قیمت دلار، کارگران را در منگنه گذاشت
به گزارش نبض بازار، ۲۹بهمن ماه کمیته مزد تشکیل و طبق اظهارات نماینده کارگران در جلسات مزدی قرار است، بحث تعیین هزینه سبد معیشت به عنوان پیش شرط برای جلسات شورای عالی کار و تعیین مزد ۱۴۰۴ کارگران تعیین شود. نوسانات ارز روی دستمزد اثر زیادی داشته است.
در سال‌های اخیر، با افزایش تورم و بالا رفتن هزینه‌های زندگی، قدرت خرید کارگران به‌شدت کاهش یافته است. بسیاری از کارگران نه‌تنها قادر به تأمین هزینه‌های ضروری زندگی نیستند، بلکه از پس هزینه‌های درمانی و خرید مسکن نیز برنمی‌آیند.
نکته جالب در اصلاح دستمزد کارگران به میزان واقعی این است که عده‌ای بیان می‌کنند که دستمزد باعث تورم و از سوی دیگر عده‌ای می‌گویند افزایش دستمزد باعث بیکاری کارگران می‌شود.
افزایش ۵۷ درصدی مزد ۱۴۰۱ ثابت کرد، اگر مزد به میزان واقعی افزایش یابد باعث ماندگاری شغل می‌شود، چرا که انگیزه کارگران را برای فعالیت بیشتر می‌کند.
از دیگر بهانه‌های هر ساله این است که اگر مزد مطابق تورم افزایش یابد، باعث افزایش نقدینگی و تورم ناشی از افزایش حقوق می‌شود. این موضوع هم از سوی کارشناسان اقتصادی بررسی شده است. افزایش دستمزد‌ها به‌طور مستقیم بر هزینه‌های تولید تأثیر می‌گذارد. با افزایش هزینه‌های نیروی کار، شرکت‌ها ممکن است قیمت کالا‌ها و خدمات خود را برای جبران این افزایش، بالا ببرند. این پدیده که به آن «تورم هزینه‌ای» می‌گویند، می‌تواند زنجیره‌ای از افزایش قیمت‌ها را به دنبال داشته باشد.
علاوه بر این، افزایش دستمزد‌ها قدرت خرید مصرف‌کنندگان را نیز افزایش می‌دهد. این امر می‌تواند تقاضای کلی در اقتصاد را تقویت کرده و منجر به «تورم تقاضامحور» شود. با افزایش تقاضا و محدودیت‌های عرضه، قیمت‌ها رشد بیشتری خواهند داشت. در اقتصاد کلان، تورم حاصل از فشار تقاضا، زمانی ایجاد می‌شود که تقاضا از عرضه بیشتر شود. در واقعیت کشور چنین نیست.
در ماه‌های اخیر، نوسانات شدید نرخ ارز تأثیر مستقیمی بر قیمت کالا‌ها و خدمات داشته است و این مسئله منجر به کاهش قدرت خرید کارگران شده است. افزایش نرخ تورم، بالا رفتن هزینه‌های زندگی و عدم تناسب افزایش دستمزد‌ها با نرخ تورم، فشار اقتصادی مضاعفی را بر این قشر از جامعه وارد کرده است.
با افزایش نرخ ارز، قیمت کالا‌های اساسی، اجاره‌بها، هزینه‌های درمانی و آموزشی به شکل قابل‌توجهی رشد کرده است. این در حالی است که میزان افزایش حقوق کارگران معمولاً با تأخیر و کمتر از نرخ تورم انجام می‌شود، که نتیجه آن کاهش قدرت خرید و سخت‌تر شدن تأمین نیاز‌های اساسی خانوارهاست.
کاهش قدرت خرید کارگران، علاوه بر تأثیر مستقیم بر معیشت آنها، موجب کاهش تقاضای مصرفی در بازار می‌شود. این امر می‌تواند تولید داخلی را تحت تأثیر قرار داده و زمینه‌ساز رکود اقتصادی شود. از سوی دیگر، افزایش فشار اقتصادی بر خانوار‌های کارگری می‌تواند تبعاتی نظیر گسترش فقر، مهاجرت نیروی کار به کشور‌های دیگر و کاهش بهره‌وری در محیط‌های کاری را به دنبال داشته باشد.
اما محمد شیریجیان، معاون اقتصادی بانک مرکزی درباره اثر افزایش قیمت دلار در نرخ تورم سال جاری و توقف سیاست‌های مهار تورم بانک مرکزی با توجه به رخداد‌های سیاسی اظهار داشت: سیاست مهار تورم در دستور کار بانک مرکزی قرار دارد و تمرکز بانک مرکزی به سمت طرف تقاضا و کنترل نقدینگی است.
