از این سازه‌های اعجاب‌آور مازندران دیدن کنید!

جوانان مازنی در ایام محرم در این بنا به عزاداری می پردازند و پیرمردان و زنان در دور این مکان به تماشای عزاداری عزیزان خود می نشینند. نذر آب سنتی قدیمی است که بانوان این استان در این مکان قدیمی دارند.

اعتقادات مذهبی مردم مازندران به سقانفارها مربوط به گذشته های دور است که عزاداری جوانان در دهه محرم را در این مکان شاهد بودند و بانوان مازندرانی نیز در طبقه زیرین سقانفار سفره حضرت ابولفضل(ع) را برای برآوردن حاجات به پا می کنند.

به گزارش نبض بازار، بیشتر خانه ها در این استان روی پایه های چوبی در 2 یا 3 طبقه ساخته شده اند؛ سقانفارها نیز که با تاسی از فرم معماری اصیل مازندران شکل گرفته است معمولا 2طبقه دارد، طبقه زیرین آنها گاهی بنا و ساختمان و زمانی پایه های قطور چوبین است که طبقه دوم بر آن استوار شده و دسترسی به طبقه بالا معمولا با استفاده از پلکان چوبی امکانپذیر است.

سقانفارها با توجه به قداست و حرمت خاصی که نزد مردم دارند در محوطه های مساجد و تکایا قد برافراشته و از بناهای آیینی مذهبی این مردم خونگرم و مذهبی است و آرایه های تزیینی آن اعم از کنده کاری روی چوب و یا نقاشی ملهم از اعتقادات مذهبی مردم مازندران است.

* سقانفارها بناهایی مقدس، خاص سقایی و آب 

وحید یوسف نیا پاشا عضو هیئت علمی گروه معماری دانشگاه پیام نور بابل در گفت‌وگو با نبض بازار مازندران، گفت: سقانفارها بناهایی مقدس، خاص سقایی و آب است. ساختار اصیل این ساختمان کاملاً چوبی، دارای 6 ستون در طبقه همکف و 12 ستون در طبقه فوقانی است که در دوره قاجار رواج یافته و سقف آن از سفال و گالی پوشانده شده است.

وی با اشاره به اینکه معماری این بنای قدسی که وقف حضرت ابوالفضل العباس (ع) است، بر خلاف معماری امروزی از اصالتی خاص در مازندران برخوردار است، تصریح کرد: معماری اصیل سقانفار بر اساس فضای باز صورت گرفته که این باز بودن خود اثری دعوت کننده به این فضا را دارد و از طرفی دیگر با توجه به طبیعت دلنشین منطقه مازندران و روش ساخت بنا به صورت اسکلتی و معماری بر اساس تیر و ستون، القاگر پیوند عمیقی میان فضای محیط و فضای درون می شود و جدایی فیزیکی میان طبیعت و فضای داخل بنا از بین می رود.

عضو هیئت علمی گروه معماری دانشگاه پیام نور بابل با تاکید بر اینکه حداقل طول و عرض یک سقانفار 2/5 متر، ارتفاع آن در حدود 2 متر الی2.7 متر بوده است، اظهار کرد: در همه این سقانفارها نسبت های انسانی کاملاً رعایت شده و در ساخت انواع سقانفارها خصوصیات اقلیمی با توجه به مقیاس و اندازه هایی که برای این منطقه مناسب شمرده می شد، به صورت دقیق اجرا شده است.

 یوسف نیا پاشا با بیان اینکه سقانفار بر خلاف تکیه، دارای کشیدگی عمودی و به نسبت تکایا با ارتفاع بیشتری بنا شده است، افزود: ارتفاع بنا شکلی نمادین به آن بخشیده و با استفاده از نال ها، شیرسرها و کوماچه سرها حداقل60 سانتی متری اضافه کرده که علاوه بر زیبایی و حفظ تناسبات می تواند از نظر سازه ای و در جهت جلوگیری از لرزش بنا کمک قابل توجهی محسوب شود.

وی خاطرنشان کرد: سقانفار بنای ساده و چهارگوشی است که بر روی پایه های چوبی چهارتراش قرار دارد و عموماً در دو طبقه بنا  شده است که با استفاده از پلکان یا نردبانی چوبی که در گوشه ای از بنا قرار می دادند به طبقه فوقانی آن آمد و شد می کردند.

عضو هیئت علمی گروه معماری دانشگاه پیام نور بابل تصریح کرد: این بنا بیشتر اوقات مستقل از تکیه و در یک مجموعه مذهبی به نام تکه پیش ساخته می شد و در این بناها طبقه همکف، زیر تخت و طبقه فوقانی، سقانفار نام دارد.

یوسف نیا پاشا با اشاره به اینکه سقانفار محل نشستن جوانان و فرزندان ذکور میان حد بلوغ تا 35 سال و قبل از دوره میانسالی است، بیان کرد: در این محل تنها آب و چای صرف شده و از ورود کودکان، زنان و پیرمردان جلوگیری و فقط جهت عزاداری جوانان در ماه محرم برای حضرت ابوالفضل(ع) استفاده می شود.

وی گفت: پیرمردان نیز به خاطر ارتفاع زیاد از آن استفاده نمی کنند. در حقیقت نشستن و عزاداری جوانان در آن نیز سنخیتی با سن آن حضرت داشته و در واقع با این کار خود شجاعت و دلیری آن حضرت را می ستایند و بر سقا بودن او ارج می نهند.

عضو هیئت علمی گروه معماری دانشگاه پیام نور بابل ادامه داد: زنان تنها در ایام و اعیاد خاصی که پختن آش نذری ثواب شمرده می شود و یا جهت پهن کردن نذر سفره حضرت ابوالفضل (ع) به طبقه همکف سقانفار حق ورود دارند و در غیر این ایام، حتی وارد شدن به زیر تخت برای زنان کاری ناصواب محسوب می شود.

یوسف‌نیا پاشا خاطرنشان کرد: ما با فرهنگ سازی میان مردم می توانیم این آئین سنتی مذهبی معماری مازندران را حفظ و در نگهداری آن کوشا باشیم.

به گزارش نبض بازار، از معروف ترین سقانفارهای مازندران می توان به سقانفار کیجا تکیه در شهر بابل، شیاده و کبریاکلا در اطراف شهر بابل و آهنگرکلا، زرین کلا و هندوکلا در آمل اشاره کرد.

انتهای پیام