سود غیرعملیاتی ۱۶۴ هزار میلیارد ریالی بانک رفاه؛ ناجی پنهان یا پوشش ضعف عملکرد اصلی؟

به گزارش نبض بازار- تحلیل صورت مالی میاندوره‌ای بانک رفاه کارگران روایتی شگفت‌انگیز از نقش نجات‌بخش درآمد‌های غیر بانکی در ترازنامه این نهاد مالی ارائه می‌دهد. در شرایطی که عملیات اصلی بانک با زیان ۱۶۵،۰۲۵ میلیارد ریالی مواجه شده، سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌های مرتبط با فعالیت‌های غیر بانکی به ۱۶۴،۴۰۶ میلیارد ریال رسیده و عملاً زیان عملیاتی را خنثی کرده است. این هم‌ترازی تقریباً کامل دو رقم متضاد، پرده از وابستگی خطرناک بانک به درآمد‌های جانبی برمی‌دارد.

وقتی سود غیرعملیاتی، زیان عملیاتی را می‌پوشاند

دقت در ارقام صورت سود و زیان بانک رفاه کارگران حکایت از معادله‌ای حساس دارد: زیان عملیاتی ۱۶۵،۰۲۵ میلیارد ریالی در مقابل سود غیرعملیاتی ۱۶۴،۴۰۶ میلیارد ریالی. تفاوت این دو رقم تنها ۶۱۹ میلیارد ریال است، یعنی اگر سود غیرعملیاتی تنها ۰.۳۷ درصد کمتر بود، بانک با زیان سنگین‌تری مواجه می‌شد. این هم‌ترازی دقیق، تصادفی به نظر نمی‌رسد و نشان می‌دهد چگونه درآمد‌های جانبی به عاملی حیاتی برای بقای مالی بانک تبدیل شده‌اند.
نکته قابل تأمل اینجاست که سود غیرعملیاتی بانک نسبت به سال قبل تنها ۳ درصد رشد داشته، در حالی که زیان عملیاتی تقریباً ثابت مانده است. این یعنی بانک نتوانسته در بهبود عملکرد اصلی خود موفقیتی کسب کند و همچنان به درآمد‌های غیر بانکی وابسته است.

وقتی سهامداران از عملیات اصلی زیان می‌بینند

تحلیل سود هر سهم بانک رفاه کارگران داستان جالب‌تری روایت می‌کند. سود هر سهم عملیاتی منفی ۲۸۸ ریال است، یعنی هر سهم‌دار از فعالیت اصلی بانک زیان دیده است. اما در مقابل، سود هر سهم غیرعملیاتی مثبت ۲۹۳ ریال گزارش شده که نه تنها زیان عملیاتی را جبران کرده، بلکه سود خالص ۵ ریالی برای هر سهم ایجاد کرده است.
این دوگانگی در سود هر سهم نشان می‌دهد سهام‌داران بانک رفاه کارگران عملاً از سرمایه‌گذاری‌های غیر بانکی سود می‌برند، نه از عملیات اصلی بانک. این وضعیت برای نهادی که رسالت اصلی آن بانکداری است، قابل تأمل به نظر می‌رسد.

وقتی وابستگی به درآمد‌های غیر بانکی تشدید می‌شود

مقایسه ارسال دوره جاری با سال قبل نشان می‌دهد وابستگی بانک به درآمد‌های غیر بانکی در حال تشدید است. در دوره منتهی به ۱۴۰۳/۰۶/۳۱، سود غیرعملیاتی ۱۶۰،۲۰۳ میلیارد ریال و زیان عملیاتی ۱۶۱،۳۵۸ میلیارد ریال بود که تفاوت ۱،۱۵۵ میلیارد ریالی داشت. اما در دوره جاری، این تفاوت به ۶۱۹ میلیارد ریال کاهش یافته، یعنی بانک برای جبران زیان عملیاتی، به سود غیرعملیاتی بیشتری وابسته شده است.
نکته دیگر، سود پایه هر سهم است که از ۴ ریال در سال قبل به صفر ریال در دوره جاری کاهش یافته. این یعنی علیرغم سود خالص گزارش شده، سهام‌داران در عمل سودی دریافت نکرده‌اند.

جمع بندی:

 صورت مالی میاندوره‌ای بانک رفاه کارگران روایتی از وابستگی روزافزون این نهاد مالی به درآمد‌های غیر بانکی است. در شرایطی که عملیات اصلی بانک با زیان مواجه است، سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌های غیر مرتبط به عاملی حیاتی برای بقای مالی تبدیل شده. این وضعیت اگرچه در کوتاه‌مدت ترازنامه بانک را نجات داده، اما در بلندمدت می‌تواند به چالشی ساختاری برای این نهاد مالی تبدیل شود. سؤال اساسی اینجاست: آیا بانک رفاه کارگران در مسیر تبدیل شدن به یک هلدینگ سرمایه‌گذاری است یا می‌خواهد بانکداری را به عنوان کسب‌وکار اصلی خود حفظ کند؟