تولیدی خاص در فولاد خوزستان
به گزارش نبض بازار، فولادسازان جهان دیگر از روشهای صنعتی عبور کردهاند، زیرا افزایش بهره وری نیازمند نگاه جدیتر به علم در حوزه فولاد است. تجربه تولید آهن از لجن صنعتی یکی از موفقترین نمونههای رویکردهای جدید تولید است که در ایران نیز نمونه قابل توجهی از آن وجود دارد.
با گسترش فعالیتهای صنعتی و افزایش تولید فولاد، یکی از چالشهای مهم صنایع فلزی، مدیریت پسماندهای صنعتی بهویژه لجنهای ناشی از فرآیندهای مختلف تولید است. لجن صنعتی، بهویژه لجن حاصل از تصفیه آب و فاضلاب واحدهای فولادسازی، حاوی مقادیر قابل توجهی از فلزات بهویژه آهن است که میتواند منبعی بالقوه برای بازیابی آهن و کاهش وابستگی به منابع خام طبیعی باشد. در سالهای اخیر، پژوهشگران و صنایع بزرگ فولاد به سمت استخراج آهن از این لجنها حرکت کردهاند تا هم از منظر زیستمحیطی و هم از نظر اقتصادی، بهرهوری بیشتری حاصل شود.
تولید آهن از لجن صنعتی
در ایران، برخی مجموعههای صنعتی از جمله فولاد خوزستان پروژههایی را برای بازیافت لجنهای صنعتی راهاندازی کردهاند. در این پروژهها، لجنهای فیلترپرس یا تهنشینی شیمیایی پس از آنالیز و اطمینان از درصد آهن موجود، وارد واحدهای احیا یا بازیافت میشوند. تجربیات این کارخانهها نشان داده است که از هر تُن لجن خشکشده، میتوان حدود ۲۰۰ تا ۴۰۰ کیلوگرم آهن بازیافت کرد، که بسته به کیفیت مواد اولیه و فرآیند مورد استفاده متفاوت است. نکته قابل توجه عدم حضور کارشناسان خارجی در این فرآیند است. فولاد خوزستان درباره این پروژه میگوید: «شرکت فولاد خوزستان اولین شرکت در ایران و جهان است که توانسته در میدان عمل و در مقیاس صنعتی و انبوه، لجن کلاریفایرهای کورههای میدرکس را بعد از تبدیل شدن به بریکت، در خود مدولهای میدرکس احیا نموده و سپس در کوره شارژ و مصرف نماید.»
استرالیا، برزیل، چین و هند چند کشور برتر در این حوزه هستند، اما فولاد خوزستان نیز به تنهایی توانسته در مقابل این ابرقدرتهای فولادی، دست به اقدامات قابل توجهی در تولید آهن از لجن صنعتی بزند. این تجربه باعث شد نام فولاد خوزستان نیز دوباره در کنار بزرگترین و به روزترین فولادسازان جهان قرار گرفت. تداوم این روند میتواند فولاد خوزستان را به یک هاب علمی در حوزه فولاد تبدیل کند.
لجن صنعتی چه مزایایی دارد؟
مزایای بازیافت آهن از لجن صنعتی متعدد است. نخست آنکه با استفاده مجدد از مواد زاید، میزان مصرف سنگآهن طبیعی کاهش مییابد که این امر نه تنها به حفظ منابع طبیعی کمک میکند، بلکه هزینه استخراج و حملونقل مواد خام را نیز کاهش میدهد. دوم آنکه با کاهش حجم لجنهای صنعتی، آثار زیستمحیطی ناشی از دفن یا نگهداری طولانیمدت این پسماندها به حداقل میرسد. لجنهای صنعتی در صورت رها شدن در محیط، میتوانند موجب آلودگی شدید خاک و منابع آبی شوند؛ بنابراین استفاده مجدد از آنها نوعی مدیریت پسماند هوشمندانه محسوب میشود.
چرا علم در فولاد مهم است؟
آینده صنعت فولاد بهسمت استفاده بهینه از منابع ثانویه و کاهش وابستگی به منابع اولیه حرکت میکند. بازیافت آهن از لجن صنعتی، نمونهای از اقتصاد چرخهای در صنعت فلزات است که میتواند همزمان به کاهش هزینهها، حفظ محیطزیست و پایداری تولید کمک کند. در صورت حمایت سیاستگذاران، سرمایهگذاری بخش خصوصی و توسعه فناوریهای بومی، این روش میتواند به بخشی پایدار از زنجیره تأمین آهن در کشور تبدیل شود. فولاد خوزستان نیز در چند سال اخیر ثابت کرده به طور جدی در این مسیر فعال بوده است.