پشت پرده تجارت نفت ایران با چین چیست؟
به گزارش نبض بازار ، در حالی که تحریم‌های آمریکا علیه ایران تشدید شده‌اند، بنادر بزرگ چین به‌ویژه در مناطق چینگ‌دائو، دالیان و جواشان، نقش کلیدی در واردات نفت خام ایران ایفا می‌کنند. داده‌های شرکت کپلر نشان می‌دهد که این بنادر در نیمه نخست سال جاری میلادی روزانه حدود ۱.۴ میلیون بشکه نفت ایران را دریافت کرده‌اند؛ رقمی که اهمیت اقتصادی و ژئوپلیتیکی این تجارت را برجسته می‌کند.
ارزش میلیارد دلاری نفت تخفیف‌خورده در بنادر چینگ‌دائو
تنها در ماه ژوئن، حجم نفت وارداتی از ایران در بنادر اطراف چینگ‌دائو به ۱۵.۵ میلیون بشکه رسید که معادل رقمی نزدیک به یک میلیارد دلار با قیمت‌های فعلی بازار است. این محموله‌ها عمدتاً توسط نفت‌کش‌های تحریم شده منتقل شده و مسیر طولانی خلیج فارس تا بنادر چین را طی می‌کنند. این تاکتیک انتقال چند مرحله‌ای از کشتی به کشتی، به کاهش ریسک مواجهه با تحریم‌ها کمک می‌کند.
سایه احتیاط بر شرکت‌های چینی در مواجهه با تحریم‌ها
اگرچه دولت چین به طور رسمی تحریم‌های آمریکا علیه ایران را به رسمیت نمی‌شناسد و حق تجارت با تهران را تأکید می‌کند، اما شرکت‌های بزرگ و فعال در بازار‌های جهانی، به ویژه شرکت‌های مرتبط با بنادر استان شاندونگ، با نگرانی از فشار‌های واشنگتن، نسبت به همکاری مستقیم با طرف‌های تحریم شده بسیار محتاط‌اند. در سال جاری، دستورالعملی صادر شد که تانکر‌های تحریمی از پایانه‌ها دور نگه داشته شوند.
پیام‌های متناقض آمریکا و راهبرد چین
تجارت نفت ایران با چین در بستر پیام‌های متناقض دولت آمریکا انجام می‌شود؛ از یک سو واشنگتن وعده فشار حداکثری داده و حتی تهدید به عملیات نظامی کرده است، اما از سوی دیگر، رئیس‌جمهور آمریکا در توییتر اعلام کرده است که چین می‌تواند به خرید نفت از ایران ادامه دهد. این تناقض در سیاست‌های آمریکا باعث شده تا چین راهبردی عمل‌گرایانه در قبال تحریم‌ها اتخاذ کند.
تمرکز واشنگتن بر تانکر‌ها به جای بنادر
وزارت خزانه‌داری آمریکا تاکنون تمرکز خود را بر تحریم نفت‌کش‌ها گذاشته و تنها یک پایانه بندری در استان شاندونگ به دلیل دریافت محموله‌های نفت ایران در فهرست تحریم‌ها قرار گرفته است. این موضوع به شرکت‌های چینی اجازه می‌دهد تا بدون مواجهه مستقیم، جریان نفت را حفظ کنند و با دور زدن تحریم‌ها، تجارت خود را ادامه دهند.
نیاز پالایشگاه‌های خصوصی چین به نفت ارزان قیمت
اقتصاد چین که در مواجهه با رکود اقتصادی و حاشیه سود محدود در صنایع پالایش است، به نفت خام تخفیف‌خورده ایران نیاز مبرم دارد. داده‌های گمرکی رسمی چین نشان می‌دهد که این کشور از اواسط ۲۰۲۲ واردات مستقیم نفت از ایران نداشته است، اما روش انتقال نفت از ایران به چین، از طریق آب‌های مالزی و تغییر مکرر نفت‌کش‌ها، این جریان را در عمل حفظ کرده است.
تاکتیک‌های پیچیده انتقال نفت؛ نفت‌کش‌های تحریم شده و ناوگان سایه
بخش عمده این تجارت نفتی با استفاده از نفت‌کش‌های تحریم شده آمریکا صورت می‌گیرد که بار خود را در مسیر ایران به مالزی از کشتی به کشتی منتقل می‌کنند و سپس با ناوگان تاریک و کمتر شناخته شده به چین می‌رسانند. این روش انتقال پیچیده و مخفیانه، امکان ادامه تجارت نفت ایران را در سایه تحریم‌ها فراهم می‌کند و شکافی جدی در تلاش‌های آمریکا برای قطع منابع مالی تهران ایجاد کرده است.