خالص ارزش دارائی NAV چیست؟

خالص ارزش دارائی یا همان NAV یکی از اصطلاحاتی است که در دنیای پیچیده مالی و سرمایه‌گذاری، به‌کار می‌رود. درک مفهوم NAV برای همه سرمایه‌گذاران ضروری است؛ زیرا درک این مفهوم بر موفقیت استراتژی‌های سرمایه‌گذاری افراد به میزان قابل توجهی تاثیر دارد. این اصطلاح یکی از معیار‌های حیاتی برای ارزیابی ارزش گروه‌های مختلف حاضر در بازار سرمایه است. برای مثال، از این معیار بیشتر به منظور ارزیابی ارزش ذاتی گروه‌های سرمایه‌گذاری، بیمه، لیزینگ و ... بازار سرمایه استفاده می‌شود. قبل از اینکه برای خرید هر سهم اقدام کنید، بهتر است با مفهوم خالص ارزش دارایی آشنا شوید.

بررسی عبارت ارزش خالص دارایی NAV

شرکت‌های مختلف سرمایه‌گذاری از گروه‌هایی هستند که در بازار سرمایه حضور دارند. از این رو، به منظور برآورد ارزش ذاتی سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری، باید از روش محاسبه ارزش خالص دارایی NAV استفاده شود.

این اصطلاح به منظور برآورد میزان دارایی‌های مختلف به‌کار می‌رود که در آن باید مبلغ کل بدهی را با حقوق صاحبان سهام جمع کنند تا از این طریق، کل دارایی به‌دست آید. شاید برایتان سوال شود که چطور به مبلغ کل بدهی یا حقوق صاحبان سهام دست پیدا کنید و آیا این روند باید تحت نظر متخصصان انجام شود؟

در این ارتباط باید بگوییم که تمام شرکت‌های سرمایه‌گذاری حاضر در بازار بورس و سهام باید صورت‌های مالی خود را به‌صورت دوره‌ای و در زمان‌های مشخص گزارش دهند. این صورت‌های مالی شامل بدهی‌ها و دارایی‌های آنهاست. از این رو، دسترسی به کل بدهی و حقوق صاحبان سهام به منظور برآورد خالص ارزش دارائی امکان‌پذیر است.

به‌طور معمول، همه شرکت‌های سرمایه‌گذاری بزرگ و معتبر، اطلاعات مربوط به دارایی‌ها و بدهی‌های خود را به‌صورت ترازنامه و البته حسابرسی‌شده به نمایش می‌گذارند. البته لازم به ذکر است که ترازنامه به صورت دوره‌ای منتشر می‌شود و این در صورتی است که ارزش دارایی‌های یک شرکت روزانه تغییر می‌کند، بنابراین محاسبه NAV به افراد متخصص در بازار بورس نیاز دارد.

محتوای ترازنامه‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری

ترازنامه‌ها به‌صورت دوره‌ای توسط شرکت‌های سرمایه‌گذاری حاضر در بازار سهام و بورس ارائه می‌شوند و شامل موارد زیر هستند:

ارزش دفتری دارایی‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری

بدهی‌های این شرکت‌ها

حقوق صاحبان سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری

در نظر داشته باشید که تاریخ ثبت این موارد نیز که در ترازنامه‌ها ذکر می‌شود، بسیار مهم است. به‌طور کلی، برای برآورد ناو یا ان‌ای وی یک شرکت سرمایه‌گذاری، بیمه یا بانک، باید ارزش روز دارایی‌های آن شرکت را بدانید و از حقوق صاحبان سهام آن نیز آگاه باشید.

خالص ارزش دارائی NAV در شرکت‌های سرمایه‌گذاری

تا به اینجای راهنما برای شما توضیح دادیم که خالص ارزش دارائی NAV به ارزش یا قیمت‌گذاری شرکت‌های سرمایه‌گذاری و البته صندوق‌های مشابه مرتبط است و میزان آن نیز با فرمول زیر محاسبه می‌شود: بدهی‌ها از دارایی‌ها کسر می‌شوند و عدد به‌دست آمده بر تعداد سهام سرمایه‌گذاران تقسیم خواهد شد.

