حباب سکه به ۱۰۵ درصد رسیده است /ایجاد مرکز مبادلات، ضربه کاری دولت به بازار سرمایه بود
بهنام صمدی کارشناس مسائل اقتصادی و بازار سرمایه در گفتگو با نبض بازار درباره افزایش بی رویه قیمت طلا و دلار در بازار آزاد و تاثیر مستقیم آن بر زندگی مردم، خصوصا قشر ضعیف جامعه گفت: رشد قیمت طلا در کشورمان فقط به دلیل عوامل داخلی نیست، قیمت طلا در چندماه گذشته به دلیل رشد قیمت اونس جهانی به ٢٣۵٠ دلار، به محدوده ٣ میلیون و پانصد هزار تومان در داخل کشور رسیده است. طلا به‌صورت متمرکز فقط در ایران رشد نداشته بلکه در تمام دنیا به یک کلاس دارایی امن تبدیل شده است. به همین دلیل و تنش‌های فزاینده در دنیا، سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند که طلا را بخرند و روی بالارفتن قیمت آن و سود ناشی از فروش، حساب ویژه‌ای باز بکنند. لازم به ذکر است که رشد فزاینده قیمت طلا دقیقا از زمان آغاز جنگ اسرائیل در غزه شروع شد و همچنان نیز ادامه‌دارد.
تاثیر مستقیم بانک مرکزی در افزایش قیمت دلار
کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به ارزپاشی‌های اخیر بانک مرکزی در بازار گفت: رشد قیمت دلار در این چند وقت اخیر عوامل بسیاری داشته است. تنش‌های منطقه‌ای بلاشک در افزایش قیمت ارز و خصوصا دلار به‌شدت تاثیرگذار بوده است. بعد از شروع جنگ در غزه شاهد هستیم که نرخ دلار جهش محسوسی داشته است و از محدوده حدود ۵٠ هزار تومان در بازار آزاد به مرز ٦۵ هزار تومان رسیده است. بخشی دیگر از گرانی دلار به سیاست‌های بانک مرکزی باز می‌گردد که عملا با ارزپاشی، نرخ دلار را سرکوب کرد و این انرژی جمع شده به یکباره آزاد شد. در حال حاضر فاصله بین نرخ نیمایی و آزاد دلار به نزدیک ۵٠ درصد رسیده است که این اتفاقی تلخ و ناگوار است. این قضیه می‌تواند مستقیما به تولید و سرمایه‌گذاری آسیب‌های جدی و جبران‌ناپذیری وارد کند. با ادامه این‌روند باید نرخ حواله به‌صورت شناور دربیاید و خود را به سمت نرخ بازار آزاد نزدیک کند وگرنه بانک مرکزی رانتی ۵٠ درصدی را در اختیار وارد‌کنندگان قرار می‌دهد.
حباب ربع سکه به ١٠۵ درصد رسیده است
وی در ادامه گفت: گفتنی است بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز اقدام به انتشار گواهی سپرده ٣٠ درصدی کرد، این کار نه‌تن‌ها نتوانست نرخ ارز را کنترل کند بلکه به بازار سرمایه که محلی برای گردش پول‌های سرگردان بود آسیب جدی وارد کرد و نقدینگی را از بازار سرمایه به سمت طلا و ارز و سکه برد. در حال حاضر حباب ربع سکه به ١٠۵ درصد رسیده است یعنی کسی که از بازار آزاد سکه تهیه می‌کند، عملا باید پول دو ربع سکه را پرداخت کند که این اصلا خبر خوبی نیست.
مرکز مبادلات ارزی، ضربه کاری دولت به بازار سرمایه
بهنام صمدی با نقد عملکرد دولت ابراهیم رئیسی در اوضاع اقتصادی کشور گفت: تیم اقتصادی دولت ابراهیم رئیسی به‌هیچ‌وجه منسجم نیست و به‌صورت جزیره‌ای عمل می‌کنند. رئیس بانک مرکزی در این مدت با اقداماتی که انجام داد عملا باعث شد که بازار سرمایه به رکود فرو برود. نخستین اقدام فرزین به‌عنوان رئیس بانک مرکزی، سرکوب معاملات شمش طلا در بازار بورس کالا بود که یک بازار موازی تحت عنوان مرکز مبادلات ارز ایجاد کردند، یعنی یک بورس در دل بانک مرکزی ایجاد کردند که همین اقدام اولین ضربه کاری تیم اقتصادی دولت به بازار سرمایه بود. دومین اقدام انتشار گواهی سپرده سی درصدی بود که این حرکت باعث شد بسیاری از مردم سرمایه خود را از بازار خارج کنند و آن را به سمت سپرده‌گذاری در بانک یا خرید طلا، ارز و... ببرند. مجموعه اقداماتی که بانک مرکزی در سال تولید انجام داد عملا باعث شد که نقدینگی از بازار فراری شود و طبیعی است که این پول خارج شده به جز تبدیل شدن به خودرو، ارز و طلا چاره دیگری ندارد.
