در ایران خودرو فقط رنگ لباسها عوض شده است/ اگر قطعات کروز تولید ملی است، چرا با دلار گران میشود؟
به گزارش نبض بازار- ایران خودرو خیز بلندی برای شعارهای جدید برداشته است. مدیرعامل این شرکت مدعی است که تارا هیبریدی پروژه جدید آن هاست، اما مشخص نیست چه زمان به نتیجه برسد. مسأله اینجاست که این شرکت بارها از این دست شعارها را مطرح کرده، اما چندان نتیجهای به دست نیامده است.
به جهت بررسی موضوع فوق، گفتوگو کردیم با عماد جعفری، کارشناس خودرو، که در ادامه مشروح آن را میخوانیم:
· ایران خودرو مدعی تولید خودرو هیبریدی و استفاده از نخبگان دانشگاهی در این حوزه است. چنین ادعایی تا چه حد امکان وقوع دارد؟
ما دو مسأله مهم در حوزه خودروهای هیبریدی داریم. اول اینکه سال دیگر ممکن است یک خودرو هیبرید تولید و عرضه کنند. اینکه چنین خودرویی به تولید انبوه برسد، محل سؤال است. مثلاً خودرو ریرا از زمانیکه ایده آن مطرح شد تا الان که هنوز هم به تولید انبوه نرسیده، چهار سال وقت برده است. بر خلاف چیزی که تصور میکردیم وقتی مدیریت ایران خودرو دست بخش خصوصی بیاید، کیفیت و تولید آن تغییر میکند، عملاً دیدیم که هیچکدام از این اتفاقات رخ نداد. صرفاً لباس ایران خودرو با خصوصی عوض شد. تا دیروز رنگ سازمانی آبی بود و الان رنگ سازمانی سبز شده است.
در اخبار از سوی ایران خودرو مطرح شده که میخواهند تانک ۵۰۰ تولید کنند، اما این حرفها در حد خبر باقی میماند. هیچ دلیلی ندارد که ایران خودرو با روشهایی که دارد، دست به تغییر بزند. بازار باز هم توسط این شرکت به انحصار در میآید. حرفهای ایران خودرو پیرامون عرضه خودرو هیبریدی و... نیز تنها یک سری شعار است. در این مدت شاهد بودیم که هر خبری از ایران خودرو بیرون آمد، در حد خبر باقی ماند. ایران خودرو مدعی است که در حال زیان دهی است و تهدید میکند که خط را متوقف میکند. با این وجود کار ویژهای در این شرکت انجام نشده است. مدیریت جدید فقط در حال کسب امتیاز از دولت بوده است.
· آیا توان فنی این ایده وجود دارد؟
ما ماشین برقی در ایران تولید کردیم. کوییک یا ساینا برقی تولید شده که نوعی مهندسی معکوس بود. مهندسی معکوس کار پیچیدهای نیست و توان این تحولات وجود دارد. من به استفاده از نخبگان در ایران خودرو اصلاً خوشبین نیستم. تنها مراوده ایران خودرو با دانشگاه، استخدام برخی کارشناسان خودرو بوده که تا دیروز مدعی بودند خواهان انتقال دانش به این شرکت هستند، اما امروز در حال مقایسه ایران خودرو با ژاپن هستند. در گذشته هم دورههای تخصصی را در دانشگاهها از سوی ایران خودرو برگزار میشد، مرکز فنی هم در این شرکت قرار دارد، اما تغییر رویه ایران خودرو در حوزه دانش و دانشگاه، امکانپذیر نیست. ایران خودرو هروقت یک خودرو تولید کرد، به نمایشگاه آورد و پس از دو ماه به تولید انبوه رسید، میتوان گفت که به نتیجه رسیده است.
