دو روی سکه «خاموشی» در بانک‌ها
به گزارش نبض بازار، شبکه بانکی ایران در روز‌های داغ با مشکلی داغ‌تر دست و پنجه نرم می‌کند؛ یکی از آنها به طور قطع قطعی برق است. ظاهرا این قطعی برق اشکال مختلفی پیدا کرده و حتی در موردی شکل تنبیه به خود گرفته است. در همین باره، بیستم اردیبهشت ماه بود که معاون فروش شرکت برق تهران در اظهاراتی عجیب اعلام کرد که «امروز برق یک بانک را یک ساعت قطع کردیم، پس از آن نیم ساعت وصل و دوباره یک ساعت قطع کردیم و تا سه بار این کار تکرار شد تا مصرفش را کاهش دهد.»
در ضمن، تعداد دیگری از رسانه‌ها از قطعی برق ۷۰۰ بانک در پایتخت ایران به علت مصرف زیاد خبر دادند. البته این ماجرا مسبوق به سابقه است و برای مثال در آذرماه سال گذشته هم توانیر خبر داده بود که برق ادارات و بانک‌های پرمصرف قطع می‌شود؛ موضوعی که به محض اعلام شدن، نگرانی شدیدی را برای صاحبان بانک‌ها و در روی دیگر سکه یعنی مشتریان بانکی ایجاد کرد. احتمالا آنچه به اذهان مشتریان در وهله اول خطور کرد؛ ایجاد صف‌های طولانی اینبار در مقابل شعبات بانکی بود.
حالا آنگونه که برخی مشاهدات میدانی نشان می‌دهد قطعی برق در برخی نقاط کشور و در مقابل تعدادی از شعب بانکی منجر به ازدحام جمعیت شده است. رضا که برای انجام کاری به یکی از شعبات بانکی در سطح شهر مراجعه کرده بود، به نبض بازار می‌گوید: «با بروز قطعی برق ناچار شدم که مدت زمان بیشتری را برای انجام امور بانکی خود صرف کنم که پیشتر برای آن برنامه‌ریزی نکرده بودم.».
افزون بر این، برخی اطلاعات منتشر شده، حکایت از این دارد که قطعی برق در برخی موارد منجر به اضافه کاری کارمندان شعب و سر آخر تحمیل هزینه به نظام بانکی شده است.
اثر بی‌برقی روی شبکه بانکی چیست؟
اما بیاییم ببینیم که قطعی برق چند ساعته در ایران چه اثری بر عملکرد شبکه بانکی می‌گذارد؟ این اثرات را می‌توان روی خدمات بانکی حضوری و غیرحضوری مشاهده کرد.
یکی از نگرانی‌ها بابت قطعی برق برای شهروندان این است که آنها در برخی موارد در هنگام دریافت رمز دوم پویا به مشکل برخورده‌اند. اگر برق قطع و به دنبال آن در شبکه مخابراتی اختلال ایجاد شود، قطعا افراد در دریافت رمز دوم پویا برای تراکنش‌های آنلاین با مشکل مواجه می‌شوند.
همچنین اختلال در سیستم پردازش تراکنش‌ها یکی دیگر از اثرات بی‌برقی در شبکه بانکی است. در واقع، قطعی برق منجر به توقف یا کندی پردازش تراکنش‌های بانکی از آنلاین و انتقال وجه گرفته تا پرداخت قبوض و سایر خدمات بانکی می‌شود.
مشکل دیگری که با خاموشی‌های گسترده ممکن است در شبکه بانکی رخ دهد، اختلال در سیستم‌های خودپرداز است؛ موضوعی که ممکن است به ایجاد صف‌های طویل در مقابل شعب بانکی منجر شود.
قطعی برق می‌تواند اثرات امنیتی هم داشته باشد، به این معنا که اگر برق برای چند ساعت در هفته قطع شود، سیستم امنیتی بانک‌ها متاثر خواهند شد که همین امر در نهایت منجر به افزایش آسیب‌پذیری امنیتی خواهد شد.
داستان در همین جا به پایان نمی‌رسد. خاموشی در شبکه برق ایران اگر طولانی‌مدت اتفاق بیفتد، هم ممکن است کلافگی کارمند بانک را به دنبال داشته باشد و هم نارضایتی مشتریان. در واقع با اختلال در سیستم‌ها، آنچه در عمل رخ می‌دهد این است که کارکنان بانک‌ها با مشکل مواجه می‌شوند و در نتیجه پاسخگویی به مشتریان با تاخیر همراه خواهد شد.
ناگفته نماند که اختلال در سیستم‌های ارتباطی، از دست رفتن داده‌ها یا احتمال کلاهبرداری در زمان اختلال و از دسترس خارج شدن سیستم‌های امنیتی، کاهش اعتبار و اعتماد و تحمیل هزینه‌های اضافی از دیگر پیامد‌های منفی بی‌برقی در شبکه بانکی ایران است.
عوامل دخیل بر اثر قطعی برق در صنعت بانکداری
بر اساس گزارش نبض بازار، آنچه که نباید از نظر مغفول بماند این است که اثرات قطعی برق بر صنعت بانکداری ایران به عوامل مختلفی بستگی دارد.
برای مثال، کارشناسان بانکی بر این باورند که مدت زمانی که برق قطع می‌شود، نوع بانکی که خدمات ارائه می‌دهد از نظر کوچک یا بزرگ بودن، نوع تراکنش‌ها و میزان استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک یا سیستم‌های پشتیبان برق و امنیتی بر حجم اثرات خاموشی روی هر بانکی اثرگذار خواهند بود.
بر اساس این گزارش، با این اوصاف، قطعی برق مکرر و طولانی‌مدت در برخی مناطق در روز‌های گرم خردادماه اثرات منفی قابل توجهی روی شبکه بانکی بر جای گذاشته که این دغدغه را باید به سایر مشکلات انباشت شده این صنعت اضافه کرد و ضرورت اقدامات فوری را به سیاستگذاران گوشزد می‌کند.
