چرا وزارت راه و شهرسازی در ساخت و عرضه واحدهای مسکونی ناکارامد است؟
به گزارش نبض بازار ، بازار مسکن طی یک سال و چند ماه اخیر با چالشهای متعددی مواجه بوده و روند کند ساخت و عرضه واحدهای مسکونی، نگرانیهای جدی در حوزه تأمین مسکن و معیشت مستاجران ایجاد کرده است. رکود بازار و افزایش قیمتها در کنار ضعف اجرای برنامههای توسعهای و قانونی، تصویر روشنی از ناکارآمدی برخی سیاستهای وزارت راه و شهرسازی ارائه میدهد و نشان میدهد بخش قابل توجهی از وعدهها و طرحهای اعلامشده هنوز عملیاتی نشدهاند.
در همین مدت، مشکلات مربوط به واگذاری زمین، قوانین بالادستی و اجرای طرحهای ملی مسکن باعث شده است که نه تنها بازار نتواند از رکود خارج شود، بلکه بخش بزرگی از ذینفعان از جمله مستاجران و انبوهسازان نیز با زیان و محدودیتهای جدی مواجه شدهاند. این وضعیت، فشار مضاعفی بر بازار مسکن و ساخت و ساز وارد کرده و چشمانداز بهبود کوتاهمدت بازار را با ابهام جدی روبهرو کرده است.
ارزیابی عملکرد وزارت راه و شهرسازی در یک سال اخیر
مجید گودرزی، کارشناس مسکن، در گفتوگو با نبض بازار با اشاره به عملکرد وزارت راه و شهرسازی و وزیر این حوزه، خانم صادق، اظهار کرد: «وضعیت بازار مسکن نشاندهنده ضعفهای ساختاری و عملیاتی در مدیریت بخش مسکن است. نگرانیها در ابتدای انتصاب ایشان، نگرانیهای بهجا بود چرا که در گذشته اصلاحطلبان نیز عملکرد قابل دفاعی در حوزه ساخت و عرضه مسکن نداشتند.»
او افزود: «در دورههای پیشین نیز، از جمله در زمان مدیریت آقای عبدالعلیزاده و آقای آخوندی، موضوعاتی مانند حریم شهرها و ضعف در سیاستهای مسکن باعث کمبود عمدی زمین و مشکلات متعدد در بازار شد که قابل پیشبینی بود. متأسفانه خانم صادق نیز در این زمینه نتوانست کارنامه قابل قبولی ارائه دهد و طرحهای ارائه شده بیشتر برای رفع تکلیف بودند تا حل مشکلات واقعی.»
ضعف در برنامههای ساخت و عرضه مسکن
گودرزی درباره طرح ۴ میلیون واحد مسکونی و سایر اقدامات وزارت راه و شهرسازی گفت: «در حوزه عرضه زمین و اجرای برنامههای توسعهای مثل برنامه هفتم توسعه، اقدامات قابل توجهی انجام نشده و بخش بزرگی از وعدهها زمین مانده است. برخلاف دولت سیزدهم که با مصوبات و ایجاد شهرهای جدید تا حدی توانست رشد قیمت مسکن را کنترل کند، عملکرد خانم صادق در این بخش قابل قبول نیست و وضعیت معیشت مستاجران و بازار مسکن بدتر شده است.»
او ادامه داد: «تمام ذینفعان بازار مسکن در این دوره بدون استثنا متضرر شدهاند و انتظار داشتیم حداقل یکی از چالشهای اصلی حوزه مسکن یا صنعت ساختمان به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد، اما هیچ اقدام عملی مؤثری مشاهده نشد.»
نقد سیاستها و قانونگذاری
این کارشناس مسکن با اشاره به قانونگذاری و سیاستهای وزارتخانه اظهار کرد: «قوانین بالا دستی مانند قانون ساماندهی مسکن یا قانون جهش تولید مسکن هنوز به شکل مؤثر اجرایی نشدهاند. همچنین قیمتگذاریهای منطقهای و کشف قیمتها در بازار مسکن به دلیل خودسری و رهاشدگی بازار، کاملاً ناموفق بوده است.»
او افزود: «تصویب افزایش ۲۵ درصدی اجاره بها نیز نتوانست مشکلی از مستاجران حل کند و در بسیاری از موارد مالکان این قانون را رعایت نکردند که باعث ایجاد چالش بیشتر در بازار مسکن شد.»
مشارکت با بخش خصوصی و عملکرد کلی
گودرزی درباره تعامل وزارت راه و شهرسازی با بخش خصوصی و شرکتهای انبوهساز گفت: «اگر این مشارکت به درستی اتفاق افتاده بود، باید شاهد افزایش طرحهای توسعه، کاهش هزینه مسکن و رونق بازار میبودیم، اما واقعیت این است که هیچ بروندادی ملموسی در این حوزه مشاهده نمیشود. حتی اقداماتی مانند مهار مهاجرت به تهران نیز به شکل غیرمنطقی دنبال شد و مشکلات مردم بیشتر شد.»
او در جمعبندی گفت: «کارنامه خانم صادق کاملاً غیرقابل دفاع است و وزارتخانه در حداقل انتظارات نیز نتوانسته مشکلات مسکن و مستاجران را حل کند. طرح ملی مسکن هنوز با چالشهای جدی مواجه است و هیچ اقدام عملی موثر در بخشهای ریلی، بنادر و حمل و نقل انجام نشده است.»