· تا چه حد این دستور ناشی از ناآگاهی مدیران از خط تولید است؟
چون اکثر مدیران صنعتی ما در خطوط تولید کار نکردهاند، در اثر آشنایی با دیگر مدیران به بالا رسیدهاند، متوجه حرفهایشان نیستند. وقتی فاطمی امین و علی آبادی میگفتند دستور دادیم تولید افزایش پیدا کند، متوجه مسائل فنی نیستند. زنجیره تأمین اول باید قطعه را برساند، ایران خودرو هم در این بین میتواند فرضا ساعتی ۵۵ خودرو تولید کند. اگر زنجیره تأمین ناقص باشد که تولید رشد نمیکند. در چین است که در طول ۶ ماه یک خودرو جدید را به تولید انبوه میرسانند. اگر ایران خودرو واقعاً میخواست خودرو جدید تولید کند، تولید میکرد و درباره آن حرف نمیزد.
· به زنجیره تولید اشاره کردید. حالا که کروز ایران خودرو را تصاحب کرده، نباید وضعیت توزیع قطعات در آن بهبود یابد؟
کروز کل قطعات ایران خودرو را تأمین نمیکند. کروز بخشی از زنجیره تأمین بوده است. بخش مهم دیگری از قطعات از جمله داشبورد و چراغ و... از سوی شرکتهای دیگر تأمین میشود. اگر واقع بین باشیم، کروز و دیگر شرکتها نمیتوانند ایران خودرو را به رشد بیشتر برسانند. سود زیاد در یک بازار انحصاری، باعث کاهش کیفیت میشود. وقتی یک بازار انحصاری است، من ناچار هستم یک کالا کیفیت را در هر شرایطی خریداری کنم.
· کروز مدعی تولید ملی است؛ آیا واقعاً چنین رویکردی در ایران خودرو دیده میشود؟
اگر یک خودرو صددرصد تولید ملی باشد، چرا با قیمت دلار گران میشود؟ شما زمانی میتوانید مدعی ضرر دادن شوید، که با دلار قطعات را بخرید. یک خودرو صددرصد داخلی که نباید با دلار گران شود. در نتیجه قطعات ما وابسته به خارج است. تویوتاهای جدید که در بازار ایران آمده، از سوی چین تولید میشود. هر بخش این خودرو متعلق به یک شرکت است. تولید ملی مانند این میماند که یک شرکت بزرگ را به تنهایی اداره کنید. تمام دنیا قطعه سازهای با کیفیت را پیدا میکنند و بر اساس آن خودرو را تولید میکنند. شما عصاره کیفیت قطعات ایرانی را در محصولات نهایی میبینید، کدامیک از خودروهای ایران خودرو، هیچ ایرادی ندارد؟ از سوی دیگر خودروهای صفر ایران خودرو هم الزاماً سلامت ندارند. شما به یکی از نمایندگیهای ایران خودرو در خیابان آزادی سر بزنید و ببینید چند درصد ماشینها را دیروز تحویل گرفتهاند و امروز نمایندگیاند. مشتری هیچ ارزشی از دید این شرکتها ندارد، چون مجبور است خریداری کند.
· نکته آخر
دولت بلاتکلیف که نمیداند چه کاری میخواهد برای واردات انجام دهد، باعث شده از خودروسازی حمایت شود که هیچ خودرو مناسبی در اختیار مردم قرار نمیدهد. سال ۲۰۱۸، ترکیه یک برند خدرو ملی ایجاد کرد، الان در سال ۲۰۲۵، ۵ ستاره واقعی از یوروانکپ گرفتهاند. یک شرکت برای تحول به نفع مردم، زمان زیادی لازم ندارد. شیائومی که خودرو ساز نبود، الان تمام رکوردهای دنیا رازده است. سریعترین، پرشتابترین، ایمنترین و بزرگترین خودرو جهان را تولید کرده است. ما در یک چرخه و دور باطل خودروسازی قرار داریم. ما در یک کشور بسته زندگی میکنیم و خودروساز هم میگوید من سودام را از همین مردم میگیریم و قرار نیست در صحنه جهانی رقابت کنم.