هایما نهایت ۱۲ هزار دلار ارزش دارد، اما ۳۰ هزار دلار به فروش میرسد/ هایما یک شرکت ورشکسته در چین است
به گزارش نبض بازار-بازار خودرو دوباره تحتتأثیر سیاستهای متغیر شرکتهای خودروساز قرار گرفته و «هایما» بهعنوان گرانترین محصول ایرانخودرو، بیش از همه در معرض این نوسانات است. در حالی که ایرانخودرو طی ماههای اخیر چند مرحله فروش و پیشفروش برگزار کرده، آمار تولید و عرضه نشان میدهد این ثبتنامها نتوانسته نیاز واقعی بازار را پوشش دهد و همین کمبود، فاصله قابلتوجهی میان قیمت کارخانه و بازار ایجاد کرده است؛ فاصلهای که حتی طرحهای فروش جدید نیز قادر به تعدیل آن نیست. برنامه فروش اخیر اگرچه از نظر تعداد ثبتنام قابلتوجه بود، اما به دلیل اختلاف محدود قیمت برای خریدار، جذابیت اقتصادی گذشته را ندارد و بازار همچنان رفتار حبابی نشان میدهد. اکنون هایما با قیمتهایی نزدیک به ۳۰ هزار دلار در بازار داخلی عرضه میشود؛ عددی که کارشناسان آن را با ارزش واقعی این خودرو در جهان همخوان نمیدانند و نتیجه کاهش عرضه، سیاستهای غلط و نبود نظارت مؤثر میدانند.
به جهت بررسی موضوع فوق، گفتوگو کردیم با عماد جعفری، کارشناس خودرو، که در ادامه مشروح آن را میخوانیم:
· ثبت نام اخیر ایران خودرو هایما را با فاصله قابل توجهی از بازار عرضه کرده است. ثبت نامهای اخیر ایران خودرو تا چه حد منجر به نوسان بازار شده است؟
اگر خاطرتان باشد اسفند سال گذشته یک پیش فروش داشتیم که تعداد قابل توجهی در طرح فروش ایران خودرو شرکت کردند. در سال ۱۴۰۴ ایران خودرو طرح فروش گذاشت و در آن ۱۸ هزار نفر شرکت کردند. دلیل این کاهش محسوس تقاضا چه بود؟ دلیل آن به قیمت شرکت و کارخانه برمی گشت. ما در اوایل سال ۱۴۰۴ قیمت بازار و کارخانه مان به یکدیگر رسیده بودند. در هایما که گرانترین محصول ایران خودرو بود، نهایتا ۱۳۰ میلیون سود میکردید، در ۲۰۷ هم ۳۰ میلیون سود میکردید. برای سرمایه گذار دیگر صرفه اقتصادی نداشت که زمان بگذارد و در ثبت نام ایران خودرو مشارکت کند. در هایما اگر به شما ماشین را همان موقع تحویل میدادند هم سود زیادی نمیبردید در حالیکه حداقل باید ۳۰ روز صبر میکردید. در نهایت ایران خودرو و سایپا عرضه را کاهش دادند و دولت هم ۶ ماه به مردم جفا کرد و ثبت سفارش را متوقف کرد. برآیند این ماجرا ایجاد حباب عجیب در بازار توسط ایران خودرو و سایپا شد. اگر در دولت و وزارتخانه دخالتی بابت بازار خودرو صورت نگیرد، این بازار به یک بازار مصرفی و واقعی تبدیل میشود. یک سری افراد که علم خاصی هم ندارند، صرفا با نظر دادن در بازار خودرو، باعث بهم ریختگی میشوند.
· هایما که حالا به ۳۰ هزار دلار رسیده، واقعا به اندازه ۳۰ هزار دلار ارزش دارد؟
چند وقت پیش ایران خودرو من را به یکی از برنامههای تست و بررسی هایما دعوت کرد. من در آن برنامه گفتم هایما شرکت رو به ورشکستگی در چین است. سال گذشته کلا ۱۲ هزار دستگاه تولید کرده است. برای کشوری که ۲ میلیارد جمعیت دارد و یکی از بزرگترین بازارهای خودرو دنیاست، ۱۲ هزار خودرو خنده دار است. ما یک سرچ ساده در گوگل هم نمیکنیم که هایما چه گذشتهای دارد. این خودرو نهایت ۱۲ هزار دلاری است و اصلا ۳۰ هزار دلار تمام نمیشود. چرا یک دفعه عدد ماشین در کارخانه ۲.۴ میلیارد میشود و در بازار به ۳ میلیارد نزدیک میشود؟
· چرا در این دوره ایران خودرو بلوکه کردن پول را تعطیل کرد؟
بلوکه کردن پول در بانک، به نفع خودرو ساز نیست و سود آن در جیب بانک میرود. باید بررسی کنید که چه چالشی بین مدیران ایران خودرو و بانکها به وجود آمده است. بلوکه کردن پول در یک بانک خاص، غیرمنطقی است. امیدوارم وضعیت بازار خودرو بدتر از این نشود، چون ما نمیتوانیم انتظار بهتر شدن داشته باشیم. بازار به سمتی حرکت کرده که روزهای قبل از واردات را تجربه میکنیم، با این تفاوت که افراد همچنان میترسند ماشین ثبت نام کنند.
· چرا ایران خودرو و سایپا برای افزایش فروش، عرضه اقساطی را آغاز نمیکنند؟
تیر ماه بود که گزارشی از ایران خودرو تهیه کردیم و طبق آمار آن، تولید کم شده بود. روابط عمومی ایران خودرو پس از این گزارش به شدت در تب و تاب افتاد و گفت مشکل از بازار نیست و کمبود برق داشتیم. دوستان خودرویی توانستهاند به شکلی دولت را مدیریت کنند که در واردات هم حباب داشته باشیم تا بتوانند خودروهای خود را بفروشند. در دورههایی ایران خودرو و سایپا خودرو قسطی میفروختند، اما از سال ۹۷ به بعد خودرو قسطی از داخلیها به یک رویا تبدیل شد. قبل از سال ۹۷، شرکتهای لیزینگ تایید شده در سایت بانک مرکزی، تعداد کمی بودند، اما الان به شدت زیاد شدهاند. شما الان باید ماشین را با قیمت نسبی ثبت نام کنید و دیگر خرید قسطی وجود ندارد. این ظلم از زمان آقای روحانی اتفاق افتاد و الان در دولت آقای پزشکیان هم ادامه پیدا کرده است.
· مونتاژکارها در ایران تا چه حد اصول مونتاژ را رعایت میکنند؟
ما الان شاهد این هستیم که یک شرکت وارد کننده خودرویی وارد میکند که کدموتور آن خودرو اصلا متعلق به شرکت اصلی نیست. یعنی با موتور تقلبی در حال فروش خودرویی هستند که مدعیاند در ژاپن تولید شده است. شما در شرایط تحریمی باید خودرو را با لوگو اصلی وارد کنید، اما وقتی اسم خودرو را مونتاژ میگذارید، اصلا نمیتوانید با لوگو اصلی بفروشید. اسم جک را کی.ام. سی گذاشتیم، چری را فونیکس گذاشتیم، چطور میشود ماشین ژاپنی را با لوگو اصلی آن مونتاژ کنید؟