عملکرد سه ماهه نفت پاسارگاد؛ تولید خوب، اما فروش ناکافی
به گزارش نبض بازار-سه ماه نخست سال مالی ۱۴۰۴ نشان میدهد که نفت پاسارگاد در حوزه تولید توانسته برخی محصولات کلیدی خود را افزایش دهد، اما عدم هماهنگی بین تولید و فروش داخلی و صادراتی، عدم تنوع در بازارها و مدیریت ناکافی موجودیها، مشکلات جدی در عملکرد شرکت ایجاد کرده است. بررسی محصول به محصول، تصویری واضح از چالشها و فرصتهای شرکت ارائه میدهد.
قیر مظروف: تولید کامل، اما ناکارآمدی صادرات
در این دوره، تولید قیر مظروف به ۱،۵۵۰ تن رسید و تمام آن در بازار داخلی به فروش رفت، که در ظاهر موفقیت محسوب میشود. اما در صادرات، تولید و فروش با اختلاف چشمگیر مواجه است؛ تنها ۱۳،۱۸۷ تن تولید شد و ۱۲،۲۰۶ تن فروش رفت. درآمد صادراتی این محصول کمتر از ظرفیت بالقوه است و نشاندهنده ضعف در برنامهریزی و توسعه بازار خارجی است. شرکت نتوانسته ظرفیت تولید خود را بهصورت مؤثر به درآمد تبدیل کند و این یک هشدار جدی برای بخش صادرات است.
قیر پلیمری: شروع دیرهنگام فروش داخلی
قیر پلیمری در سه ماهه ابتدایی سال، تقریباً فروش داخلی نداشت و تولید صفر بود. این تأخیر در ورود به بازار داخلی و عدم استفاده از ظرفیت بالقوه، باعث از دست رفتن فرصتهای درآمدزایی شده است. در بخش صادرات، این محصول هنوز هیچ سهمی ندارد و نشان میدهد که شرکت در توسعه بازارهای بینالمللی نیز برنامه مشخصی ندارد. تأخیر در عرضه این محصول میتواند به کاهش رقابتپذیری شرکت منجر شود.
قیر MC: افزایش تولید بدون استراتژی فروش
قیر MC با تولید ۱،۸۰۳ تن و فروش ۱،۸۸۹ تن درآمدی حدود ۳۳۰،۵۱۰ میلیون ریال ایجاد کرده است. هرچند میزان تولید و فروش نزدیک به هم بوده، بررسی روند سه ماهه نشان میدهد که افزایش تولید بدون برنامه بازاریابی مشخص، ریسک ایجاد موجودی اضافی در ماههای آینده را افزایش میدهد. این موضوع بهویژه در محصولاتی که بازارشان محدود یا رقابتی است، میتواند مشکلات نقدینگی ایجاد کند.
قیرهای نفوذی: درآمد صادراتی خوب، اما مدیریت داخلی ضعیف
قیرهای نفوذی از نظر صادرات عملکرد خوبی داشتهاند و ۲۹۵،۳۵۳ تن به فروش رسیده که درآمدی بیش از ۱۵۷،۷۰۱ میلیون ریال ایجاد کرده است. با این حال، فروش داخلی همین محصول تنها ۵۰،۳۵۸ تن بوده و نشاندهنده ناکارآمدی در مدیریت بازار داخلی و عدم تعادل تولید و فروش است. این اختلاف، ریسک ایجاد موجودیهای اضافی و فشار بر منابع شرکت را افزایش میدهد.
قیرهای عملکردی: تمرکز صرف بر فروش داخلی
با تولید ۱۴۲،۲۶۶ تن و فروش ۱۳۸،۷۴۷ تن، قیرهای عملکردی در بازار داخلی عملکرد مناسبی داشتهاند. با این حال، عدم حضور جدی در صادرات باعث شده شرکت نتواند از ظرفیت کامل این محصول برای درآمدزایی استفاده کند. این تمرکز تکبُعدی بر بازار داخلی، شرکت را در مقابل نوسانات بازار داخلی آسیبپذیر میکند و نیاز به استراتژی صادراتی جدی دارد.
قیرهای وِیسکوزیته: نوسانات خطرناک
قیرهای وِیسکوزیته با تولید بیش از ۱۰۵،۱۸۳ تن و فروش داخلی حدود ۱۰۱،۷۷۹ تن، درآمد صادراتی ۱۶۱،۰۸۹ میلیون ریال داشتند. با وجود این اعداد بزرگ، نوسانات شدید در فروش داخلی و صادرات نشاندهنده عدم ثبات بازار و ضعف در پیشبینی تقاضا است. مدیریت ناکافی موجودی و عدم برنامهریزی فروش در ماههای آتی، میتواند منجر به کاهش درآمد یا زیاندهی شود.
قیر امولسیونی: ورود محدود و فرصتسوزی
قیر امولسیونی با تولید محدود ۱۵ تن و فروش داخلی ۳۲ تن، تقریباً هیچ حضور صادراتی نداشته است. این محصول هنوز در مرحله آزمایشی است، اما عدم تمرکز بر توسعه بازار و نبود برنامه مشخص بازاریابی، نشاندهنده فرصتسوزی واضح برای شرکت است. با توجه به ظرفیت بالقوه این محصول در بازارهای جدید، شرکت نیاز دارد فوراً استراتژی فروش و بازاریابی را تقویت کند.
عملکرد داخلی و صادرات
جمع فروش داخلی در سه ماهه نخست به ۱۹۲،۵۴۴ تن رسید و درآمد ۳۲،۳۷۹ میلیون ریال ایجاد شد. جمع فروش صادراتی ۴۱۰،۱۰۰ تن بود که درآمد ۱۱۸،۰۳۴ میلیون ریال ثبت کرد. این نسبت، نشان میدهد که شرکت به شدت به صادرات وابسته است و هرگونه اختلال در بازار خارجی، میتواند فشار شدید بر درآمد و نقدینگی وارد کند.
همچنین بررسی محصول به محصول نشان میدهد که عدم هماهنگی بین تولید و فروش، مدیریت ناکافی موجودیها و تأخیر در عرضه برخی محصولات، از جمله چالشهای جدی پیش روی شرکت است. محصولاتی مثل قیر پلیمری و قیر امولسیونی هنوز بازار داخلی و خارجی مشخصی ندارند و این امر به معنی از دست رفتن فرصتهای درآمدی است.
توصیهها و نقاط ضعف
۱. نفت پاسارگاد باید فوراً برنامه تولید و فروش هماهنگ برای هر محصول تدوین کند تا از ایجاد موجودی مازاد و فشار مالی جلوگیری شود.
۲. تنوعبخشی به صادرات ضروری است و محصولاتی که هنوز در بازار خارجی حضور ندارند باید استراتژی ورود مشخص داشته باشند.
۳. محصولات جدید مانند قیر امولسیونی و قیر پلیمری نیازمند بازاریابی فعال و توسعه شبکه مشتریان هستند تا از فرصتهای درآمدی استفاده شود.
۴. مدیریت بازار داخلی نیازمند بازنگری است؛ محصولاتی که تقاضای بالایی دارند باید با برنامهریزی دقیق تولید و فروش، سهم بازار خود را حفظ کنند.
۵. نوسانات فروش داخلی و صادرات برخی محصولات، مانند قیر وِیسکوزیته، نیازمند پیشبینی دقیق تقاضا و مدیریت موجودی بهینه است.