصرف برق کشور را به خود اختصاص دادهاند. البته آمار دقیق مشخص نیست اما این مصرف تاثیر قابل توجهی بر ناترازی برق کشور دارد.»
او افزود: «ماینرها در کنار سایر جرایم اقتصادی و تخلفات مثل دزدی کابل و کالا، نوعی دزدی برق محسوب میشوند. اگر به این موضوع از زاویه جرمشناسی نگاه کنیم و آنها را سارقان برق بدانیم، شاید بتوانیم راهکارهای بهتری برای کنترل این مصرف غیرمجاز پیدا کنیم.»
نجفی به آماری که وزیر نیرو اعلام کرده بود نیز اشاره کرد و گفت: «ماینرها نقش بزرگی در افزایش مصرف برق کشور داشتهاند و باید در این حوزه نظارت و مدیریت جدیتری انجام شود.»
مدیریت مصرف به جای تمرکز بر خاموشیها
در پایان، نجفی تاکید کرد که راه حل اصلی بحران برق، صرفهجویی و مدیریت مصرف است: «باید فرهنگ مدیریت مصرف را به صورت جدی نهادینه کنیم و به جای تمرکز صرف بر قطعی برق و هشدار به پرمصرفها، برنامهریزی دقیق و گستردهای داشته باشیم.»
او افزود: «ایجاد ظرفیتهای جدید، نوسازی تجهیزات و بهرهگیری از تکنولوژیهای نوین مانند کنترل هوشمند مصرف میتواند کمک بزرگی باشد. این اقدامات نیازمند حمایت مالی و همکاری همهجانبه دولت و بخش خصوصی است.»
نجفی در پایان تاکید کرد که مشکل ناترازی برق از محل تولید نیست بلکه مدیریت و کاهش مصرف کلید حل بحران است.