جراحی اقتصادی راهکار سیاسی دارد
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه با ذکر راهکار‌هایی برای خروج از این اوضاع بد اقتصادی گفت: قبل از هر چیزی سر و سامان دادن به اوضاع بد‌اقتصادی راه‌حل سیاسی دارد. امکان ندارد بدون اصلاح ساختار و حکمرانی سیاسی انتظار داشته باشیم که اتفاق مثبتی به‌صورت دائم در اقتصاد کشور بیفتد. جراحی اقتصاد ما در وهله اول راهکار سیاسی دارد، ولی در وهله دوم بهتر شدن اوضاع اقتصادی نیازمند این است که تنش‌های سیاسی با دنیا کاهش پیدا کند و متعاقبا تحریم‌ها نیز برچیده شود تا بتوانیم مبادلات اقتصادی خوبی با دنیا داشته باشیم. باید توجه داشته باشیم که در حال حاضر یکی از دلایل افزایش قیمت دلار منفی شدن تراز تجاری کشور است. طبق آماری که منتشر شده است تراز تجازی ایران در حاضر منفی ١۵ میلیارد دلار است. در کل باید اتفاقات مثبتی در حوزه سیاسی رخ بدهد تا اقتصاد به سمت درستی پیش برود.
تا اعتمادسازی در بازار سرمایه صورت نگیرد نمی‌توان انتظار حرکت مثبت داشت
بهنام صمدی در ادامه توضیح داد: بازار سرمایه یکی از رکن‌های مهم اقتصاد است و می‌تواند نقدینگی سرگردان در بازار را مدیریت کند و مانع از حرکت نقدینگی به سمت بازار‌های غیر مولد شود مخصوصا که امسال هم سال جهش تولید با مشارکت مردم هم نامگذاری شده است. تا زمانی که بورس سرکوب شود و سهام‌ها منفی باشد و اعتمادسازی مجدد در بازار سرمایه صورت نگیرد نمی‌توان انتظار یک حرکت مثبت در بازار طلا و ارز برای کاهش التهاب را داشت؛ هر میزان هم نرخ بهره در کشور برای کنترل این بازار‌ها افزایش پیدا کند نتیجه رکورد در بخش‌های مختلف بازار می‌شود که اثرات منفی آن را می‌توان در آینده دید. برای کنترل بازار ارز و طلا راه‌حل‌های سیاسی وجود دارد و باید حرکت‌هایی برای کاهش تنش‌های منطقه‌ای مانند تنش با آمریکا صورت بگیرد.
اقدامات رئیسی هیچ تاثیری روی بازار کشور نداشت!
وی در ادامه با اشاره به اقدامات رئیس جمهور برای برقراری ارتباط اقتصادی با کشور‌های دیگر گفت: دولت آقای رئیسی پیمان شانگ‌های را به نتیجه رساند و قصد بر این بود تا یک سوئیفت در این سازوکار ایجاد شود، اما دیدیم که این اقدامات هیچ تاثیری روی بازار کشور نداشت، به نظر من باید روابط ما با غرب و تنش‌های بین دو طرف کاهش پیدا کند همانند اتفاقی که در روابط ما با شرق رخ داد تا شاهد یک شرایط پایدار در بازار طلا و ارز باشیم؛ البته یک سری اصلاحات سیاسی هم در درون حکمرانی کشور باید انجام شود، با اقدامات کلاسیک مانند افزایش نرخ بهره و انتشار اوراق نمی‌توان در بلند‌مدت کاری کرد و این اقدامات فقط برای کوتاه‌مدت مناسب است.
باید حقوق کارگران رقابتی و واقعی شود
صمدی در پایان با اشاره به متضرر شدن قشر ضعیف و خصوصا کارگر در این برهه اقتصادی، عنوان کرد: در مورد حقوق کارگر‌ها هم‌اکنون همه‌چیز در کشور دلارریزه شده و با قیمت جهانی محاسبه می‌شود مثلا نهاده‌های دامی در بورس کالا با قیمت جهانی محاسبه می‌شود و ما هم باید به سمت واقعی‌سازی دستمزد‌ها حرکت کنیم؛ ما شاهد این موضوع هستیم که با آغاز تحریم‌ها در دهه ٩٠ مردم به‌خصوص بخش کارگری متضرر اصلی بودند، برای این که بتوانیم حقوق این بخش را درست کنیم در درجه اول باید به رشد اقتصادی برسیم که لازمه آن هم رفع تحریم‌ها است. دولت در شرایط فعلی هر میزان هم حقوق کارگر‌ها را افزایش میداد به نظر من باز هم فشار به تولیدکنندگان وارد می‌شد و روی قیمت تمام شده کالا‌ها اثر‌گذار بود.
به نظر من باید حقوق کارگر رقابتی و واقعی شود همانطور که در حال حاضر کالا‌ها با قیمت جهانی محاسبه می‌شوند که لازمه آن هم بهبود برخی شرایط در اقتصاد و رشد اقتصادی است.
