روند قیمت دلار کاهشی می‌شود یا افزایشی/ قیمت دلار در انتظار نتیجه مذاکرات برجام
به گزارش نبض بازار، قیمت دلار با مخابره خوش بینی‌های برجامی و ارزپاشی‌های بانک مرکزی در حالی به کف کانال ۳۰ هزار تومان رسیده است. اقتصاددان معتقد است که به نتیجه رسیدن مذاکرات برجامی می‌تواند قیمت دلار کاهش و در صورت شکست مذاکرات افزایشی می شود.
در این تردیدی نیست که جایگاه ریال و ارزش پول ملی ایران در قیاس با ارز‌هایی مانند دلار، تاثیری قابل توجه در قیمت تمام شده کالا‌ها و تورم و میزان هزینه‌های ثابت زندگی مردم دارد؛ از این رو نرخ دلار و ثبات آن اهمیت زیادی در برنامه ریزی اقتصادی و مدیریت زندگی دارد.
تاثیر سه عامل در سطح کلان بر تعیین قیمت دلار در اقتصاد ایران:
عامل نخست به شرایط کلان اقتصادی ایران بازمی‌گردد. وضعیت تورم، ارزش افزوده، رشد اقتصادی، سرمایه گذاری و بسیاری از عوامل دیگر در کنار یکدیگر ارزش ذاتی ریال را تعیین می‌کنند که در مقایسه با دلار نرخی را مشخص می‌کند.
عامل دوم، در رابطه با میزان دسترسی به دلار و عرضه آن از سوی بانک مرکزی است. ما در دهه ۹۰ دو شوک قیمتی دلار داشتیم که هر دو آن‌ها پس از شکل گیری تحریم‌ها و تشدید آن‌ها ایجاد شد. یک بار دلار از ۱۰۰۰ تومان به حدود ۴۰۰۰ تومان و بار دوم به مرز ۳۰ هزار تومان رسید و دوباره بازگشت. حال اگر بانک مرکزی دسترسی بیشتری به ارز داشته باشد و عرضه را در برابر تقاضا افزایش دهد، بخشی از افزایش قیمت دلار در سال‌های گذشته متوقف خواهد شد. البته اجرای این سیاست پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و نمی‌توان به راحتی از افزایش دسترسی به ارز و تزریق آن به بازار سخن گفت.
سومین عامل تاثیرگذار بر قیمت ارز را شرایط روانی جامعه است و هرچه ناامیدی نسبت به آینده اقتصاد افزایش یابد، این تصور به وجود می‌آید که ریال در حال از دست دادن ارزش خود است و برای جلوگیری از زیان بیشتر، باید ثروت را به ارز‌های دیگر بدل کرد که همین اقدام در کنار شرایط روانی جامعه منجر به افزایش جدی نرخ ارز می‌شود که ما آن را در طول سال‌های گذشته بار‌ها مشاهده کرده ایم.
روند کاهش قیمت دلار
دلار روز گذشته در حالی روند کاهشی به خود گرفت که این روند در معاملات شبانه هم دنبال شد. روز شنبه قیمت دلار در صرافی ملی ۲۸۰۵۱ تومان اعلام شد. این در حالی است که در لحظه تنظیم این خبر دلار در بازار آزاد روند نزولی دارد و در کانال ۳۰ هزار تومانی در حال کاهش است. نبض دلار بیش از گذشته در دست مذاکرات برجامی است.
افزایش امیدواری معامله‌گران به احیای برجام و سیگنال‌های مثبت برجامی و ارزپاشی بانک مرکزی، نرخ دلار را کاهشی کرده و به حدود ۳۰،۶۰۰ تا ۳۰،۸۷۰ رسانده است. قیمت‌ها در معمالات غیرقانونی فردایی نیز روند کاهشی را ادامه می‌دهد.
