چرا بورس درجا می‌زند؟ / سهامداران بخوانند
به گزارش نبض بازار، بازار سهام در ماه‌های اخیر با رکودی بی‌سابقه مواجه شده است. خروج گسترده سرمایه‌های حقیقی، نرخ بهره بالا، مداخلات دولتی و ناترازی انرژی، تنها بخشی از دلایلی هستند که باعث شده‌اند این بازار از رونق فاصله بگیرد.
چرا بورس رونق نمی‌گیرد؟
بورس تهران در ماه‌های اخیر با رکودی قابل توجه مواجه شده است. این رکود که با خروج گسترده سرمایه‌های حقیقی همراه بوده، نگرانی‌های زیادی را در میان فعالان بازار سرمایه ایجاد کرده است. در این گزارش، به بررسی مهم‌ترین دلایل این رکود و چرایی عدم رشد بازار بورس می‌پردازیم.
نرخ بهره بالا و جذابیت اوراق درآمد ثابت
یکی از اصلی‌ترین دلایل رکود بورس، نرخ بهره بالا در بازار اوراق درآمد ثابت است. با وجود نرخ‌های بالای ۳۰ درصدی برای اوراق، بسیاری از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند به جای ورود به بازار پرریسک سهام، سرمایه خود را در اوراق کم‌ریسک قرار دهند. این موضوع باعث شده است که جریان نقدینگی به سمت بازار سهام کاهش یابد و فشار فروش در این بازار افزایش پیدا کند.
تورم بالا و انتظارات تورمی
انتظارات تورمی نیز یکی دیگر از عوامل مؤثر در رکود بورس است. با توجه به تورم بالای موجود در اقتصاد ایران، بسیاری از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند به جای سرمایه‌گذاری در سهام، به دنبال دارایی‌هایی باشند که در برابر تورم مقاومت بیشتری دارند. این موضوع باعث شده است که تقاضا برای سهام کاهش یابد و بازار در حالت رکود باقی بماند.
مداخلات دولتی و قیمت‌گذاری دستوری
مداخلات دولتی در بازار‌های مختلف، از جمله بازار سکه و ارز، نیز تأثیر منفی بر بورس گذاشته است. به عنوان مثال، عرضه سکه توسط بانک مرکزی با قیمتی پایین‌تر از ارزش ذاتی، باعث ایجاد نوسانات شدید در بازار شده و اعتماد سرمایه‌گذاران را کاهش داده است. علاوه بر این، قیمت‌گذاری دستوری در برخی صنایع مانند پتروشیمی و خودرو، باعث ایجاد ناترازی و کاهش سودآوری شرکت‌ها شده است.
ناترازی انرژی و قطعی‌های گاز و برق
مشکلات مربوط به تأمین انرژی نیز یکی از چالش‌های اصلی شرکت‌های فعال در بورس است. قطعی‌های مکرر گاز و برق در ماه‌های اخیر، باعث توقف خطوط تولید بسیاری از شرکت‌ها شده و این موضوع به کاهش تولید و سودآوری آنها منجر شده است. این ناترازی‌ها نه تنها عملکرد شرکت‌ها را تحت تأثیر قرار داده، بلکه ریسک‌های مضاعفی را نیز به بازار تحمیل کرده است.
فاصله میان نرخ ارز توافقی و بازار آزاد
اختلاف قابل توجه بین نرخ ارز توافقی و نرخ ارز بازار آزاد نیز یکی دیگر از عوامل مؤثر در رکود بورس است. این اختلاف که به بیش از ۳۵ درصد رسیده است، باعث ایجاد نوسانات شدید در بازار شده و اعتماد سرمایه‌گذاران را کاهش داده است. علاوه بر این، این اختلاف نرخ باعث افزایش هزینه‌های واردات و کاهش رقابت‌پذیری شرکت‌های صادراتی شده است.
ابهامات سیاسی و اقتصادی
ابهامات سیاسی و اقتصادی نیز نقش مهمی در رکود بورس ایفا می‌کنند. وعده‌های اقتصادی دولت که تاکنون محقق نشده‌اند، همراه با تنش‌های بین‌المللی، باعث ایجاد نااطمینانی در بازار شده است. این نااطمینانی باعث شده است که سرمایه‌گذاران از ورود به بازار سهام خودداری کنند و ترجیح دهند سرمایه خود را در دارایی‌های کم‌ریسک‌تر نگه دارند.
تعطیلی‌های مکرر و کاهش نقدشوندگی
تعطیلی‌های مکرر بازار سرمایه و ادارات نیز یکی از عوامل مؤثر در رکود بورس است. این تعطیلی‌ها نه تنها باعث کاهش نقدشوندگی بازار شده است، بلکه تأثیر منفی بر تولید ناخالص ملی و اشتغال‌زایی نیز داشته است. کاهش نقدشوندگی بازار باعث شده است که سرمایه‌گذاران با ریسک تسویه و تاخیر در معاملات مواجه شوند و این موضوع اعتماد آنها را به بازار کاهش داده است.
در مجموع، رکود فعلی بازار بورس تهران نتیجه ترکیبی از عوامل داخلی و خارجی است. نرخ بهره بالا، تورم، مداخلات دولتی، ناترازی انرژی، اختلاف نرخ ارز، ابهامات سیاسی و تعطیلی‌های مکرر، همگی دست به دست هم داده‌اند تا بازار سهام را در وضعیت رکود نگه دارند. برای خروج از این وضعیت، نیاز به اصلاحات ساختاری در سیاست‌های اقتصادی و بهبود فضای کسب و کار است. تنها در این صورت است که می‌توان امیدوار بود بازار بورس دوباره به رونق بازگردد و نقش خود را به عنوان موتور محرکه اقتصاد ایفا کند.
منبع: اکو ایران
