پاسخ چهار ساله بورس به تلاطم های سیاسی

به گزارش نبض بازار ,  بررسی های انجام شده طی چهار سال گذشته در بورس تهران در تلاطم های سیاسی نشان می دهد اگرچه نگرانی های اقتصادی در روز اول واقعه منجر به افت قیمت سهام شد ، اما این واکنش موقتی بود و کمتر از یک هفته بعد ، روند قیمت معکوس شد و حتی به سطوح بالاتر نیز رسیده است.

اصلاح فرسایشی بورس در ثلث دوم سال در شروع سریع این واکنش های عاطفی بی تأثیر نبوده است. سهامداران هنوز نسبت به افزایش مداوم قیمت ها تردید دارند و سریع  دست به فروش می زنند و نهادینه سازی یک دیدگاه تحلیلی در میان تجار می تواند به طور قابل توجهی این احساسات را به حداقل برساند.

 

واکنش احساسی معامله‌گران به دو عامل سیاسی

این شاخص پس از اصلاح بیش از 40٪ شاخص کل بورس که از اواسط ماه مرداد آغاز شده و تا اواسط ماه آبان ادامه داشت ، دوباره روند صعودی را آغاز کرد و از محدوده 1.2 میلیون واحد به 1.527 میلیون واحد رسید. .

 

این شاخص با نوساناتی روبرو شد ، گاهی کوچک اما در حال کاهش ، و حتی در پایان هفته گذشته ، دوباره کانال 1.4 میلیون واحد را تعیین کرد. ترس از تکرار روند اصلاحی دیگر در بازار موجب واکنش عاطفی معامله گران شد.

سالگرد حادثه دلخراش شهادت سردار قاسم سلیمانی و حرکات پرتنش کاخ سفید در منطقه ، بار دیگر ترس از یک واقعه غیراقتصادی برجسته شد تا بیش از نیمی از سهام به فروش برسد.

 

در روزهای اخیر ، در آستانه اولین سالگرد ترور شهید قاسم سلیمانی ، بار دیگر تنش ها بر منطقه سایه انداخته است. دو بمب افکن توانایی هسته ای B-252 آمریکایی روز چهارشنبه از ایالات متحده به خلیج فارس پرواز کردند و سپس به ایالات متحده بازگشتند.

 

در همین زمان ، پنتاگون در گزارشی به خطر حمله مستقیم به پایگاه های ایالات متحده در داخل این کشور و لزوم اتخاذ استراتژی های جدید اشاره کرد. این موضوع واکنش ایران را برانگیخت و نماینده آن در سازمان ملل در نامه ای به رئیس شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل نوشت که ماجراجویی نظامی آمریکا در خلیج فارس و دریای عمان به ویژه در هفته های اخیر افزایش یافته است.

 

در ادامه این نامه نوشته شده كه این اقدامات جنگ طلبانه ، اگر كنترل نشوند ، می توانند تنش ها را به سطوح نگران كننده افزایش دهند و ایالات متحده كاملاً مسئول همه عواقب خواهد بود. بنابراین دیروز شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران با بیشترین افت در 12 روز کاری گذشته روبرو شد و در محدوده یک میلیون و 354 هزار واحد عقب افتاد.

در همین حال ، شدیدترین خروج نقدینگی واقعی در تاریخ 25 آذر ماه رخ داد و حدود 1500 میلیارد تومان سرمایه خرد از معاملات سهام خارج شد.

 

تجربه تاریخی بازگشت شاخص

این اولین باری نیست که بورس به احتمال وقوع یک اتفاق اقتصادی واکنش نشان می دهد و آخرین بار نخواهد بود. در سالهای اخیر ، ما شاهد بروز رفتارهای عاطفی توسط معامله گران بوده ایم که تقریباً موقتی بوده و پس از چند روز حتی معکوس شده و قیمت ها گاهی به سطوح بالاتر می روند.

بررسی ها از چنین تجاربی طی چهار سال گذشته نشان می دهد که فقط در روز حادثه تا یک روز پس از آن ، فروش عاطفی بازار را فرا گرفته است و ما شاهد کاهش سریع هستیم

شاید اگر معامله گران به حافظه تاریخی خود اشاره می کردند ، شاهد تکرار کمتر این واکنشهای عاطفی بودیم.

بررسی این وقایع نشان می دهد که در سال 95 ، پس از انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور منتخب آمریکایی ها ، شاخص کل بورس 1.8 درصد افت کرد در حالی که بیشتر پیش بینی ها احتمالاً انتخاب هیلاری کلینتون به عنوان رئیس جمهور آمریکا را نشان می داد ، نتایج این انتخابات واکنش منفی بورس اوراق بهادار تهران را برانگیخت.

