بحران تامین پایدار خوراک پتروشیمی‌ها/ چرا پتروشیمی‌ها باید به میادین گازی ورود کنند؟
به گزارش نبض بازار، تامین پایدار خوراک پتروشیمی‌ها، از مهم‌ترین مشکلات صنعت پتروشیمی به شمار می‌رود. در همین زمینه، مطابق مصوبه‌ای که هیات وزیران در تاریخ ۳۱ فروردین ۱۴۰۴ تصویب و در ۹ اردیبهشت منتشر کرد، صنایع انرژی‌بر و پتروشیمی‌ها مجاز شدند برای تامین پایدار خوراک گاز خود، به‌طور مستقیم در توسعه میادین گازی کشور مشارکت کنند.
این مصوبه با عنوان «آیین‌نامه توسعه و افزایش تولید میادین گازی با تخصیص گاز تولیدی به واحد‌های صنعتی انرژی‌بر و پتروشیمی» شناخته می‌شود و بر اساس آن، دولت مجاز است گاز تولیدی از میادین توسعه‌یافته با مشارکت این صنایع را به همان سرمایه‌گذاران، برای مدت حداقل ۱۰ سال، واگذار کند.
در همین زمینه باید پرسید واگذاری این وظیفه به پتروشیمی‌ها رویکردی راهبردی و پایدار محسوب می‌شود؟
تامین پایدار خوراک؛ یکی از مسائل مهم صنعت پتروشیمی
میثم فتحی محب، کارشناس صنعت پتروشیمی، عنوان کرد: در حال حاضر یکی از مسائل مهم صنعت پتروشیمی کشور تأمین پایدار خوراک است. صنعت پتروشیمی ایران وابستگی زیادی به تأمین خوراک از میدان گازی پارس جنوبی دارد. در واقع، بخش عمده متان، اتان، گاز مایع و میعانات گازی مورد نیاز صنعت پتروشیمی از میدان گازی پارس جنوبی تامین می‌شود.
به گفته او، به دلیل تمرکز بالای تامین انرژی مورد نیاز خانوار و تکیه سبد انرژی کشور بر گاز طبیعی، در ماه‌های سرد سال، امکان تامین خوراک پایدار پتروشیمی‌های متانولی و آمونیاکی که از خوراک متان استفاده می‌کنند وجود نداشته و این پتروشیمی‌ها در طول سال، با حدود ۷۰ درصد ظرفیت اسمی سالانه فعالیت می‌کنند.
وی ادامه داد: این در حالی است که طرح‌های متعدد متانولی و آمونیاکی که در مناطق مختلف کشور در حال احداث بوده و از نظر مکان‌یابی نیز مشکل دارند، بعضا با فشار‌های سیاسی یا تصمیم غلط سرمایه‌گذاران و سهامداران در حال احداث هستند.
این کارشناس صنعت پتروشیمی خاطرنشان کرد: علاوه بر دو مسئله قبلی متناسب با روند افت فشار میدان گازی پارس‌جنوبی و شرایط ناترازی گاز، مسئله تامین خوراک پایدار صنعت پتروشیمی در سال‌های آتی با چالش جدی‌تری روبه‌رو خواهد شد. در واقع این سه موضوع ذکر شده، موجب می‌شود که پایه‌های صنعت پتروشیمی ایران سست شده و آسیب‌های جبران‌ناپذیری به این صنعت وارد شود.
صرف وجود منابع مالی ضامن توسعه منابع گازی نیست
فتحی‌محب توضیح داد: به جهت تامین پایدار خوراک، مواردی همچون بهینه‌سازی مصرف و جمع‌آوری گاز‌های فلر در دستور کار قرار گرفته، اما پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که این روش‌ها نتوانند به صورت دائمی مسئله تأمین پایدار خوراک را حل کنند؛ در نتیجه یکی دیگر از راه‌های حل مسئله تأمین پایدار خوراک، توسعه میادین جدید و افزایش تولید است.
وی افزود: به جهت توسعه و افزایش تولید، منابع مالی گسترده‌ای نیاز بوده و سیاست‌گذاران، برای تأمین این منابع، قصد استفاده از ظرفیت خود پتروشیمی‌ها را داشتند. به همین منظور، آئین‌نامه‌های مختلفی به جهت صدور مجوز به بخش خصوصی و ورود پتروشیمی‌ها به توسعه میادین بالادستی، تدوین شده است.
او درنهایت تشریح کرد:، اما نکته قابل تامل این است که صرف وجود منابع مالی و ضرورت تامین خوراک توسط پتروشیمی‌ها نمی‌تواند ضامن توسعه حداکثری و بهره‌برداری صحیح از منابع گازی باشد. پتروشیمی‌ها بایستی با استفاده از مشاوره‌های دقیق شرکت ملی نفت و با همراهی نهاد‌های حاکمیتی و خصوصی متخصص در این زمینه، به مسئله توسعه میدان ورود کنند؛ تنها در این صورت است که منابع ملی کشور، آسیبی ندیده و پروژه‌های توسعه در میان‌کار نیمه‌کاره رها نشده و بهینه‌ترین زمان ممکن به بهره‌برداری خواهند رسید.
