۴ میلیارد دلار عدم النفع فولاد از ناترازی/ شرکت ملی گاز دستور رئیس جمهور را اجرا نمی‌کند

به گزارش نبض بازار-در حالی که طبق دستور رئیس‌جمهور قرار بود محدودیت گاز صنایع فولادی از ابتدای آذر برداشته شود، معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد می‌گوید این دستور هنوز اجرا نشده و بسیاری از واحد‌ها همچنان با ۳۰ تا ۵۰ درصد محدودیت مواجه‌اند.

به جهت بررسی موضوع فوق، گفت‌و‌گو کردیم با وحید یعقوبی، معاون اجرایی انجمن تولید‌کنندگان فولاد ایران، که در ادامه مشروح آن را می‌خوانیم:

·        چند روز قبل شنیده شد که طبق دستور رئیس جمهور، محدودیت گازی صنایع فولاد برداشته خواهد شد. این ادعا تا چه حد درست بود؟

متأسفانه هنوز دستور رئیس جمهور در حوزه گاز فولاد اجرا نشده است. ما هنوز منتظریم شرکت ملی گاز دستور رئیس جمهور را اجرا کند. واحد‌های فولادی از بین ۳۰ تا ۵۰ درصد در محدودیت گازی قرار دارند. عدم النفع فولاد از ناترازی عدد خیلی بالایی است. صنعت فولاد در هر سال تقریباً حدود ۴ میلیارد دلار، بابت عدم تأمین انرژی، تولید از دست می‌دهد. با توجه به این گزارش‌ها، قرار بود محدودیت‌ها اگر اعمال هم می‌شود، در نقاط دیگر باشد و صنایع صادرات محور، دچار معافیت انرژی شوند. این دستور رئیس جمهور متعلق به اول اذر بود و قرار بود محدودیت برداشته شود. شرکت گاز هیچ توضیحی نمی‌دهد که چرا دستور رئیس جمهور را اجرا نمی‌کند. فعلا رئیس جمهور برای آذرماه را دستور داده‌اند و برای دی ماه مشخص نیست وضعیت چگونه است. الان آذرماه به نیمه رسیده و هنوز خبری از دستور رئیس جمهور نیست.

·        سال گذشته وضعیت قطع گاز صنایع چگونه بود؟

سال گذشته به واسطه دمای هوا و گازی که باید برای بخش خانگی تأمین می‌شد، دچار محدودیت‌های زودهنگام بودیم. محدودیت‌های ما در سال ۱۴۰۳ از نیمه مهرماه شروع شد و از ۱۵ درصد محدودیت دادند تا در آذرماه که ۶۰ درصد محدودیت گاز داشتیم. امسال هوا آنقدر سرد نشد که محدودیت زیاد شود. ناترازی خودش را زیاد نشان نداده است. صنایع حداقل تا آبان ماه محدودیت خاصی نداشتند و از اول آذر محدودیت اعمال کردند.

·        گاز به طور کلی چه نقش تعیین‌کننده‌ای در تولید فولاد ایران دارد؟

صنعت فولاد در دنیا تا ۷۵ درصد به روش کوره بلند تولید می‌شود که مبتنی بر زغال سنگ و کک است. مانند ذوب آهن اصفهان و فولاد زرند ایرانیان و... ایران به واسطه داشتن گاز، تکنولوژی احیا مستقیم را اتخاذ کرده و برعکس دنیا حدود ۸۰ درصد فولاد کشور با گاز و سنگ آهن و برق انجام می‌شود. صنعت فولاد ما از گاز و برق به صورت همزمان استفاده می‌شود. از گاز برای تولید آهن اسفنجی و برق برای تولید فولاد؛ بنابراین تکنولوژی صنعت فولاد کشور، نیازمند گاز و برق است. متأسفانه نکته‌ای که وجود دارد این است که هیچ سوخت جایگزینی هم برای گاز نداریم. فرض کنید برق را از نیروگاه تجدیدپذیر بتوان تأمین کرد. نیروگاه‌های برق نیز متنوع‌اند، اما در بحث گاز، هیچ جایگزینی وجود ندارد. ما نمی‌توانیم مازوت یا گازوئیل مصرف کنیم. گاز برای صنعت فولاد یک عامل فرآیندی است که اگر وجود نداشته باشد، کلاً به نتیجه نمی‌رسیم. در پتروشیمی‌ها گاز یک خوراک است، اما در فولاد گاز در کنار سنگ آهن تبدیل به یک عامل اساسی می‌شود.