با استفاده از محاسبه این ارزش خالص یا ذاتی، معامله در صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهام برای شما تسهیل می‌شود؛ زیرا به این ترتیب، هر سهم واحد دارای ارزش ذاتی مشخصی است. اگر به دنبال سرمایه‌گذاری هستید که زیر قیمت بازار انجام شود، بهتر است NAV هر سهم منتخب را با سایرین مقایسه کنید تا با اطلاعات کافی و آگاهانه بتوانید بهترین تصمیم را بگیرید.

انواع دارایی‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری

به‌طور حتم می‌دانید که شرکت‌های سرمایه‌گذاری، نقش مهمی در بازار بورس و سهام ایفا می‌کنند و بر اساس استاندارد‌های تاییدشده سازمان بورس و اوراق بهادار پیش می‌روند. هدف نهایی این شرکت‌ها کسب سود از سهام یا اوراق بهادار در بازار سرمایه یا سایر روش‌های سرمایه‌گذاری است.

به‌طور معمول دارایی‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری به دو دسته مهم تقسیم می‌شود که برای برآورد خالص ارزش دارائی NAV باید به این دارایی‌ها توجه داشته باشید. در بخش‌های بعدی بیشتر درباره این دو نوع دارایی شرکت‌های سرمایه‌گذاری توضیح می‌دهیم:

پرتفوی بورسی شرکت‌های سرمایه‌گذاری

همان‌طور که از نام این دارایی‌ها مشخص است، به دارایی‌هایی که در بورس اوراق بهادار معامله می‌شوند، دارایی بورسی می‌گویند. زمانی که شرکت سرمایه‌گذاری قصد داشته باشد که در بازار بورس و سهام برای خرید یک دارایی یا سهام اقدام کند، باید گفت که این دارایی جزء دارایی‌های پرتفوی بورسی به‌حساب می‌آید.

در نظر داشته باشید که این نوع دارایی‌های بورسی نیز دارای اطلاعات مشخصی هستند که اطلاعات مربوط به آنها نیز در صورت‌های مالی شرکت ارائه می‌شوند. اطلاعات مربوط به دارایی‌های بورسی در گزارش‌های فعالیت ماهیانه شرکت نیز قابل مشاهده هستند که این گزارش ماهانه، صورت وضعیت پرتفوی شرکت‌های تاییدشده در بازار بورس و سرمایه نام دارد.

پرتفوی غیربورسی شرکت‌های سرمایه‌گذاری

از نام این نوع دارایی‌ها نیز متوجه می‌شوید که در بازار بورس و سهام قابل معامله نیستند. برخی از دارایی‌های غیربورسی شرکت‌های سرمایه‌گذاری را در زیر نام می‌بریم:

املاک و مستغلات

سپرده بانکی

اوراق درآمد ثابت

ارز

طلا

سکه

شرکت‌های سرمایه‌گذاری حتی بر روی شرکت‌های دارای سهم غیربورسی سرمایه‌گذاری می‌کنند و سهامدار آنها محسوب می‌شوند. با وجود اینکه این دارایی‌ها غیربورسی هستند، اما همچنان اطلاعات مربوط به آنها در صورت‌های مالی شرکت‌های سرمایه‌گذاری قابل رویت است.

درواقع، اطلاعات مربوط به دارایی‌های غیربورسی نیز در گزارش فعالیت‌های ماهیانه شرکت سرمایه‌گذاری بازگو می‌شوند که صورت وضعیت دارایی شرکت‌های غیربورسی نام دارد. در برخی موارد ممکن است نوع سرمایه‌گذاری‌های غیربورسی شرکت‌ها در آغاز و پایان دوره با هم متفاوت باشد که در این صورت باید ارزش نهایی دارایی خریداری‌شده را در نظر گرفت.

نحوه محاسبه خالص ارزش دارائی NAV

به منظور برآورد خالص ارزش دارائی NAV شرکت‌های سرمایه‌گذاری، شما باید ارزش به‌روز حقوق صاحبان سهام مورد نظر و مازاد ارزش پرتفوی بورسی و غیربورسی آن شرکت‌ها را برآورد کنید. برخی از افراد حاضر در بازار بورس با مفهوم مازاد ارزش دارایی‌ها آشنایی ندارند که در ادامه توضیح داده خواهد شد.

منظور از مازاد ارزش دارایی‌ها، همان بازدهی یا ضرری است که از دارایی‌های مورد نظر کسب می‌شود. برای برآورد مازاد ارزش دارایی‌ها، باید بهای تمام‌شده را از ارزش روز بازار کسر کنید.

