تیپیکو در سایه ابهام حقوقی؛ دعاوی باز، املاک دارای معارض و بدهیهایی که سرنوشتشان روشن نیست
به گزارش نبض بازار-در صفحات میانی گزارش حسابرس، یک بند کلیدی توجه را جلب میکند: تیپیکو و برخی شرکتهای زیرمجموعه با پروندههای قضایی باز، مطالبات بلاتکلیف و املاک دارای معارض روبهرو هستند؛ مواردی که حسابرس صریحاً اعلام کرده نتیجه آنها «منوط به اعلامنظر مراجع ذیربط» است. این زبان حسابرسی معمولی نیست. زبان هشدار است. زمانی که حسابرس شفاف میگوید امکان تعیین اثر این موارد در این مرحله وجود ندارد، یعنی جریان عملیات، نقدینگی یا حقوق مالکانه میتواند در معرض تغییرات ناگهانی قرار بگیرد. 
پروندههای باز؛ سایهای روی ترازنامه
حسابرس در بند «۶–۴» گزارش خود اشاره میکند که بخشی از دعاوی حقوقی شرکت و شرکتهای فرعی در مراجع قضایی باز است و تعیین پیامد مالی آنها به نتیجه رسیدگی قضایی وابسته است. یعنی برخلاف بسیاری از دعاوی معمول که شرکت میتواند برآوردی از اثر احتمالی ارائه کند، در اینجا وضعیت بهقدری مبهم است که حسابرس نمیتواند اثر مالی آن را تخمین بزند. این سطح از عدم قطعیت، در شرکتهایی با گستره عملیاتی تیپیکو بهمعنای ریسک مضاعف برای سهامداران و ذینفعان است.
املاک دارای معارض؛ ریسک پنهان داراییها
یکی از نقاط حساس گزارش، اشاره به «املاک دارای معارض» است؛ عبارتی که در عمل یعنی سند، مالکیت یا حق انتفاع برخی املاک مورد ادعا یا اعتراض قرار گرفته است. با وجود ارزش بالای داراییهای مشهود در ترازنامه تلفیقی تیپیکو، وجود حتی یک قطعه ملک دارای معارض، میتواند ارزش دفتری بخشی از داراییها را متزلزل کند. حسابرس در بند مربوطه اعلام کرده تعیین وضعیت این املاک نیز منوط به اعلامنظر مراجع ذیصلاح است؛ یعنی روند حقوقی هنوز تکمیل نشده و احتمال تغییر در ارزشگذاری داراییها یا ثبت ذخایر در آینده وجود دارد.
بدهیها و مطالبات بلاتکلیف؛ زنجیرهای از ابهام
در همان بند، حسابرس درباره «نحوه تسویه بدهیها» نیز هشدار میدهد. برخی از بدهیها یا تعهدات شرکتهای گروه، وضعیتی دارند که تعیین تکلیفشان به تصمیم یا اعلامنظر نهادهای خارج از شرکت مرتبط است. این سطح از ابهام در تسویه بدهیها، هم جریان نقدی آینده را تحت تأثیر قرار میدهد و هم ریسک جاریبودن تعهدات را افزایش میدهد. شرکت در این نقطه با وضعیتی مواجه است که حتی بهترین برآوردهای مدیریتی نیز نمیتوانند اثر نهایی را مشخص کنند. این عدم قطعیت، در شرکتهای سرمایهگذاری یک ریسک بنیادی به شمار میرود.
چرا حسابرس این بند را جداگانه مطرح کرده؟
در صورتهای مالی، تنها مسائلی در بند «مسائل عمده» یا «ابهامات بااهمیت» میآیند که اثر بالقوهٔ جدی بر تصمیم سرمایهگذاران دارند. حسابرس در توضیح روش برخورد با این ابهامات نوشته است که برای تعیین اثر احتمالی دعاوی، تفاهمنامهها، سوابق پیگیریها و اسناد شرکت بررسی شده، اما نتیجه همچنان نامشخص است. این یعنی موضوع صرفاً اختلاف جزئی یا یک پرونده ساده نیست؛ بلکه مسئلهای است که میتواند جریانهای نقدی، داراییها یا حقوق مالکانه را دستخوش تغییر کند. استفاده حسابرس از عبارت «منوط به اعلامنظر مرجع ذیصلاح» دقیقاً همان تکیهگاهی است که در گزارشهای حقوقی سنگین دیده میشود.
پیامدهای احتمالی برای سهامداران
وجود دعاوی باز و املاک دارای معارض بهصورت بالقوه میتواند در سالهای آینده باعث:
• ثبت ذخایر سنگین،
• کاهش ارزش برخی داراییها،
• افزایش هزینههای حقوقی،
• یا حتی تغییر در ترکیب داراییهای عملیاتی شود.
حسابرس نیز دقیقاً به همین دلیل این بند را برجسته کرده است: تعییننشدن اثر این موارد در زمان گزارش، یعنی جریان آینده شرکت میتواند به شکل غیرقابل پیشبینی تغییر کند.
جمعبندی
تیپیکو در ظاهر صورتهای مالی گسترده و با ثبات دارد، اما بند «ابهام نسبت به پیامدهای آتی دعاوی حقوقی» تصویری متفاوت ارائه میدهد؛ تصویری از ریسکهای پنهان که هنوز در ترازنامه منعکس نشدهاند. پروندههای باز، املاک دارای معارض و بدهیهای بلاتکلیف، همگی در انتظار اعلامنظر مراجع حقوقی هستند؛ و حسابرس، با قرار دادن این موضوع در بند مستقل، عملاً به استفادهکنندگان هشدار داده است که این ریسک حقوقی را نمیتوان نادیده گرفت.