رواج مقاله فروشی و مدرک سازی برای کسب امتیاز رتبه بندی معلمان

تبلیغات متعددی در فضای مجازی وجود دارد که ادعا می‌کنند می‌توانند به نام معلم کتاب و مقاله چاپ کنند. حتی در یکی از تبلیغات عنوان شده که در ازای پرداخت یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان مقاله‌ای به نام شما به کنفرانسی بین‌المللی در خارج از کشور ارسال کرده و حتی هزینه را بعد از پذیرش مقاله دریافت می‌کنند.

تبلیغ کنندگان حق انتخاب هم به شما می‌دهند و می‌توانید هر عنوان کتابی که دوست داشتید را انتخاب کنید و چهار میلیون تومان ناقابل پرداخت کنید بعد کتاب را درب منزل با نام خودتان در حالی که شابک، تاریخ و کدپیگیری مجوز دارد، دریافت کنید.

داشتن کتاب و تألیف دلیل شاخص مطلوبی برای ارزیابی معلمان نبوده

حسین صادقی کارشناس تعلیم و تربیت و معاون سابق آموزش و پرورش از جمله کسانی است که در این باره هشدار داده بود. وی گفت: بی‌شک وقتی معیارهای ارزیابی محدود به چنین مؤلفه‌هایی می‌شود که فرصت سوء استفاده عده‌ای را فراهم می‌کند، نباید انتظار داشت که نتایج حاصله منجر به ارتقای صلاحیت افراد شود، چنانچه پیش‌تر نیز این موضوع در شاخص‌های انتخاب معلمان نمونه بارها آزموده شده است!

وی افزود: به زعم بسیاری از صاحب نظران که حرفه معلمی را هنر و مهارت تعلیم و تعلم می‌دانند، در اغلب موارد، داشتن کتاب و تألیف دلیل بر سواد معلمان نبوده و شاخص مطلوبی برای ارزیابی صلاحیت به شمار نمی‌آید!

صادقی ادامه داد: چه بسا افرادی که به صرف تمکن مالی، به نام خویش کتاب چاپ می‌کنند یا چه بسا افرادی که بستگانشان در کار نشر فعالیت داشته و به سادگی به نام او، کتاب منتشر می‌کنند! درحالی که در هنر معلمی نیازمند بازآموزی و به روزآوری دانش تخصصی تدریس‌اند.

وی تاکید کرد: بسیار بعید به نظر می‌رسد که رتبه بندی معلمان، هدف غایی خود که ارتقای شأن و منزلت و توسعه صلاحیت‌های حرفه‌ای و ارتقای کیفیت آموزشی است را هدف گرفته باشد و از این منظر خوشبین به نتایج مورد انتظار اجرای این قانون نیستم مگر آن که در مسیر اجرا فرصت ترمیم و اصلاح برای آن وجود داشته باشد. به شخصه معتقدم سنجش و ارزیابی صلاحیت‌ها و شایستگی‌های حرفه‌ای معلمان هیچ تناسب و سنخیتی با این کاغذبازی‌ها ندارد و نیازمند بازطراحی فرآیند علمی‌تر و قابل اعتناتری است.

رتبه بندی یک مشوق بیرونی است

برخی هم متعقدند که آموزش و پروش با رتبه بندی از اساس راه را اشتباه رفته است. محمدرضا نیک‌نژاد کارشناس آموزش و پرورش گفت: من با ریشه رتبه بندی مخالف هستم؛ چراکه ایجاد رقابت بین معلمان اشتباه است. تجربه‌های جهانی هم رتبه بندی را تائید نمی‌کنند. در برخی از ایالت‌های آمریکا این طرح انجام شد اما هیچ سندی وجود ندارد که نشان دهد، رتبه بندی در کیفیت‌بخشی به آموزش موثر بوده است.

وی افزود: الفی کوهن نویسنده آمریکایی در کتاب «نه تنبیه، نه تشویق» می‌گوید که پرداخت پول بیشتر برای کار بیشتر نه تنها در آموزش بلکه در صنعت هم تاثیرگذار نیست. این‌ها پاداش‌های بیرونی محسوب می‌شوند، درحالی که انگیزه‌های درونی فرد می‌تواند در افزایش کیفیت کار او موثر باشد. رتبه‌ بندی یک مشوق بیرونی است.

وی با انتقاد از شاخص‌ها و ملاک‌های درنظر گرفته شده برای ارزیابی معلمان ادامه داد: در بهترین حالت هر چهار سال یک‌بار رتبه من باید تغییر کند، برای مثال من در این مدت می‌توانم با هر روشی رتبه خودم را ارتقا دهم و در این مدت وضعیتم تثبیت شود، کسی هم حواسش به کیفیتی که ارائه می‌دهم نیست.