همچنین با مراجعه به سایت یا سامانه کدال می‌توانید صورت‌های مالی شرکت‌های سرمایه‌گذاری را به‌صورت دوره‌ای زیر نظر بگیرید. طبق استاندارد‌های تعیین‌شده، حقوق صاحبان سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری باید با توجه به افزایش سرمایه جاری، سود تقسیمی و همچنین مجموعه درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری تعدیل یابد.

خالص ارزش دارائی NAV صندوق‌های سرمایه‌گذاری

ارزش ذاتی یا خالص ارزش، برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز محاسبه می‌شود. همان‌طور که برای برآورد ارزش ذاتی شرکت‌های سرمایه‌گذاری از این روش استفاده می‌شود، شما برای برآورد یا ارزیابی ارزش ذاتی صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز می‌توانید از همین استراتژی استفاده کنید.

توجه داشته باشید که ارزیابی ارزش خالص دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا یکی از اصلی‌ترین معیار‌ها برای برآورد عملکرد این صندوق‌ها به‌حساب می‌آید. از آنجایی که شما با خرید سهم صندوق‌های سرمایه‌گذاری در دارایی‌های آنها سهیم می‌شوید، پس باید از ارزش دارایی کلی صندوق مورد نظر خود نیز مطلع باشید.

در صورتی‌که ارزش دارایی صندوق سرمایه‌گذاری مورد نظر به دلیل نوسانات بازار در حال تغییر است، برآورد ارزش ذاتی بسیار کارآمد و موثر خواهد بود. ناگفته نماند که قسمتی از دارایی‌های این صندوق‌ها نیز به سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری تعلق دارد که نوسانات روزانه بازار باعث کاهش یا افزایش این سهم‌ها می‌شود.

در نهایت اینکه ارزش ذاتی هر واحد صندوق سرمایه‌گذاری در پایان روز و طبق قیمت‌های نهایی دارایی‌های این صندوق برآورد می‌شود و در سایت اختصاصی صندوق سرمایه‌گذاری مورد نظر قابل مشاهده خواهد بود.

عوامل موثر بر خالص ارزش دارائی NAV

عوامل متعددی می‌توانند بر خالص ارزش دارائی NAV تاثیرگذار باشند که البته آگاهی از آنها به شما کمک می‌کند تا سرمایه‌گذاری پرسودتری را برای خود رقم بزنید. فراموش نکنید که سرمایه‌گذاری با بازدهی بالا نیازمند دانش عمیق و آگاهی کافی است. به هر حال برخی از این عوامل موثر بر ان‌ای وی را به‌طور خلاصه شرح می‌دهیم:

نوسانات بازار: تغییرات در ارزش بازار دارایی‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری می‌تواند به‌طور مستقیم بر روی ان‌ای وی آنها نیز تاثیر بگذارد.

فعالیت سرمایه‌گذار: ورودی و خروجی سرمایه سرمایه‌گذار می‌تواند تعداد سهام موجود را تغییر دهد و بر روی NAV هر سهم تاثیر داشته باشد.

میزان کارمزد: کارمزد‌های مستمری نیز که از دارایی‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری کسر می‌شوند، می‌توانند در طول زمان بر ارزش ذاتی دارایی‌ها تاثیر بگذارند.

سخن آخر

خالص ارزش دارائی یا NAV مفهومی اساسی در دنیای سرمایه‌گذاری است که اطلاعات موثری را درباره ارزش و عملکرد صندوق‌ها یا شرکت‌های سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهد. شما به‌عنوان سرمایه‌گذار در بازار بورس و سهام، از طریق محاسبه ان‌ای وی و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری می‌توانید تصمیمات آگاهانه‌تری در معاملات مالی خود اتخاذ کنید.

این ارزش ذاتی برای سرمایه‌گذاران مبتدی و مجرب بسیار مفید و تاثیرگذار است. از این رو، برای اطمینان از استراتژی‌های خود و درک پویایی بازار سرمایه‌گذاری می‌توانید از فرمول‌های ذکرشده استفاده کنید. البته همیشه بهترین روش، کمک گرفتن از افراد باسابقه در حوزه سرمایه‌گذاری بازار بورس  و سهام خواهد بود؛ زیرا آنها بر اساس شرایط بازار می‌توانند بهترین راهنمایی را در اختیار شما قرار دهند.