دلار تا کجا سقوط می‌کند؟
عباس علوی راد اقتصاددان درباره سقوط قیمت دلار، اظهار داشت: اگر توافق هسته‌ای انجام شود، در گام اول و در کمترین زمان قیمت دلار به کانال ۲۹ هزار تومان سقوط خواهد کرد و در صورتی که بند‌های توافق به ویژه رفع انسداد‌های بانکی و ورود ایران به بازار انرژی در سطح جهان بدون وقفه عملیاتی شود قیمت دلار به حوالی ۲۷ هزار تومان عقب گرد خواهد داشت.
وی ادامه داد: با این همه تصور دلار زیر ۲۵ هزار تومان بسیار دشوار است.
در بازار دلار چه گذشت؟
این اقتصاددان با بیان اینکه روند قیمت دلار در ۷ هفته ابتدای تابستان ۱۴۰۱ دو تصویر متفاوت از خود بر جای گذاشته است، گفت: تصویر اول مربوط به بازه زمانی اول تیر تا ۲۵ تیر است. در تصویر اول دو ویژگی محرز است. اول نوسان قابل ملاحظه دلار در محدوده ۳۰ هزار و ۲۵۰ تومان تا ۳۲ هزار و ۷۵۰ تومان است.
علوی راد تصویر دوم را مربوط به ثبت بالاترین قیمت دلار از ابتدای تابستان تاکنون در این بازه زمانی است دانست و افزود: تصویر دوم مربوط به بازه زمانی ۳۰ تیر تا ۲۳ مرداد است. در تصویر دوم هم دو ویژگی، اما کاملا متفاوت با تصویر اول محرز است. اول اینکه دلار از حدود ۳۲ هزار و ۱۵۰ تومان با یک روند کاهشی ملایم و مستمر همراه است. دوم اینکه پایین‌ترین قیمت دلار از ابتدای تابستان ۱۴۰۱ در تصویر دوم و مشخصا در ۲۳ مرداد یعنی ۳۰ هزار و ۳۴۰ تومان ثبت شده است.
سیگنال‌های موثر بر قیمت دلار
این اقتصاددان با طرح این پرسش که چرا در تصویر دوم یعنی ۲۵ تیر ماه تاکنون روند قیمت دلار کاهشی و به پایین‌ترین سطح از ابتدای تابستان ۱۴۰۱ می‌رسد؟، گفت: در اینجا دو عامل نقش تعیین کننده داشته است. اول مداخله بانک مرکزی در بازار ارز و مشخصا عملیاتی کردن خرید و فروش ارز در قیمت‌های توافقی نزدیک به بازار آزاد بوده است.
علوی راد افزود: دوم تحولات مربوط به روند مذاکرات هسته‌ای در وین است. مجموعه تحولات این دور از مذاکرات نشان می‌دهد کفه ترازوی خوش بینی‌های به نتیجه رسیدن مذاکرات نسبت به بی نتیجه بودن و خاتمه مذاکرات کمی سنگین‌تر بوده است.
کانال شکنی دلار محتمل است؟
این اقتصاددان تصریح کرد: پرسش دوم و مهم‌تر این است که روند قیمت دلار در هفته‌های پیش رو چگونه خواهد بود؟ به نظر می‌رسد اگر ایران و طرف‌های غربی توافق هسته‌ای را رسماً اعلام کنند در گام اول و در کمترین زمان قیمت دلار به کانال ۲۹ هزار تومان سقوط خواهد کرد. در گام دوم در صورتی که بند‌های توافق به ویژه رفع انسداد‌های بانکی و ورود ایران به بازار انرژی در سطح جهان بدون وقفه عملیاتی شود قیمت دلار به حوالی ۲۷ هزار تومان سقوط خواهد کرد. با این همه تصور دلار زیر ۲۵ هزار تومان بسیار دشوار است.
علوی راد در پایان سناریوی دوم برای قیمت دلار را این گونه تشریح کرد و یادآور شد: در نقطه مقابل، چنانچه به هر دلیل مذاکرات هسته‌ای شکست بخورد، در گام اول قیمت دلار خیلی سریع به کانال ۳۲ هزار تومان باز خواهد گشت، ولی تا پایان سال ۱۴۰۱ ظرفیت فراتر رفتن از کانال ۳۸ هزار تومان را نخواهد داشت.
منبع: اقتصاد ۲۴
