سود «سرمد» زیر تیغ مالیات و ابهام؛ ۱۲۸ میلیارد تومان سود واقعی پنهان شد

به گزارش نبض بازار- این گزارش، به معنای واقعی کلمه، آینه تمام‌نمای «کیفیت» سود در بیمه سرمد است؛ سودی که بخش عمده آن بر بستر تصمیمات نامنطبق با استانداردها، پرونده‌های باز مالیاتی و روش‌های نادرست محاسباتی بنا شده است. این چهار شرط متوالی، پیامی واضح به سهامداران و ناظران بازار ارسال می‌کند: ارقام سود و زیان مندرج در صورت‌های مالی، به دلایل ساختاری و حسابداری، با ابهام جدی مواجه هستند. این نه تنها اعتماد سهامداران را مخدوش می‌کند، بلکه ریسک تصمیم‌گیری‌های مالی را به طور غیرقابل قبولی افزایش می‌دهد. در ادامه، ابعاد این مشکلات که حسابرس مستقل بر روی آنها دست گذاشته است، تشریح می‌شود.



پنهان‌کاری سود: ۱۲۸ میلیارد تومان سود واقعی، حبس‌شده در ذخایر غیر استاندارد
تکان‌دهنده‌ترین بند گزارش حسابرسی مربوط به بند ۳ و موضوع «ذخیره فنی تکمیلی و خطرات طبیعی» است. بانک سرمد با استناد به مصوبات شورای عالی بیمه، مبلغ نجومی ۵،۱۴۴ میلیارد ریال (حدود ۵۱۴.۴ میلیارد تومان) بابت تضمین تعهدات خود در برابر حوادث فاجعه‌آمیز در حساب‌ها منظور کرده است.
نقد حسابرس:، اما حسابرس قانونی این عمل را مغایر با «استاندارد‌های حسابداری» دانسته و صراحتاً اعلام کرده است که این ذخیره «ماهیت تعهدی را دارا نمی‌باشد». به زبان ساده، این پول یک بدهی واقعی شرکت نیست، بلکه یک «ذخیره احتیاطی» است که بانک مرکزی آن را به شرکت‌های بیمه تحمیل کرده، اما از منظر حسابداری، این اقدام باعث می‌شود که شرکت سود خود را به‌صورت مصنوعی پایین‌تر از واقعیت نشان دهد.
کشف سود پنهان: حسابرس به‌طور دقیق محاسبه کرده است که اگر این اقدام غیر استاندارد اصلاح شود، سود خالص دوره مالی جاری شرکت به میزان ۱،۲۸۳ میلیارد ریال (حدود ۱۲۸.۳ میلیارد تومان) و سود انباشته ابتدای دوره نیز به مبلغ ۳،۸۶۱ میلیارد ریال افزایش خواهد یافت. این یعنی مدیریت شرکت با اعمال این ذخیره، ۱۲۸ میلیارد تومان از سود واقعی دوره را به پشت پرده ذخایر منتقل کرده است؛ عملیاتی که سود هر سهم شرکت را به‌طور جدی تحت تأثیر قرار داده و تصویری کدر از توانایی سودسازی واقعی شرکت ارائه می‌کند.
سایه سنگین ۳۲۶ میلیارد تومان مطالبه مالیاتی بر سر شرکت
بند ۴ گزارش، یک بمب مالیاتی برای بیمه سرمد محسوب می‌شود. شرکت با دو جبهه بزرگ مالیاتی درگیر است و مجموعاً باید با ادعای بیش از ۳،۲۶۳ میلیارد ریالی (۳۲۶.۳ میلیارد تومانی) سازمان مالیاتی دست‌وپنجه نرم کند.
مالیات عملکرد: سازمان مالیاتی برای سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲، مبلغ ۳۸۳ میلیارد ریال مازاد بر ابرازی از شرکت مطالبه کرده است.
