کدام ویتامینها را برای مقابله با آلودگی هوا مصرف کنیم؟ / شهروندان نزدیک به صنایع چقدر آسیب میبینند؟
به گزارش نبض بازار- با بزرگ شدن شهرها، جانمایی صنایع به مردم نزدیکتر شده است. آلودگی صنایع از جمله فولادیها که هنوز هم میزان دقیق آن مشخص نیست، باعث بروز بیماریهای قابل توجهی در کلانشهرهای فلات مرکزی شده است. اصفهان به یکی از قطبهایام. اس و سرطان ریه تبدیل شده که یکی از عوامل اصلی آن، استقرار صنایع در نزدیکی این شهر است. در این بین برخی از مردم با استفاده نادرست از داروها، تصور میکنند که از خود در برابر هوا، خاک و آب آلوده محاقظت کردهاند، اما مصرف خودسرانه دارو، میتواند مشکلات دیگری را به وجود آورد.
برای بررسی موضوع فوق، گفتوگو کردیم با دکتر محمدرضا صفایی، داروساز، که در ادامه مشروح آن را میخوانیم:
· آلایندگی صنایع فولاد، سیمان و پتروشیمیها در نزدیکی شهرهایی مانند اصفهان، یزد و اهواز، چه تأثیر مشخصی بر سلامت شهروندان میگذارد؟
آلایندههایی که میتواند از صنایع از جمله فولاد، محیط زیست را درگیر کند، از طریق آلودگی هوا تمامی محیط پیرامونی خود را تحت تأثیر قرار میدهد. برخی آلایندهها به طریق استنشاقی وارد بدن میشوند و فرد را بیمار میکنند. برخی دیگر هم آب و خاک را آلوده میکنند. در این میان، کارکنان صنایع بیشتر از دیگران درگیر مشکلات جسمی میشوند. افرادی که در معرض این آلایندهها قرار دارند، صرفاً شهروندان عادی نیستند. اثر اولیه آلودگی بر کارکنان صنایع است. آلایندههایی مانند مونوکسید کربن و دیگر ذرات معلق ۲.۵ تا ۱۰ میکرون، میتوانند منشأ بیماریهای تنفسی از جمله آسم باشنذ. در اصفهان و یزد و اهواز میبینید که بیماریهای این چنینی چقدر در حال رشد است. سرطان ریه هم در برخی از استانهایی که صنایع سنگین را دارند، بسیار زیاد است. مرگ و میر زودرس و بیماریهای قلبی و عروقی، سرطان ریه، اختلالات غدد درون ریز و آسیب به سیستم عصبی و کلیوی هم بخش دیگری از بیماریهاست. آلودگی خاک هم نباید نادیده گرفته شود.
· آلودگی صنعتی در ایران به چند دسته تقسیم میشود؟
آلودگی خاک به طور مستقیم غذایی که مصرف میکنیم را آلوده میکند. اگر کنترلی روی این روند نباشد، موجب بیماریهای سرطانی، مشکلات عصبی و اختلالات هرمونی میشود. برخی از صنایع آلودگیهای صوتی هم ایجاد میکنند. این آلودگیها در کاهش شنوایی کارکنان کارخانهها به طور جدی مؤثر است. ایجاد استرس، اختلال خواب و افزایش فشار خون، بخشی از مشکلات ناشی از آلودگی صوتی صنایع است. این نوع آلایندگی، روی کودکان هم در حوزه مشکلات شناختی مؤثر است. صرفاً ما نباید روی آلودگی هوای صنایع متمرکز شویم. من فکر میکنم میزان آلایندگی منابع آبی و خاکی نیز باید در این صنایع مدنظر قرار بگیرد. هر کدام از این موارد، به تنهایی میتوانند منشا بیماریهای مختلفی در افراد باشند.
· برخی از شهروندان برای مقابله با این آلودگیها اقدام به مصرف خودسرانه دارو کردهاند. کدام داروها برای مقاومت در برابر آلودگی مناسب است؟
داروی خاصی برای پاکسازی بدن در برابر آلودگی وجود ندارد. یک سری ویتامین و مکمل هستند که میتوانند کمککننده باشند؛ مانند ویتامینای و دی و. در شهرهایی که میزان آلودگی هوا بالاست، کمبود ویتامین دی به شدت دیده میشود. مصرف شیر هم در این حوزه توصیه میشود. در شهرهایی که درگیر آلودگی هستند، پوکی استخوان بسیار جدیتر است. فرضا اگر ساکن اصفهان باشید، با وجود اینکه شهر آفتابی است، احتمال کمبود ویتامین دی در آنجا خیلی بالاست. ورود آلایندهها به سیستم گوارشی، جذب ویتامین دی را کاهش میدهد و باعث یک سری بیماریها میشود. افرادیکه در مراکز صنعتی شاغل هستند یا شهروندانی که محل سکونت آنها، نزدیک کارخانهها قرار دارد، میتوانند از مکملهای ویتامین C، E و D برای کاهش اثر آلودگی استفاده کنند. اگرچه این مکملها راهکار اصلی نیستند. درمان اصلی دور کردن صنایع از شهرهاست. دولت باید آلایندههای این صنایع را مدام پایش و کنترل کند. مثلاً در عسلویه، آلایندههای بسیار خطرناک و سرطانزا در هوا جریان دارد که اثرات منفی روی بارداری میگذارد.
· راهکار عمومی برای کاهش اثر آلودگی صنایع بر سلامت شهروندان چیست؟ آیا باید به جای راهکار پزشکی سراغ راهکار سیاسی رفت؟
نخستین اقدام تقابلی با آلودگی، آگاهی است. شهروندان در گام نخست باید بدانند صنایعی که میتوانند باعث رشد و شکوفایی اقتصادی آنها شود، اگر درست مدیریت نشوند، از آن طرف اثرات زیانبار جدی بر کیفیت زندگی افراد میذارند. آگاهی عمومی از طریق رسانهها، قدم اول مقابله با اثرات آلاینده صنایع از جمله صنایع فولادی است. بعد از آن، شهروندان باید وارد مطالبهگری از طریق نمایندگان خود در مجلس بشوند. مردم باید مسأله آلودگی صنایع را به شکل یک کارزار و مطالبه دنبال کنند. صنایعی که در شهرها و استانها احداث شدهاند، نباید صرفاً موجب تنش جسمی برای مردم باشند. شهروندان، در قدم بعدی باید خود را حتیالامکان از معرض این آلودگیها دور کنند. تا آنجایی امکانپذیر است، باید کارخانهها را از شهرها دور کرد. مشکل دیگری که وجود دارد، گسترش شهرهاست. این صنایع زمانیکه تأسیس شدهاند، بیرون از شهر بودهاند، اما امروزه با گسترش شهرنشینی، ما خودمان را به صنایع نزدیک کردهایم. سازمان محیط زیست و شهرداریها در جانمایی صنایع باید فاصله استاندارد را در نظر بگیرند. همچنین مردم باید در مصرف فرآیندههای سلامتمحور برای کاهش اثرات زیانبار آلودگیهای صنعتی، باید توجه بیشتری به خرج دهند.