معاون بانک مرکزی اظهار داشت: سیاست بانک مرکزی درباره کالا‌های اساسی همچنان ادامه تامین ارز ترجیحی است. نرخ ارز ترجیحی هم مشخص است و طبیعتا آثار تورمی افزایش نرخ ارز بر روند اقلام معیشتی مردم حتما به صورت حداقلی خواهد بود.
این در حالی است که کارشناسان اقتصادی با بررسی بسیار ثابت کرده‌اند که نوسانات ارزی باعث افزایش اقلام مختلف و اثر گذاری زیادی روی گرانی‌ها و افزایش هزینه معیشت داشته است.
باقری: میانگین هزینه سبد معیشت کارگران ۲۹ میلیون و ۹۴۰ هزارتومان است
محسن باقری، رئیس کمیته دستمزد شورای عالی کار در واکنش به اظهارات معاون بانک مرکزی گفت: این اظهارات غیرکارشناسی است، انگار مسئولان از جامعه و بازار خبر ندارند. حاضر به مذاکره هستیم تا ثابت کنیم، آنچه باعث تورم در جامعه شده است نوسانات ارز و عدم کنترل گرانی‌ها است. تورم ناشی از دستمزد روی اقتصاد بسیار اندک است.
باقری با بیان اینکه بخش زیادی از هزینه کارگران صرف اجاره بها می‌شود افزود:کارفرمایان معتقدند دولت باید هزینه مسکن کارگران را بپردازد. سبد غذایی ارائه شده از سوی وزارت بهداشت دچار تغییراتی شده است. رقم سبد معیشت هنوز از سوی کارفرمایان اعلام نشده است
وی با تأکید اینکه میانگین هزینه سبد معیشت کارگران براساس تورم منتهی به آذر ماه به ۲۹ میلیون و ۹۴۰ هزار تومان رسیده است گفت: پیش بینی ما این است که در جلسه ۲۹ بهمن ماه روی اعداد و ارقام سبد معیشت بحث و مذاکره شود.
رئیس کمیته دستمزد شورای عالی کار با بیان اینکه عددی که کانون شورای اسلامی کار اعلام کرده براساس محاسبات خود و مبتنی بر سبد‌های موجود و مراجعی بوده که به آنها دسترسی داشتیم ولی با توجه به سبد جدیدی که وزارت بهداشت ارائه کرده است باید مجدداً جلسات کارشناسی برگزار کنیم ادامه داد: سبدی که وزارت بهداشت اعلام کرده در سال ۱۳۹۲ ارائه شد و ظاهراً هر ۱۰ سال یک بار براساس طبع جامعه و اتفاقات اقلیمی کشور و شاخص‌های خود آن را بازنگری می‌کند. سبد جدید جدول میزان کالری‌ها و اقلام غذایی است و مشخص می‌کند برای یک زندگی سالم فرضا چه میزان گوشت یا روغن باید مصرف شود و ما براساس کالری‌های اعلام شده، ارقام و اعداد جدید را ۲۹ بهمن ماه ارائه خواهیم کرد.
یکی از مشکلات اساسی کارگران در این شرایط، عدم تطابق دستمزد‌ها با هزینه‌های زندگی است. بیشتر کارگران در ایران با حقوق ثابت که غالباً زیر سطح خط فقر قرار دارد، روز‌های خود را سپری می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود که بخشی از درآمد آنها صرف تأمین هزینه‌های اولیه مانند مسکن، غذا و بهداشت شود، و پس‌انداز برای آینده عملاً غیرممکن می‌شود. گزارش‌های مختلف نشان می‌دهند که تنها درصد اندکی از کارگران قادر به پس‌انداز ماهانه هستند، و این موضوع خطرات اقتصادی در بلندمدت را برای آنها افزایش می‌دهد.
بر بنابر این گزارش می‌بایست، سبد معیشت خانوار بر اساس کالا‌ها و خدمات ضروری تعیین شود. افزایش قیمت اقلامی مانند نان، برنج، گوشت، اجاره مسکن و حمل‌ونقل تأثیر مستقیم و شدیدی بر زندگی طبقات متوسط و پایین دارد. در سال‌های اخیر، آمار‌های غیررسمی نشان داده‌اند که نرخ تورم سبد معیشت معمولاً بالاتر از نرخ تورم رسمی است. همین باعث شده است که هزینه سبد معیشت واقعی محاسبه نشود و همواره کارگران عقب ماندگی مزدی دارند.
نوسانات ارزی و افزایش تورم چالشی جدی برای کارگران و اقشار کم‌درآمد محسوب می‌شود. اگرچه افزایش حقوق می‌تواند تا حدی این مشکلات را جبران کند، اما راهکار اساسی در مدیریت پایدار اقتصاد، کنترل تورم و تقویت ارزش پول ملی است. در غیر این صورت، شکاف طبقاتی افزایش یافته و معیشت بسیاری از خانوار‌های کارگری با بحران‌های جدی‌تری روبه‌رو خواهد شد.
منبع: تسنیم
