نمایندگان صنفی گندمکاران تسلیم نظر دولت در مورد قیمت گندم شدند؟
سارا اسلامی- به گزارش نبض بازار، شورای قیمتگذاری محصولات کشاورزی عصر روز گذشته، ۲۱ مهر، قیمت گندم را برای سال زراعی جاری اعلام کرد. این در حالی است که بر اساس قانون، نرخ خرید تضمینی باید تا پایان تیر هر سال اعلام شود؛ البته معمولا چنین اتفاقی رخ نمیدهد و تاخیر، به عادتی چند ساله در مورد تعیین نرخ خرید تضمینی تبدیل شده است.
این شورا حالا با تاخیری ۸۳ روزه، قیمت گندم را برای سال زراعی ۱۴۰۵-۱۴۰۴ به صورت شناور اعلام کرده؛ به این صورت که نرخ خرید تضمینی ۲۷ هزار و ۵۰۰ تا ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان است. به این مبلغ، ۶۲۵ تومان نیز به عنوان بیمه گندم افزوده میشود که پرداخت آن بر عهده دولت قرار دارد.
در این میان، کیفیت محصول، معیار تعیین قیمت نهایی برای هر کشاورز محسوب میشود. اکبر فتحی، معاون برنامهریزی و اقتصادی وزیر جهاد کشاورزی به تسنیم گفته است، عمده گندم تولیدی در کشور کیفیت مطلوبی دارد و محصول بیشتر کشاورزان، مشمول قیمت ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومانی میشود.
قیمت گندم با نظر دولت تعیین شد؟
در عین حال، برخی منابع صنفی و رسانهای در ماههای گذشته قیمت مورد نظر دولت را در محدوه ۲۳ هزار تومان اعلام کرده بودند. هر چند نرخ شناور مصوب، بالاتر از این رقم قرار دارد، اما در نهایت کمتر از ۳۰ هزار تومان است؛ در حالی که تعدادی از نمایندگان مجلس، تاکید کرده بودند قیمت گندم نباید کمتر از این عدد باشد.
عطاالله هاشمی، رئیس بنیاد ملی گندمکاران کشور نیز چندی پیش به نبض بازار گفته بود، نرخی که در خرداد امسال و با تورم آن زمان برای گندم محاسبه شده، ۳۲ هزار و ۶۰۰ تومان است و نمایندگان صنفی گندمکاران تسلیم نظر دولت در مورد نرخهای کمتر از این نمیشوند.
او همچنین در مورد موضوع خرید کیفی گندم نیز، طرح آن را از سوی نمایندگان دولت در شورا، موضوعی انحرافی برای تاخیر در تصویب قیمت گندم دانسته بود؛ چرا که تحقق این مساله به الزاماتی از جمله آموزش و ترویج نیاز دارد و حدود دو سال زمان میبرد. در نتیجه به گفته هاشمی، نمایندگان صنفی گندمکاران با طرح موضوع محصول کیفی در مقطع کنونی، مخالف بودند (برای اطلاعات بیشتر، مطالعه گزارش کاهش ۲۵ درصدی خرید بذر به دلیل تاخیر در پرداخت مطالبات گندمکاران و تعیین قیمت گندم، پیشنهاد میشود.)
قیمت گندم؛ کمتر از نرخ این محصول در کشورهای همسایه
از سوی دیگر، قیمت گندم از نرخ خرید این محصول در برخی کشورهای همسایه ایران نیز کمتر است. رئیس بنیاد ملی گندمکاران، نرخ خرید این محصول را در عراق و ترکیه، حدود ۳۵ هزار تومان و در افغانستان حدود ۵۳ هزار تومان اعلام کرده و گفته بود که قیمت گندم در ایران نباید کمتر از این ارقام باشد.
به گفته هاشمی، در غیر این صورت انگیزه کشاورزان برای فروش محصول به دولت کاهش مییابد و آنها احتمالا مانند سال گذشته، ترجیح میدهند بخشی از محصول خود را به دامداریها بفروشند.
این در حالی است که خرید تضمینی گندم در سال زراعی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ نیز نسبت به دوره مشابه قبل از آن حدود چهار میلیون و ۸۰۰ هزار تن کاهش یافته بود؛ نمایندگان صنفی گندمکاران خشکسالی، نارضایتی از قیمت گندم و تسویه دیرهنگام مطالبات را عامل این وضعیت میدانستند.
کاهش ۲۵ درصدی فروش بذر اصلاح شده
در این میان، کشت گندم در استانهای سردسیر از اواخر شهرویو آغاز شده است. شواهد نشان میدهد که بار دیگر، اعلام دیرهنگام قیمت گندم در کنار تاخیر در تسویه مطالبات گندمکاران، کشت این محصول را کاهش داده است.
رئیس بنیاد ملی گندمکاران کشور در این مورد نیز طی گفتوگو با نبض بازار، به شاخص مهمی اشاره کرده بود؛ حجم فروش بذر اصلاحشده. به گفته هاشمی، آمارها نشان میدهد خرید بذر اصلاحشده نسبت به سال گذشته، ۲۵ درصد کاهش داشته است.
او پیشبنیی کرده بود که این روند کاهشی، احتمالا با شروع کشت در مناطق گرمسیر هم ادامه مییابد. حال با تعیین قیمت گندم در ارقام کمتر از ۳۲ هزار تومان، میتوان احتمال داد که پیشبینی این فعال صنفی محقق میشود.
اختلاف نظر دولت و گندمکاران در مورد تسویه مطالبات
از سوی دیگر، چالش دیگری نیز میان دولت و گندمکاران وجود دارد؛ مقامات دولتی هفته گذشته مدعی تسویه کامل مطالبات کشاورزان از خرید تضمینی گندم در سال زراعی گذشته شدند. در حالی که نمایندگان صنفی گندمکاران میگویند دو تا سه درصد مطالبات همچنان باقی مانده است.
دلیل این اختلاف نظر به مساله بیمه محصولات کشاورزی بازمیگردد؛ قانونی که هاشمی به نبض بازار گفته بود، در دی سال گذشته لازمالاجرا شده، در حالی که قیمت گندم در مهر تصویب شده بود. در واقع، دولت ادعا میکند به جای آن دو تا سه درصد باقیمانده، محصولات را بیمه کرده است، در حالی که قانون عطف به ماسبق نمیشود.
به گزارش نبض بازار، برخی کشاورزان در ماههای گذشته تاکید کرده بودند کشت گندم را متوقف میکنند یا کاهش میدهند؛ به صورت رسمی و غیررسمی، از محصولات جایگزینی، چون خاکشیر و حتی خشخاش هم نام برده میشد. اگر نارضایتی از قیمت گندم، روند نزولی کشت آن را در کشور ادامهدار کند، دولت باید برنامه ریزی دقیقی برای واردات این محصول داشته باشد تا امنیت غذایی جامعه به خطر نیفتد.
برای اطلاعات بیشتر، مطالعه چهار گزارش تولید گندم کاهش مییابد؟، دولت با اقساط ۳ میلیونی طلب گندمکاران را میدهد، چرا دولت پیشنهاد ۳۲ هزار تومانی را برای قیمت گندم نمیپذیرد؟ و کشاورزان به جای گندم، خشخاش میکارند پیشنهاد میشود.