مالیات بر ارزش افزوده (VAT) و جرایم: سازمان مالیاتی بابت VAT سال‌های ۱۳٩۷ تا ۱۴۰۲، ادعای سنگین ۲،۸۸۰ میلیارد ریالی دارد. نکته فاجعه‌آمیز اینجاست که از این مبلغ، ۲،۳۳۲ میلیارد ریال (۲۳۳.۲ میلیارد تومان) آن صرفاً جریمه‌های مالیاتی است.
نقد حسابرس: شرکت به مبانی این تشخیص اعتراض کرده و هیچ‌گونه بدهی از این بابت در حساب‌ها منظور نکرده است. حسابرس این اقدام را «ضروری» می‌داند که بدهی‌ها شناسایی شوند، اما به دلیل «برخورد‌های متفاوت مقامات مالیاتی» و عدم قطعیت، نمی‌تواند میزان تعدیل را تعیین کند. این وضعیت، یک ریسک حقوقی و مالی بزرگ و نامشخص را به ترازنامه شرکت تحمیل می‌کند. تهدید پرداخت جریمه‌ای به بزرگی ۲۳۳ میلیارد تومان، می‌تواند ثبات مالی شرکت را به خطر اندازد.
نقص در ذخیره‌گیری و تخلف از «استاندارد تعهدی»
بند ۵ گزارش، نقص‌های مهم در رعایت استاندارد‌های بنیادین حسابداری را فاش می‌کند که به‌طور مستقیم بر ارقام سود و زیان تأثیر می‌گذارد:
ذخیره خسارت معوق: شرکت ذخایر خسارت‌های معوق را بدون در نظر گرفتن «روند خسارت سال‌های قبل» و «مبالغ پرداختی پس از دوره» محاسبه کرده است. این روش، ریسک کمتر نشان دادن بدهی‌های آتی شرکت بابت خسارات را به‌شدت بالا می‌برد.
روش نقدی برای کارمزد: بیمه سرمد هزینه کارمزد نمایندگان و کارگزاران به مبلغ ۱،۵۸۳ میلیارد ریال را بر مبنای روش نقدی و متناسب با حق بیمه‌های دریافتی شناسایی کرده است. حسابرس تأکید می‌کند که این امر مغایر با استانداردهاست و هزینه باید در زمان وقوع (روش تعهدی) شناسایی شود. این تخلف، منجر به شناسایی نادرست هزینه‌ها و سودسازی موقت و غیرواقعی می‌شود.
دارایی‌های زیر قیمت؛ پنهان کردن ارزش واقعی شرکت
بند ۶ گزارش به مسئله تجدید ارزیابی دارایی‌ها می‌پردازد. زمین‌ها و ساختمان‌های شرکت آخرین بار در سال ۱۴۰۰ تجدید ارزیابی شده‌اند.
نقد حسابرس: حسابرس تأکید می‌کند که با توجه به تغییرات شدید ارزش منصفانه دارایی‌ها در طول سه سال گذشته (۱۴۰۰ تا ۱۴۰۴)، شرکت موظف به «رعایت تناوب تجدید ارزیابی» است.
عدم تجدید ارزیابی مجدد، به معنای زیر قیمت نشان دادن دارایی‌های ثابت شرکت و پنهان کردن ارزش واقعی خالص شرکت از دید سهامداران است. هرچند این بند مستقیماً بر سود جاری تأثیر نمی‌گذارد، اما ارزش دفتری سهام شرکت را به‌طور جدی از ارزش بازار آن دور نگه می‌دارد.
جمع‌بندی نهایی
نتیجه‌گیری مشروط حسابرس، در واقع هشداری جدی به سهامداران است. بیمه سرمد در چهار جبهه با چالش‌های اساسی روبروست: پنهان کردن سود به دلایل دستوری، ریسک مالیاتی بزرگ، نقص در پایه‌های حسابداری تعهدی و عدم شفافیت در ارزش واقعی دارایی‌ها.