استیضاح وزیر راه و شهرسازی کلید خورد/ صادق زیر تیغ نمایندگان
به گزارش نبض بازار، این خبر، بار دیگر کانون توجه را به یکی از مهم‌ترین و پرچالش‌ترین وزارتخانه‌های دولت سوق داده است. اما دلیل این هیاهو چیست؟ موافقان چه می‌گویند و مخالفان چه استدلال‌هایی دارند؟ کارنامه یک ساله فرزانه صادق چگونه است و آیا بندر شهید رجایی، پاشنه آشیل او خواهد بود؟
علت استیضاح وزیر راه و شهرسازی چیست؟
به نظر می‌رسد بحران مسکن در صدر دلایل نارضایتی نمایندگان قرار دارد. وعده‌های دولت برای خانه‌دار کردن مردم و کنترل قیمت‌ها، تاکنون نتوانسته آب رفته را به جوی بازگرداند. آرزوی خانه‌دار شدن برای بسیاری از خانواده‌های ایرانی به رؤیایی دور تبدیل شده و این ناکامی، مستقیماً به وزارت راه و شهرسازی گره خورده است. افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها و عدم تحقق طرح‌های ملی مسکن، مهم‌ترین دلیل موافقان استیضاح برای فشار بر خانم صادق است.
اما تنها مسکن نیست که وزیر را زیر ذره‌بین برده است. وضعیت حمل‌ونقل کشور در تمامی ابعاد، از جاده‌ای تا ریلی، هوایی و دریایی، مورد انتقاد قرار گرفته است. حوادث جاده‌ای، کندی توسعه خطوط ریلی، فرسودگی ناوگان هوایی و حتی مدیریت بنادر، به‌ویژه بندر استراتژیک شهید رجایی، در فهرست ایرادات نمایندگان جای گرفته است. برخی نمایندگان معتقدند که در این مدت، شاهد ضعف مفرط در مدیریت کلان، برنامه‌ریزی و به‌کارگیری صحیح ظرفیت‌ها در این وزارتخانه بوده‌ایم. گویی چرخ‌های توسعه زیرساخت‌ها، لنگ می‌زند.
دو سوی میدان: موافقان و مخالفان چه می‌گوینند؟
موافقان استیضاح بی‌پرده از ناکارآمدی در حل بحران مسکن سخن می‌گویند. سید محمد حسینی، یکی از نمایندگان امضاکننده طرح استیضاح، صراحتاً اعلام کرد: "وعده ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال چه شد؟ مردم هر روز برای تامین سرپناه خود با مشکلات بیشتری دست و پنجه نرم می‌کنند و بازار مسکن کاملاً رها شده است. ما نمی‌توانیم در برابر این وضعیت سکوت کنیم. "
آنها معتقدند که با وجود وعده‌های بلندپروازانه، نه تنها وضعیت مسکن بهبود نیافته، بلکه فشار بر دوش مردم سنگین‌تر شده است. به گفته این نمایندگان، فرسودگی زیرساخت‌های حمل‌وننقل و آمار بالای تصادفات جاده‌ای نیز نشان‌دهنده ضعف عملکرد وزارتخانه است. نماینده دیگری که نخواست نامش فاش شود، گفت: "وقتی آمار تلفات جاده‌ای همچنان بالاست و پروژه‌های حیاتی راهسازی با کندی پیش می‌رود، نمی‌توانیم از عملکرد وزیر دفاع کنیم. استیضاح، ابزاری برای نظارت و وادار کردن ایشان به پاسخگویی است. " برای آنها، استیضاح نه تنها یک حق نظارتی، بلکه یک ضرورت برای وادار کردن وزیر به پاسخگویی و پذیرش مسئولیت است. آنها به دنبال تغییر و تحول جدی در سکان‌داری این وزارتخانه هستند.
در مقابل، مخالفان استیضاح تلاش می‌کنند تا وزیر را از این تیغ بگذرانند. آنها معتقدند که مشکلات مسکن تنها محدود به عملکرد وزارت راه نیست و عوامل کلان اقتصادی نظیر تورم، تحریم‌ها و نوسانات نرخ ارز، نقش مهمی در این بحران ایفا می‌کنند. همچنین، توسعه زیرساخت‌های راه و شهرسازی، پروژه‌هایی زمان‌بر و سرمایه‌بر هستند و نمی‌توان انتظار داشت که در کمتر از یک سال، تحولی چشمگیر رخ دهد. برخی نیز به تلاش‌های صورت گرفته در تکمیل برخی پروژه‌ها یا مذاکرات بین‌المللی اشاره می‌کنند و تغییر زودهنگام وزیر را به ضرر ثبات مدیریت و پیشرفت پروژه‌ها می‌دانند.
کارنامه یک ساله: چالش‌ها و سایه ابهامات
با گذشت نزدیک به یک سال از تصدی صادق، کارنامه وزارت راه و شهرسازی هنوز نتوانسته رضایت عمومی و نمایندگان را جلب کند. عدم کنترل قیمت مسکن و اجاره‌بها، شاید بزرگترین انتقادی است که به عملکرد این وزارتخانه وارد شده است. طرح‌های ملی مسکن، آن‌گونه که وعده داده شده بود، پیش نرفته و با کندی و ابهامات زیادی روبهرو است. در حوزه حمل‌ونقل نیز، با وجود تلاش‌ها، مشکلات زیرساختی و فرسودگی همچنان پابرجاست.
اما آنچه این روز‌ها بیشتر از همیشه بر کارنامه صادق سایه افکنده، انتقادات وارده به عملکرد این وزارتخانه در بندر شهید رجایی است. این بندر، شریان حیاتی اقتصاد ایران، این روز‌ها با گلایه‌هایی از کندی تخلیه و بارگیری کالاها، انباشت و تاخیر در ترخیص کالاها و حتی مشکلات مربوط به واگذاری‌ها و پیمانکاران مواجه است. یکی از فعالان بخش خصوصی در حوزه کشتیرانی که در بندر شهید رجایی فعالیت می‌کند، به خبرنگار ما گفت: "تاخیر‌ها در تخلیه و بارگیری کالاها به شدت افزایش یافته و این موضوع، هزینه‌های زیادی را به شرکت‌ها تحمیل می‌کند. چابکی لازم در مدیریت بندر دیده نمی‌شود. " فعالان اقتصادی و برخی نمایندگان، معتقدند که این بندر استراتژیک، از چابکی و بهره‌وری لازم برخوردار نیست و این موضوع، می‌تواند به ضرر تجارت و اقتصاد کشور تمام شود. آیا این انتقادات، پاشنه آشیل خانم وزیر خواهد بود؟
آیا خانم وزیر از سد مجلس عبور می‌کند؟
سرنوشت فرزانه صادق در وزارت راه و شهرسازی، حالا بیش از هر زمان دیگری به آرای نمایندگان گره خورده است. او باید در صحن علنی مجلس، نه تنها از عملکرد یک ساله خود دفاع کند، بلکه راهکار‌های عملی و برنامه‌های آتی وزارتخانه را برای اقناع نمایندگان ارائه دهد. استیضاح، ابزاری قدرتمند در دست مجلس برای نظارت بر دولت است و اکنون، باید دید که آیا خانم وزیر می‌تواند از این آزمون دشوار سربلند بیرون آید و صندلی خود را حفظ کند، یا باید منتظر تغییر و تحولی دیگر در وزارت راه و شهرسازی ماند؟
