علت حمایت آشکار فرانسه از ارمنستان در مقابل جمهوری آذربایجان

به گزارش نبض بازار، در آخرین نمونه از حمایت فرانسه به نفع ارمنستان در تنش با جمهوری آذربایجان  بر سر قره باغ ،کاترین کولونا، گفت که پاریس با تحویل تجهیزات نظامی به این کشور کوچک قفقاز جنوبی موافقت کرده است.

کولونا پس از آن که ماه گذشته نیروهای آذربایجانی، منطقه قره باغ کوهستانی را در نوردیدند و منجر به تسلیم نیروهای جدایی طلب ارمنی که برای دهه ها این منطقه کوهستانی را کنترل می کردند، شدند به ارمنستان سفر کرد.

وی پس از گفتگوهایی که به گفته وی در مورد مسائل امنیتی و دفاعی بود، به خبرنگاران گفت: «فرانسه موافقت خود را با انعقاد قراردادهای آتی با ارمنستان اعلام کرده است تا به ارمنستان تجهیزات نظامی داده شود تا بتواند دفاع خود را تضمین کند.» او از توضیح بیشتر در مورد اینکه ارسال چه نوع تجهیزات نظامی برای ارمنستان در قراردادهای تامین آتی در نظر گرفته شده است، خودداری کرد.

کولونا در جریان کنفرانس مطبوعاتی مشترک با نیکول پاشینیان همچنین تاکید کرد که از جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز خواسته است تا ارمنستان را در محدوده تسهیلات صلح اروپا (EPF)، یک صندوق کمک نظامی اتحادیه اروپا، قرار دهد.

کولونا گفت: «فرانسه در مورد تمامیت ارضی ارمنستان هوشیار خواهد بود. امیدوارم کشورهای عضو اتحادیه اروپا سیگنال روشنی را برای همه کسانی که وسوسه می شوند حاکمیت ارمنستان را زیر سوال ببرند ارسال کنند».

این اولین سفر یک وزیر دولت غربی به ارمنستان از زمانی بود که نیروهای آذربایجان در یک عملیات نظامی برق آسا در ۲۰ سپتامبر، قره باغ کوهستانی را تصرف کردند.

بحران قره باغ بر سر چیست؟

ارمنستان و جمهوری آذربایجان در زمان اتحاد جماهیر شوروی بخشی از خاک این کشور بودند. اکثریت جمعیت منطقه قره‌باغ، ارمنی بودند اما شوروی کنترل این منطقه را به آذربایجان سپرد. بعد از فروپاشی شوروی پارلمان منطقه‌ای قره‌باغ کوهستانی رای به پیوستن این منطقه به ارمنستان داد. جمهوری آذربایجان تلاش کرد که جنبش جدایی‌طلبی را که ارمنستان از آن حمایت می‌کرد، سرکوب کند. همین مسئله باعث شروع درگیری‌های بین آذربایجان و ارمنستان بر سر این منطقه شد.

دور تازه خشونت‌ها در منطقه قره باغ زمانی آغاز شد که جمهوری آذربایجان در ماه دسامبر سال ۲۰۲۲ گذرگاه لاچین یعنی مسیر اصلی و حیاتی ارتباطی منطقه قره‌باغ را مسدود کرد به گونه ای که منطقه قره باغ عملاً در محاصره قرار گرفت. همین مساله باعث شروع تنش در منطقه شد تا اینکه سرانجام آذربایجان در روز ۲۰ سپتامبر عملیات نظامی برق‌آسایی را در منطقه جدایی‌طلب قره‌باغ کوهستانی آغاز کرد.

بهانه جمهوری آذربایجان برای حمله این ادعا بود که ارامنه قره‌باغ با کار گذاشتن مین در خاک این کشور در شمال قره‌باغ شش تن، از جمله چهار افسر پلیس را کشته‌اند. این در حالی است که وزارت دفاع ارمنستان چنین ادعایی را رد کرد. ارتش آذربایجان در یک لشکرکشی ۲۴ ساعته نیروهای جدایی‌طلب ارمنی را شکست داد و آنها را مجبور به تسلیم کرد. سپس دولت قره باغ موافقت کرد که تا پایان سال جاری میلادی منحل شود و بلافاصله کنترل منطقه به آذربایجان واگذار شد.

چرا فرانسه حامی ارمنستان در مقابل جمهوری آذربایجان است؟

آگاهی از روابط تاریخی فرانسه با ارمنستان برای درک درست دلایل حمایت فرانسه از ارمنستان ضروری است . پس از نسل کشی ارامنه توسط امپراتوری عثمانی در سال ۱۹۱۵، جمعیت عظیمی از ارامنه در فرانسه ساکن شدند و یکی از بزرگترین دیاسپوراهای ارمنی خارج از کشور را تشکیل دادند ( نیم میلیون نفر از شهروندان فرانسوی امروزی ارمنی تبار هستند از آن زمان، ارامنه به بخشی معنادار از جامعه فرانسه تبدیل شدند.

البته ترک ها نیز در فرانسه کم نیستند اما قدمت و ریشه ارمنی های فرانسه بسیار بیشتر است.

فرانسه در سال ۲۰۰۱ نسل کشی ارامنه را به رسمیت شناخت. امروزه فرانسه (پس از روسیه) دومین سرمایه گذار خارجی بزرگ در ارمنستان از سال ۲۰۱۶ است. فرانسه و ارمنستان همچنین در پروژه های مهم فرهنگی، علمی و فنی همکاری می کنند.

واضح است که پراکندگی گسترده ارامنه در فرانسه همچنین روابط تنگاتنگ در زمینه های مختلف میان پاریس و ایروان تا حدی در حمایت فرانسه از ارمنستان یا حداقل محکومیت مکرر اقدامات آذربایجان تاثیر دارد. این حمایت خود را در مواضع دولت فرانسه در حمایت از ارمنستان و ارامنه ساکن در قره باغ نشان داده است.

علاوه بر تصمیم امروز فرانسه برای ارسال تجهیزات نظامی به ارمنستان، موارد متعددی از حمایت پاریس از ایروان وجود دارد. به عنوان نمونه مجلس سنای فرانسه در نوامبر ۲۰۲۰ برای اعمال تحریم ها علیه آذربایجان و به رسمیت شناختن قره باغ کوهستانی به عنوان یک جمهوری مستقل رای داد و خواستار خروج نیروهای آذربایجان از سرزمین مورد مناقشه شد. همچنین پاریس تاکنون ۱۲.۵ میلیون یورو (۱۳.۰۸ میلیون دلار) کمک بشردوستانه به ارمنستان ارائه کرده است.

بنابراین فرانسه گرچه پیوسته تلاش کرده است تا در بحران قره باغ به عنوان یک میانجی شناخته شود اما در نهایت با جدی شدن منازعه میان آذربایجان و ارمنستان به نحوی با ارمنستان همدل و همراه است.

آخرین جنگ بزرگ دو کشور بر سر قره باغ در سال ۲۰۲۰ رخ داد که شش هفته به طول انجامید و در آن هزاران نفر کشته و زخمی شدند. این جنگ در نهایت با میانجیگری روسیه و استقرار نیروهای صلح بان این کشور پایان یافت.