سود میلیاردی پتروشیمی جم پیلن با پایههای لرزان؛ در اتاق مدیران چه میگذرد؟
به گزارش نبض بازار-در حالی که سهامداران به دنبال تحلیل نرخ خوراک و سود عملیاتی هستند، حسابرس مواردی را افشا کرده که نشان میدهد سود کلان این شرکت بر روی یک لایه نازک از ابهامات مالکیتی، ریسکهای مالیاتی سنگین و تخلفات مکرر از قواعد سازمان بورس بنا شده است. این تضاد آشکار بین ثروت شرکت و ضعف ساختاری، کیفیت مدیریت را به طور جدی زیر سؤال میبرد.
چهار مورد تخلف از حاکمیت شرکتی؛ انضباطی در کار نیست
جنجالیترین بخش گزارش حسابرس، بند ۸ است که صراحتاً عدم رعایت ضوابط و مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار را در چهار مورد مهم ذکر میکند:
• تأخیر در افشای اطلاعات: شرکت در ارائه صورتهای مالی میاندورهای سهماهه و افشای فوری ترکیب اعضای هیئت مدیره تأخیر داشته است. این نشاندهنده کمتوجهی به شفافیت و حقوق سهامداران است که باید بهموقع اطلاعات حیاتی را دریافت کنند.
• ساختار ناسالم هیئت مدیره: شرکت از رعایت حداقل نصاب اعضای هیئت مدیره (با توجه به عدم معرفی یک نماینده حقیقی) و همچنین الزام به غیرموظف بودن اکثریت اعضای هیئت مدیره تخطی کرده است.
عدم وجود اکثریت اعضای غیرموظف، یعنی نظارت مستقل بر عملکرد مدیران عملیاتی ضعیف است و هیئت مدیره بیشتر مجری است تا ناظر. این ضعف، ریشه اصلی مشکلات حاکمیت شرکتی در یک مجموعه عظیم محسوب میشود.
شمشیر مالیات بر سود؛ ریسک میلیاردها ریال مطالبه نامعلوم
بند ۴ گزارش، یک بمب ساعتی مالی را در صورتهای مالی جم پیلن افشا میکند: چالش با سازمان امور مالیاتی بر سر معافیت مالیاتی ماده ۱۳۲ ق. م. م.
• مطالبه سنگین: سازمان مالیاتی با استناد به یک قانون جدید (ماده ۲۷ قانون برنامه هفتم)، معافیت مالیاتی شرکت را نپذیرفته و مبالغ هنگفتی را مطالبه کرده است: ۹.۲۶۵ میلیارد ریال برای عملکرد سال ۱۴۰۱ (که شرکت برای جلوگیری از صدور برگ اجرایی آن را پرداخت کرده، اما اعتراض کرده است).
۷.۴۳۱ میلیارد ریال برای عملکرد سال ۱۴۰۲.
• ابهام مالی: شرکت در حسابهای خود، تنها بخشی از بدهی سال ۱۴۰۱ را ذخیره گرفته و برای ۱۴۰۲ اصلاً ذخیرهای منظور نکرده است. حسابرس تأکید میکند که «تعیین تکلیف نهایی وضعیت مالیاتی شرکت موکول به رسیدگی و اعلام نظر نهایی مقامات مالیاتی خواهد بود.»
این ریسک مالیاتی که بیش از ۱۶ میلیارد ریال مطالبه را شامل میشود، میتواند در صورت رأی نهایی علیه شرکت، بر سود انباشته و توان شرکت برای تقسیم سود در سالهای آتی تأثیر مخربی بگذارد. مدیریت نتوانسته است این ریسک قانونی کلان را به موقع حل و فصل کند.
زمین بدون سند؛ ریسکهای بنیادین یک پتروشیمی ملی
شاید شوکهکنندهترین نکته در گزارش، بند ۵ باشد. برای یک شرکت صنعتی در مقیاس جم پیلن که ارزش داراییهای ثابتی هنگفتی دارد، حل نشدن مسائل اولیه مالکیت زمین یک فاجعه مدیریتی است:
مجتمع بدون سند: حسابرس به صراحت اعلام کرده است که «تشریفات قانونی مرتبط با انتقال مالکیت اسناد اراضی مجتمع به نام شرکت مورد گزارش صورت نپذیرفته است.»
انبار و شهرک بدون سند: اقدامات قانونی برای اخذ اسناد مالکیت انبار محصول عسلویه و واحدهای مسکونی شهرک پردیس نیز تا تاریخ تهیه گزارش در جریان است.
عدم مالکیت قانونی بر زمینهای مجتمع اصلی تولید، یک ریسک حقوقی بنیادین است. این موضوع میتواند در فرآیند دریافت تسهیلات بانکی، توسعه آتی و در شرایط بحرانی، حتی بقای عملیاتی شرکت، مشکلات جدی ایجاد کند. چرا هیئت مدیره و مدیرعامل در این مدت نتوانستهاند این سند حیاتی را نهایی کنند؟
جمعبندی: سودآوری ناپایدار
عملکرد جم پیلن در حوزه مالی ممکن است قابل قبول باشد، اما گزارش حسابرس نشان میدهد که مدیریت ریسک و حاکمیت شرکتی در این مجموعه در وضعیتی بحرانی قرار دارد. شرکتی که همزمان با تخلف از قواعد بورس، ابهامات مالیاتی کلان دارد و مالکیت اراضی خود را نیز نهایی نکرده است، نمیتواند ادعای ثبات بلندمدت داشته باشد.
سودآوری فعلی، با اتکا به مزیتهای خوراک و تورم کشور، تنها یک لایه رویین است که مشکلات عمیق مدیریتی و ساختاری را پنهان کرده است. سهامداران باید بدانند که این سودهای کلان، چقدر تحتالشعاع ریسکهای حقوقی و مالیاتیِ ناشی از سوءمدیریت و انضباط ضعیف سازمانی قرار دارند.