در ده سال اخیر مدیران ایران خودرو و سایپا از خود اختیاری نداشتند
امیر حسن کاکایی، کارشناس خودرو در گفتگو با نبض بازار در خصوص مدیریت ایران خودرو و سایپا درده سال اخیر با تاکید بر اینکه از دهه ۹۰ به بعد صنعت خودرو با تحریم ها شروع شد، گفت: صنعت خودرو خیلی بزرگ است مثل کشتی غول پیکر اقیانوس پیما است، یعنی اگر شما فرمان را الان تکان بدهید ۶ ماه بعد نتیجه اش را می‌بینید. صنعت خودرو در انتهای دهه ۸۰ دهه بدی را سپری کرد، چراکه دهه ولخرجی و بریز و بپاش بود. یکسری طرح‌های خیلی قشنگ و فضایی وجود داشت، اما نتیجه اش واردات از چین شد. آخرین مدیرعامل ایران خودرو در دهه ۸۰ ترمز دستی همه توسعه و فن آوری را کشید، در سایپا هم یک چیزی شبیه به آن اتفاق افتاد. در دهه ۹۰ مدیر عاملان ایران خودرو و سایپا با تحریم‌ها شروع کردند و در همان ابتدا مشخص شد که ۹۵ درصد داخلی سازی صنعت خودروآن طور که می‌گویند نیست.
در دهه ۹۰ تحریم‌های خارجی و داخلی سایپا و ایران خودرو را دچار مشکل کرد
وی افزود: شما وقتی می‌خواهید مدیریت ایران خودرو و سایپا را تحلیل کنید باید بر اساس شرایطشان آن‌ها را تحلیل کنید. در دهه ۹۰ به بعد اقدامات خوبی انجام شد، اما متاسفانه در همان دوران دوتا اتفاق همزمان افتاد، تحریم‌های خارجی که شروع شد هیچ، در داخل کشور هم شورای رقابت شروع به اجرای قیمت گذاری دستوری کرد. در دهه ۹۰ دو تا ضربه خوردیم، ارتباطات جهانی به یک باره دچار مشکل شد و از سوی دیگر درآمد‌ها به شدت کم شد. در ایران خودرو در سال ۹۲ و ۹۳ آقای یکه زارع طرح‌های داخلی و دور زدن تحریم‌ها را شروع شد و زیان دهی‌ها کنترل شد ودر سال ۹۳ و ۹۴ جلوی زیان‌ها را گرفتند و تولید را بالا بردند و در ۹۵ و ۹۶ که برجام به وجود آمد هنوز برجام راه نیفتاده بود ایران خودرو و سایپا جز اولین شرکت‌هایی بودند که به سمت ارتباطات جهانی رفتند. اگر برجام بهم نمی‌ریخت در کشور بالای ۵۰ مدل مونتاژ می‌شد و حداقل ۵ خودروساز معتبر دنیا در ایران پایگاه تولیدی داشتند. در ایران خودرو فقط ۶ سال مدیر عامل ثابت بود و این ثبات باعث شد بهتر عمل کند، ولی متاسفانه در سایپا خیلی تعداد تغییر مدیرعامل‌ها زیاد بود وموفقیت‌ها آن طور که مورد انتظار بود، رخ نداد.
قیمت گذاری دستوری کمر ایران خودرو و سایپا را شکست
کاکایی با بیان اینکه در سال ۹۷ دوباره تحریم‌های جدید به خصوص تحریم‌های صنعت خودرو شروع شد، تصریح کرد: حتی در این تحریم‌ها قطعه سازان معتبر هم با ما قطع رابطه کردند؛ لذا صنعت خودرو از سال ۹۷ دوران سختی را شروع کرد وکه متاسفانه تا الان ادامه دارد. حالا اتفاقاتی دیگری در آن زمان هم افتاد و مدیرعامل‌های جدید آمدند و قیمت گذاری دستوری کمر ایران خودرو و سایپا را شکست. از سال ۹۸ و ۹۹ هم ضربه جهانی از کرونا خوردند و همزمان هم ایران خودرو و سایپا به زیان دهی رسیدند. به تدریج از سال ۹۹ و ۱۴۰۰ راه‌های دور زدن تحریم‌های سنگین سال ۹۷ پیدا شد و در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ تولید دوباره رشد کرد.
وی با بیان اینکه واقعن به راحتی نمی‌توان مدیریت ایران خودرو و سایپا را در ده سال اخیر ارزیابی کرد، افزود: صنعت خودرودر این دوران در اوج بحران بود، ولی بهترین حالت که اتفاق افتاد زمان آقای یکه زارع بود که توانستند مدیریت کنند و به سود آوری برسند و بعد به زیان دهی رسید و لزوما هم نمی‌توانیم بگوییم شخص آقای زارع این کار را کرده یا نه و یا زمان آقای مقیمی خیلی زحمت‌ها برای توسعه داخلی و فن آوری کشیده شد ودر حال حاضر هم در ایران خودرو آقای عظیمی ۱۰۰ هزار میلیارد دلار زیان رسمی دارد که البته برای زمان مدیریت این فرد نیست یا مثلا آقای تیموری یکسری کار‌ها کردند و الان آقای توسلی، واقعن به همین راحتی نمی‌شود مدیریت آن‌ها را ارزیابی کرد. خیلی از مدیران ما مدیران لایقی بودند ولی بیشتر باید ببینم سیاست گذاران چه بلایی سر صنعت آوردند.
سال گذشته سیاه‌ترین سال سیاست گذاری در صنعت کشور بود
وی سال گذشته را سیاه‌ترین سال سیاست گذاری برای ایران خودرو و سایپا دانست و گفت: در دوران برجام سیاست گذاری‌ها خوب بود دست آقایان درد نکند حداکثر استفاده را کردند. ولی سال گذشته یکی از سیاه‌ترین سال‌های سیاست گذاری این کشور بود و همین که ایران خودرو سایپا هنوزسر پا ماندند باید به آن‌ها باید افتخار کنیم. سال گذشته چنان بلایی سر ایران خودرو و سایپا آوردند که نتیجه اش این شد که تولید ایران خودرو سایپا ۶۰ درصد پایین آمد و مونتاژ کاران ما حدود ۸۰ درصد افزایش تولید داشتند و سهم ایران خودرو و سایپا به لحاظ تعداد به زیر ۸۰ درصد رسیدو از لحاظ درآمدی هم به زیر ۵۰ درصد رسیدند.
بهترین مدیر عاملان ایران خودرو و سایپا مدیرانی بودند که علاوه بر متخصص بودن هوای سیاست مداران را داشتند
این کارشناس خودرو در پایان با بیان اینکه در حال حاضر نمی‌توانیم بگویم مدیران ایران خودرو سایپا خوب یا بد هستند، چون بدترین شرایط ممکن برای آن‌ها حاکم بوده است، گفت: نتیجه عملکرد مدیران عامل نیستند نتیجه سیاست‌های گذاری و تحریم‌های خارجی و از سوی دیگر تحریم‌های داخلی که مربوط سیاست گذاری داخلی مانند شورای رقابت، مجلس شورای اسلامی، سازمان استاندارد است. مدیرانی که سیاست بلد نباشد در سیاست به زمین می‌خورند و اگر فن آوری بلد نباشد، در فن آوری زمین می‌خورند. در این سال‌ها در ایران خودرو و سایپا فردی که هر دو تا را عالی کار کرده باشد کمتر داشتیم. بهترین مدیرعامل‌های ما کسانی بودند که توانستند هم هوای سیاست مداران را داشته باشند و هم در داخل شرکت کار‌های خوب انجام بدهند.
