اعتراض یوتیلیتیها به یکسان بودن نرخ گاز دریافتی با خوراک پتروشیمیها
به گزارش نبض بازار، در روزهای اخیر، انتشار خبر افزایش حدود ۵۰ درصدی نرخ یوتیلیتی یا همان خدمات جانبی شامل بخار، برق، آب و هوای فشرده در مجتمعهای پتروشیمی، واکنشهای گستردهای را در میان فعالان این صنعت برانگیخته است. بر اساس تصمیم جدید، فرمول محاسبه بهای یوتیلیتی تغییر کرده و این مسئله عملا به افزایش چشمگیر هزینه انرژی برای بسیاری از مجتمعهای تولیدی منجر شده است.
در همین رابطه، شرکتهای تامینکننده یوتیلیتی در اظهارنظرهایی تاکید کردهاند که دلیل اصلی این افزایش آن است که گازی که به آنها تحویل داده میشود، با نرخ خوراک پتروشیمی محاسبه میشود؛ در حالی که این شرکتها در واقع ماهیتی نیروگاهی دارند و باید گاز را با نرخ سوخت نیروگاه دریافت کنند. به گفته مدیران این شرکتها، این رویکرد باعث افزایش قابل توجه هزینههای تامین انرژی شده و بهناچار نرخ خدمات یوتیلیتی نیز متناسب با آن افزایش یافته است.
با این حال، تداوم چنین روندی میتواند ساختار هزینه در زنجیره پتروشیمی کشور را بهطور جدی تحت تاثیر قرار دهد. افزایش بهای یوتیلیتی به طور مستقیم بر قیمت تمامشده محصولات پتروشیمی اثر میگذارد و ممکن است سودآوری شرکتها را کاهش دهد.
به این ترتیب، هرچند تصمیم اخیر ممکن است از منظر تامینکنندگان یوتیلیتی بهعنوان اقدامی برای واقعیسازی قیمتها و پوشش هزینهها تلقی شود، اما از نگاه تولیدکنندگان پتروشیمی، میتواند به معنای تضعیف مزیت نسبی ایران در بخش انرژی و افزایش فشار بر واحدهای تولیدی باشد؛ مسئلهای که در شرایط فعلی تحریم و محدودیتهای صادراتی، میتواند تبعات اقتصادی قابل توجهی به همراه داشته باشد.
قیمت سوخت نیروگاهها همواره باید پایینتر از خوراک پتروشیمیها باشد
حمیدرضا صالحی، نائب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، در گفتوگو با نبض بازار عنوان کرد: یوتیلیتی یا همان جریان تامین انرژی پتروشیمیها در مجموعههایی مانند مبین، فجر و ... انجام میشود. نقش آنها تامین انرژی برای پتروشیمیها ازجمله آب، برق، گاز و ... است. باید گفت قیمت خوراک گاز در پالایشگاهها همیشه با قیمت خوراک گاز نیروگاهها متفاوت بوده است. دولت همواره قیمت سوخت نیروگاهها را پایینتر نگه داشته و این موضوع رعایت میشده است.
به گفته او، به نظر میرسد که این موضوع میتواند در واقع مرز خطرناکی داشته باشد. اگر از حدی بگذرد، بنگاه ممکن است از سوددهی خارج شود و صاحبان بنگاهها ترجیح دهند واحد را خاموش کنند. نکته مهم این است که ایران کشوری است که دارای مزیت انرژی است. ولی مسئولان کشور متاسفانه به نوعی با این موضوع موافق نیستند و از این مزیت بهدرستی استفاده نمیکنند.
وی ادامه داد: مسئولان باید ببینند که در آنسوی خلیج فارس هم کسانی هستند که گاز میدهند و شرکتهای آنها با هزینه کمتر از ایران وارد صنعت پتروشیمی میشوند. حتی خیلی از شرکتها و سرمایهگذاران در کشور حاضر شدند که گاز خود و خوراک خود را از آن طرف و با قیمت ارزانتر دریافت کنند و در همانجا سرمایهگذاری کنند.
مسئولان توجهی به مزیت انرژی در کشور ندارند
صالحی توضیح داد: مزیت انرژی و مزیتهای موجود در زمینه نفت و گاز که خدادادی هستند باید به مزیتی برای درآمدزایی کشور تبدیل شوند. نباید تصور کرد که ایجاد درآمد برای یک بنگاه اقتصادی تنها محدود به همان بنگاه است، چراکه برای کل کشور درآمد ایجاد میشود.
وی تشریح کرد: نگاهی که به بنگاههای پتروشیمی میشود باید نگاه صحیحی باشد، چراکه منجر به افزایش درآمد کل کشور میشود. چرا باید صادرات پتروشیمی حدود ۱۲ میلیارد دلار باشد؟ در حالی که میتوانست بسیار بیشتر از این یا حتی دو برابر باشد. علت اصلی این وضعیت، سیاستهای نادرستی است که دولتها در این سالها داشتهاند. این سیاستهای غلط موجب شدهاند که صاحبان پتروشیمیها نمیتوانند محصولات خود را صادر کنند.
به گفته این کارشناس، از طرف دیگر به دلیل تحریمها، محصولات تنها به برخی واحدها فروخته میشود و این موضوع خود منجر به کاهش قیمت میشود.
صالحی عنوان کرد: در این میان، روابط تجاری نیز در سایه تحریمها و محدودیتهای ناشی از FATF بسیار کاهش یافته است. مشکلات ناشی از تحریمها، نقلوانتقال پول و سایر مسائل سبب شده وضعیت انرژی و صادرات در کشور با چالشهای زیادی همراه شود. به جای این که مزیتِ وجود انرژی کاری کند که همه به سمت ایران متمایل شوند، به دلیل سیاستهای دولت و برداشتهشدن مزیت انرژی دیگر مشتریها به سراغ ایران نمیآیند.
اعتراض یوتیلیتیها به یکسان بودن قیمت گاز دریافتی
نائب رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران توضیح داد: وقتی گاز تخصیص یافته به واحدهای یوتیلیتی گران شود، برق را هم گرانتر تولید میکنند. اعتراض یوتیلیتیها به این است که قیمت گاز دریافتی آنها با خوراک پتروشیمیها باید متمایز باشد و کمتر باشد. اما اکنون قیمت آنها نزدیک به یکدیگر است.
وی افزود: راهکار این است که باید بر اساس مزیت صنایع به آنها توجه شود. مزیت تولیدات پتروشیمیها میتواند درآمد ارزی برای کشور ایجاد کند و باید به این موضوع بها داده شود. باید در سیاستهای دولت بازنگری شود تا درآمد ارزی ایجاد شود.
او درنهایت گفت: به عنوان مثال در برخی مواقع که قیمت خوراک در دنیا کاهش یافت، وزارت نفت قیمت خوراک را پایین نیاورد و با همان قیمت قبلی به پتروشیمیها فروخت. قیمت محصول در دنیا پایین آمده بود و باید قیمت خوراک نیز کاهش مییافت. اما دولت اینطور فکر نمیکند که وقتی قیمت محصول پتروشیمی ارزان شده، قیمت خوراک را هم باید پایین بیاورد. در عربستان، قطر و ... امتیاز خوراک گاز به صنایع داخلی داده میشود، اما در ایران متاسفانه این امتیاز و بها داده نمیشود.