·        آیا صنعت فولاد با وضعیت فعلی در مسیر زیان دهی است؟

متأسفانه دوستان سیاست‌گذار در حوزه انرژی، توجه نکردند که اگر نرخ انرژی را برای صنعت بالا ببریم چه اتفاقی می‌افتد. سال ۹۹ به این طرف یعنی در ۵ سال اخیر، قیمت برق صنعت فولاد ۲۳ برابر شد. قیمت گاز ۱۳ برابر شد، اما خود فولاد ۵ برابر شد. وقتی شما در شرایطی قرار می‌گیرید که قیمت محصول تولیدی ۵ برابر و نهاده‌های تولید ۱۳ برابر می‌شود، مسلماً دچار افت حاشیه سود می‌شوید. الان شرکت‌های بزرگ بورسی صنعت فولاد، میانگین سودشان در پایان ۱۴۰۳ به واسطه عدم تأمین انرژی، به حدود ۱۲ درصد رسیده است. در شش ماهه ۱۴۰۴ این حاشیه سود به ۶ درصد کاهش پیدا کرده است. کدام صنعت می‌تواند با ۶ درصد حاشیه سود پابرجا باشد؟ طبیعی است که این نرخ‌ها جوابگو نخواهد بود. اینکه به فولاد ساز می‌گویند از بورس انرژی با قیمت ۸ هزار تومان گاز بگیرید، مسلم است که دیگر کار برایش به صرفه نیست. حاشیه سود فولاد به جایی می‌رسد که کارخانه مجبور به تعطیلی می‌شود. صنعت فولاد به واسطه ناترازی، در تابستان حدود ۲۰ واحد مجبور به تعطیلی شدند. حاشیه سود چند شرکت بزرگ بورسی فولاد، به ۱ درصد رسیده است. کارخانه بزرگی که شامل ده‌ها کارخانه می‌شود دچار تعطیلی شود، راه‌اندازی مجدد آن مگر به این راحتی است؟ صنعت فولاد یک صنعت انرژی بر و سرمایه بر است. اگر از آینده فولاد غفلت کنیم و صنعت را به تعطیلی بکشانیم، بلند کردن صنعت کار خیلی خیلی سختی است.

·        نرخ گاز هم با ناترازی آن تغییر می‌کند؟

نرخ انرژی هم باید یک منطقی داشته باشد. نرخ گاز برای واحد‌های فولاد حدود ۱۷ سنت است. همین نرخ در کشور‌های همسایه از جمله عمان و قطر و عربستان، ۶ سنت است. این یعنی ما در صنعت فولاد ایران، سه برابر کشور‌های منطقه پول گاز می‌دهیم. دوستان شرکت ملی گاز با نرخ گاز صادراتی مقایسه می‌کنند. اگر صنعت فولاد وجود نداشت که این گاز را مصرف کند، تمام این گاز صادر می‌شد؟ مگر ظرفیت صادراتی گاز چقدر است؟ اگر امثال در بودجه توجهی به فولاد نکنند، سال آینده خیلی از کارخانه‌های فولاد دچار تعطیلی می‌شوند. زیان دهی صنعت فولاد خیلی خیلی نزدیک است و در پایان امسال چند نماد بورسی زیان ده خواهیم داشت؛ نماد‌هایی که سال‌ها مورد اعتماد سرمایه‌گذاران بودند.