آیا ترامپ تحریم‌های نفتی ایران را لغو کرد؟
به گزارش نبض بازار، از زمان خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸، تحریم‌های نفتی ایران به‌صورت نظری باقی مانده‌اند، اما در عمل، صادرات نفت ایران از مرز ۱.۵ میلیون بشکه در روز عبور کرده است. این افزایش عمدتاً به دلیل نیاز بازار جهانی به نفت و تلاش واشنگتن برای جلوگیری از شوک قیمتی بوده است. به‌ویژه پس از جنگ اوکراین و تحریم‌های روسیه، نفت ایران به‌صورت غیررسمی به چین، هند و حتی برخی متحدان سنتی آمریکا مانند ترکیه فروخته شده است.
در این رابطه سوال این است که اگر آمریکا تحریم‌های نفتی ایران را لغو کرده، چرا این سیاست را به صورت رسمی اعلام نمی‌کند. یک دلیل این امر حفظ وجهه فشار حداکثری است؛ زیرا اعتراف به شکست تحریم‌ها به معنای تضعیف ابزار فشار واشنگتن است. از سوی دیگر در حالی که اسرائیل و عربستان ممکن است از کاهش فشار بر ایران ناراضی باشند، اگر او رسماً تحریم‌ها را لغو کند، مخالفانش او را به نرمش در برابر ایران متهم خواهند کرد.
اما برای این اگر تحریم‌های نفتی لغو شود، افزایش درآمد‌های نفتی می‌تواند به بهبود وضعیت مالی دولت و کاهش فشار اقتصادی منجر شود. همچنین شرکت‌های خارجی ممکن است با اطمینان بیشتر با ایران همکاری کنند. از سوی دیگر، ایران می‌تواند از این فرصت برای جذب سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز استفاده کند.
با این حال این موضوع چالش‌هایی را نیز برای کشورمان به همراه دارد. به عنوان مثال اگر درآمد‌های نفتی دوباره افزایش یابد، ممکن است اصلاحات اقتصادی به تعویق بیفتد.
در نتیجه کارشناسان آمریکایی در خصوص دورنمای آینده چند سناریو را مطرح می‌کنند:
۱. ادامه سیاست فعلی به‌صورت نیمه‌علنی: احتمالاً آمریکا ترجیح می‌دهد بدون سروصدا از تحریم‌ها چشم‌پوشی کند تا هم بازار را آرام نگه دارد و هم فشار اسمی بر ایران را حفظ کند.
۲. لغو تدریجی تحریم‌ها در ازای امتیازات: ممکن است واشنگتن از این اهرم برای وادار کردن ایران به مذاکرات جدید استفاده کند.
در مجموع می‌توان گفت: به نظر می‌رسد آمریکا در یک تناقض استراتژیک گیر کرده است؛ زیرا از یک سو می‌خواهد اقتصاد ایران را تحت فشار نگه دارد، اما از سوی دیگر نمی‌تواند از نفت ایران در بازار جهانی چشم‌پوشی کند. اگر این سیاست به‌صورت رسمی اعلام شود، می‌تواند نقطه عطفی در روابط ایران و غرب باشد. اما تا آن زمان، ایران باید از این فرصت برای تنوع بخشیدن به اقتصاد و کاهش آسیب‌پذیری در برابر نوسانات سیاسی استفاده کند.
در نهایت، چه تحریم‌ها رسماً لغو شوند یا نه، واقعیت این است که نفت ایران راه خود را به بازار‌های جهانی باز کرده است و سؤال اصلی این است که ایران چگونه می‌تواند از این فرصت برای امنیت اقتصادی بلندمدت استفاده کند؟