دلار نیم میلیونی خواهد شد؟

به گزارش نبض بازار میثم هاشم خانی، با انتقاد از چند نرخی بودن دلار به گفت: اینکه ما چند قیمت برای دلار داشته باشیم چه اسمش دلار نیما باشد چه دلار توافقی باشد چه انواع و اقسام نرخ‌هایی که اسامی آن از دست ما خارج است، این یک سیاست سوپر کمونیستی افراطی است. به این دلیل که الان فقط در کشور‌های شدیداً کمونیستی ما دلار چند نرخی را داریم؛ مثل کوبا و کره شمالی. تقریبا شاید به جز این دو کشور و ایران دو سه کشور هستند که دلار چند نرخی دارند.

چند نرخی بودن ارز، سیاستی پرفساد

وی بیان کرد: سیاست چند نرخی بودن ارز بسیار پرفساد است و به این معناست که به جز فساد‌های بزرگ چند هزار میلیارد تومانی که در این چند سال اخیر هر از گاهی عمومی و رسانه‌ای شدند، از سال ۹۷ تا کنون هر سال بنا به تخمین من رانتی که در قالب انواع نرخ‌های دولتی دلار توزیع شده است از کل بودجه عمرانی کشور در این ۵ سال بیشتر بوده است؛ بنابراین این سیاست، سیاست غلطی است و هر چه که ما به سمت بازار شفاف و بازاری که در آن یک نرخ برای دلار وجود داشته باشد، برویم یا اگر دو نرخ هست این دو نرخ اختلاف قیمت و فساد و رانت بینشان کمتر باشد، این اتفاق اتفاق بهتری است.

وی در مورد تاثیر تصمیم دولت در راه اندازی بازار توافقی بر قیمت دلار افزود: تصمیم دولت مبنی بر دخالت کمتر در بازار ارز توافقی به این معنا که اختلاف نرخ‌های دلار دولتی با دلار بازار آزاد، کم شود، قطعاً سیاست درستی ا‌ست. به نظرم ما را به سمت ساختار کم فسادتر و اقتصاد منطقی‌تر پیش می‌برد. همانطور که گفتم از حدود ۲۰۰ کشور دنیا حدود ۶ کشور هستند که دلار در آنها دو یا سه نرخ است.

وی در مورد افزایش قیمت دلار از آبان امسال که هم اکنون مورد انتقاد بسیاری از گروه‌های اجتماعی و بازار قرار دارد هم توضیح داد: پس از پیروزی آقای ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده این اتفاق کم کم بروز کرد. ما اگر به دوره قبلی ریاست جمهوری ترامپ برگردیم می‌بینیم که در دوره چهار ساله ریاست جمهوری او، دلار تقریبا ۷ برابر شده بود. اما در دوره ۴ ساله بایدن دلار حدوداً ۲.۸ برابر شد. پس اختلاف بین وضعیت دلار در ریاست جمهوری ترامپ با ریاست جمهوری بسیار زیاد بوده و انتظار ما این است که اگر اوضاع خیلی تغییر نکند در دوره ۴ ساله دوم ترامپ هم دلار کمابیش همان رشد تقریباً هفت برابری را در این دوره ۴ ساله داشته باشد. ضمن اینکه ما این خطر را داریم که در این دوره رشد قیمت بیشتر هم باشد. چون در دوره جدید ترامپ، وضعیت عمومی زیرساخت‌های اقتصادی کشور بسیار سست‌تر و ضعیف‌تر از دوره ریاست جمهوری قبلی ترامپ است، در نتیجه ممکن است نرخ دلار بیش از هفت برابر شود.

از امنیتی کردن بازار دلار دست برداریم

وی افزود: یکی از راه‌های بسیار موثر برای مقابله با اثر حضور ترامپ، این است که در نظام ارزی کشور، جلوی هدر رفت منافع کشور در قالب دلار دولتی را بگیریم و در کنارش بساط رانت و فساد عظیم در تخصیص دلار برچیده شود. این نکته حتماً می‌تواند باعث با ثبات‌تر شدن نرخ دلار بازار آزاد شود. در عین حال کار دوم که به نظرم می‌رسد حتماً باید در دوره ترامپ انجام بدهیم تا جلوی ۷ برابر شدن دلار را بگیریم این هست که از امنیتی کردن بازار دلار دست برداریم. زمانی که دولت نرخ دلار دولتی یا انواع و اقسام نرخ‌های دلار را اعلام می‌کند و در کنارش معاملات دلار بازار آزاد را ممنوع و جرم انگاری می‌کند و با افرادی که یک معامله ساده دلار را انجام می‌دهند، برخورد امنیتی می‌کند حتماً این آسیب زننده است. متاسفانه در دوره ریاست جمهوری قبلی ترامپ، ما در ایران دقیقا بر عکس هر دوی این کار‌های مهمی که عرض کردم، عمل کردیم. یعنی به شدت روی دلار دولتی تاکید کردیم و به شدت بر روی قیمت ۴۲۰۰ تومانی دلار که اختلاف بسیار زیادی با قیمت روز دلار و بازار آزاد داشت تاکید کردیم. همچنین به شدت فضای معاملات دلار را امنیتی و اعلام کردیم معامله دلار با قیمت روز و قیمت آزاد قاچاق و غیرقانونی است. با سیاست‌های سختگیرانه ترامپ نتیجه‌اش رشد ۷ برابری دلار بود. الان حتما باید به سمت اصلاح برنامه‌هایمان در بازار دلار برویم.

اما با توجه به فشاری که الان بر روی دولت وجود دارد و بسیاری از گروه‌های اجتماعی و سیاسی نسبت به افزایش نرخ دلار اعتراض دارند، آیا دولت موفق به تداوم اقدامات اصلاحی خود در این بخش خواهد شد یا این فشار، مانع از اصلاح ساختار‌ها در حوزه اقتصادی می‌شود؟ وقتی هر برنامه غلطی که اجرا می‌شود برای سال‌ها ادامه پیدا می‌کند، مثل همین دلار دولتی، به هر حال گروه‌های متعددی منافع هنگفتی را به تدریج از آن به دست می‌آورند. طبیعتاً اگر که آن برنامه و وضعیت قبلی بخواهد اصلاح شود این گروه‌ها منافعی را از دست می‌دهند و ممانعت ایجاد می‌کنند. اما به هر حال من امیدوارم با وجود این گروه‌هایی که هم در داخل دولت هم در داخل مجلس ذینفع هستند و در مقابل اجرای آن ممانعت می‌کنند، ما بتوانیم به سمت تصمیمات منطقی‌تر برویم که همان دو تصمیمی است که در مورد بازار ارز اشاره کردم. اگر به آن سمت نرویم بعید نیست که ما قیمت‌های بالای نیم میلیون تومان برای هر دلار را در پایان ریاست جمهوری ترامپ در ایران شاهد باشیم. تنها راه دوری ما از مسیر دلار نیم میلیون تومانی که تقریبا ۷ برابر قیمت فعلی است، اصلاح معقول در سیاست‌های بازار ارز است و اینکه سیاست‌های غلط مان در دوره ریاست جمهوری ترامپ را تکرار نکنیم.