ناشناس ماندن ترامپ در آن سال ، به دلیل عدم سوابق سیاسی ، دلیل اصلی واکنش منفی بازارهای داخلی و خارجی بود. در روزهای بعد ، شاخص کل متعادل شد و حتی رشد 1.1 درصدی را تجربه کرد.

 

در اواخر بهار سال 96 ، یک حادثه تروریستی در مجلس شورای اسلامی و حرم مطهر امام خمینی (ره) واکنش احساسی دیگری از سوی تجار را برانگیخت. اگرچه سالن اصلی تالار شیشه ای در این روز تنها 0.7٪ سقوط کرد ، این کاهش بیشترین افت روزانه از ابتدای سال جاری بود. این واکنش احساسی دیری نپایید و اگرچه شاخص سهام صعودی نداشت ، اما شاخص کل در هفته پس از حادثه به 0.4٪ سقوط کرد.

در سال 98 ، حمله به نفتکش ها در زمان های مختلف یکی از عوامل غیر اقتصادی بود که بارها بر بازار نفت و سایر بازارها تأثیر گذاشت. توقیف نفتکش Stainemper در آخرین روزهای تیر سال گذشته ، توقیف نسبتاً طولانی مدت یک نفتکش ایرانی در آبهای جبل الطارق یا حمله به دو نفتکش در دریای عمان در خرداد 98 ، انفجار چهار نفتکش در بندر فجیره و توقیف یک نفتکش انگلیسی را می‌توان در این خصوص عنوان کرد.

در روزهای پس از انفجار ، چهار تانکر در بندر فجیره حرکت منفی به خود گرفتند. اگرچه در تاریخ 12 ماه مه سال جاری ، شاخص بورس اوراق بهادار تهران با بیش از 2 درصد کاهش به 204 هزار واحد رسید ، اما سقوط موقت بازار سهام همچنان با رشد شدید و شاخص سهام یک هفته بعد با رشد همراه بود. بیش از 4 to تا 215 هزار واحد او کار خود را به پایان رساند.

اما یکی از حوادث نادر سال گذشته سرنگونی یک پهپاد آمریکایی بود که نیروهای سپاه پاسداران به دلیل حمله پهپاد به خاک ایران در خلیج فارس مجبور به تخریب آن شدند.

در نتیجه از نظر سرمایه گذاران احتمال جنگ به اوج خود رسید. شاخص بورس سهام یک روز پس از حادثه و پس از پشت سر گذاشتن آخر هفته پر فشار ، اندکی نزول به میانه کانال 237،000 را تجربه کرد ، اما در پایان همان هفته شاخص سهام به روند صعودی بازگشت و به میانه کانال 248،000 رسید.

در نتیجه ، در تمام مواردی که در چهار سال گذشته رخ داده است ، به وضوح شاهد واکنش موقت بورس در برابر شوک های غیر اقتصادی و متعاقب آن افزایش سریع بازار سهام بوده ایم. هم اکنون نیز وجود پتانسیل های اساسی قوی و رسیدن قیمت سهام ، به ویژه در گروه های بزرگ و کالایی بازار ، می تواند بار دیگر به سطوح جذاب برسد و ماهیت موقت چنین اصلاحاتی را تأیید کند.

پس از حوادث دی‌ماه ۹۸ ، شرایط مشابهی در بورس اوراق بهادار تهران تکرار شد.

عوامل بنیادی همراه

این روزها  شاخص سهام راکد است و در محدوده ماه گذشته عقب نشینی کرده است ، جایی که هیچ یک از متغیرهای اقتصاد کلان  در بازار سهام تغییر نکرده است.

لازم به ذکر است دلار آزاد در پاییز 27 هزار و 600 تومان و دلار نیما 25 هزار و 300 تومان بود که به ترتیب 19 و 34 درصد بالاتر از متوسط فصل تابستان است.

علاوه بر این ، میانگین جهانی قیمت مواد اولیه موثر بر عملکرد شرکت های بورسی در پایان دسامبر نسبت به پایان تابستان 25 درصد افزایش یافته است. با تلفیق این دو عامل می توان دوره های طلایی را برای شرکت های صادراتی صادرات محور و دلار محور بورس اوراق بهادار تهران انتظار داشت.

نسبت قیمت به آینده بورس اوراق بهادار تهران نسبت به اوج مرداد ماه به شدت تنظیم شده است و این می تواند برای سرمایه گذاران جذاب باشد.