چرا خصوصیسازی سایپا متوقف شد؟/ پای بابک زنجانی در میان است؟
به گزارش نبض بازار- خصوصیسازی سایپا پس از فراز و نشیبهای بسیار متوقف شد. خریداران معروفی مانند بابک زنجانی، کرمان موتور، انتخاب و... چند مجموعه معروف خواهان سایپا بودند. امروز مجلس مدعی است که در حال اهلیت سنجی خریداران و اصلاح قیمت سهام سایپا است. اختلاف بر سر قیمت خرید سایپا نیز بخش دیگری از دلایل توقف این روند بود. تجربه ایران خودرو هم به دولت نشان داد که باید در روند خصوصیسازی بیشتر دقت کند.
مصطفی پوردهقان، عضو کمیسیون صنایع مجلس در اینباره گفته است:«کمیسیون صنایع موضوع واگذاری ایرانخودرو را در قالب ماده 234 بررسی کرده و پس از ارائه به صحن مجلس، از طریق قوه قضاییه پیگیری خواهد شد. در جلسه اخیر کمیسیون با وزیر صمت نیز مقرر شد دولت از تجربه واگذاری سهام ایرانخودرو به شرکت کروز که حواشی زیادی ایجاد کرد، استفاده کرده و این بار خریدار سایپا را از میان مجموعههایی با اهلیت فنی، مدیریتی و مالی و خارج از حلقههای انحصاری انتخاب کند.» در این گفتوگو به جزئیات خصوصیسازی سایپا و اهمیت اصلاح سهام آن توسط دولت اشاره شده است.
به جهت بررسی موضوع فوق، گفتوگو کردیم با امیرحسین کاکایی، کارشناس خودرو، که در ادامه مشروح آن را میخوانیم:
· طبق اعلام یکی از اعضای کمیسیون صنایع مجلس، خصوصیسازی سایپا در حال بررسی و اهلیت سنجی خریداران است. آیا دولت نگران ارزان فروختن سایپا است؟
در حال حاضر سایپا به دلایلی که مربوط به دو سال اخیر است، در بدترین وضعیت قرار دارد. در واقعیت حدود ۱۸۰ تا ۲۰۰ همت ارزش سایپا است، اما در بازار بورس کمتر از ۶۰ همت قیمتگذاری شده است. الان که مکانیسم ماشه راه افتاده، بورس وضعیت خوبی ندارد. اگرچه اتفاقاتی خواهد افتاد که قیمت سایپا را اصلاح میکند. فروش این سهام باید یک نتیجه مثبت معنادار داشته باشد. مشکل سایپا نقدینگی و چرخش مالی است؛ لذا خصوصیسازی سایپا باید منطقا صورت بگیرد. اگر این اتفاق رخ ندهد، بعداً اتفاقاتی مانند ایران ایر تور خواهد افتاد. یعنی سهام به یکباره چندین برابر میشود و کسانیکه خصوصیسازی کردهاند زیر اتهام میروند. خصوصیسازی باید در یک فرآیند شفاف صورت بگیرد.
· به اهلیت خریدار نیز اشارههای جدی شده است. به واقع اهلیت خریدار سایپا چگونه مشخص میشود؟
اهلیت خریدار یک موضوع پیچیده شده است. با حضور بابک زنجانی ما نمیدانیم اهلیت خریدار را چه چیزی تعیین میکند. در گام نخست سرمایهگذار باید پول داشته باشد، اما باید تشخیص دهیم چه کسی این شرکت را به معنای واقعی رشد میدهد. با توجه به تجارت قبلی خصوصیسازی، وزارت صنایع تصمیم گرفته مقداری صبر کند. در این دوره که چالشهای متعددی پیش روی کشور است، بهتر است با صبر این کار انجام شود.
· تفاوت خصوصیسازی سایپا و ایران خودرو در چیست؟
ما یک تجربه شبه خصوصیسازی در ایران خودرو داشتیم. در ایران خودرو مدیریت واگذار شده، اما مالکیت واگذار نشده است. ما تجربه کاملی از خصوصیسازی نداریم و نمیدانیم دولت چگونه میخواهد با ایران خودرو رفتار کند. نوع ساختار سهام سایپا به شکلی است که مالکیت خصوصی میشود و تفاوت آن با ایران خودرو در همین مسأله است. سایپا اگر خصوصی شود دیگر برگشت ندارد. وقتی از نظر قانونی شما یک سهام را بفروشید، به طور کامل مالکیت آن به دست شرکت خریدار میافتد. در این نقطه به همین خاطر باید صبر کرد.
· یعنی میتوان ایران خودرو را از کروز پس گرفت؟
ایران خودرو از نظر سهامی، مدیریت خصوصی با ۳۳ درصد سهام دارد. در ساختار سهام داری، مالکیت ایران خودرو هنوز خصوصی نیست. در ایران خودرو ترکیب سهام، به شکلی درآمده که مدیریت خصوصی توانسته اعمال حاکمیت در جایگاه مجمع انجام دهد. در مورد سایپا که موضوع واگذاری ۴۰ درصد سهام است، اگر واگذار شود دیگر نمیتوان کاری کرد.
· به واقع خریدار سایپا باید چه اقدامات فوری در این شرکت انجام دهد؟ نخستین بحرانی که خریدار با آن مواجه میشود چیست؟
زیان انباشه و زیان عملیاتی دو مشکل اصلی سایپا است. اگر مدیریت سایپا خصوصی بود، جلو دولت میایستاد. دولت با قیمتگذاری دستوری باعث زیان عملیاتی میشود و آن شرکت هم از دولت شکایت میکند تا خسارت بگیرد. شرکتها مدعیاند طبق ماده ۹۰ سیاستهای اصل ۴۴ باید خسارت این شکل از قیمتگذاری به آنها پرداخت شود. راه حل قانونی دیگر این است که هیئت مدیره بر اجرای فرمول سازمان حمایت اصرار کند. مثلاً بگویند ۲۵ درصد افزایش قیمت میخواهیم؛ در این نقطه که قیمت اصلاح شود، زیان عملیاتی تولید نمیشود. در حال حاضر جلوگیری از تداوم زیان عملیاتی، فصل مهمی از حل مشکلات سایپا است. به طور کلی کسی که سایپا را به دست میگیرد، باید نسبت به چالشها و فرصتهای آن آگاه باشد.
· دولت در حال چه تغییراتی در سایپا است؟ آیا دولت خواهان گران کردن سهام سایپا است؟
دولت در حال حاضر سعی دارد مشکلات درونی سایپا را اصلاح کند تا ارزش سهام آن بالا برود. کسی که سایپا رامی خرد باید سرمایهگذاری لازم را انجام دهد. سایپا زیرساختهای خوبی دارد. نگاه دولتی دست و پای ایران خودرو و سایپا را میبست که با خصوصیسازی واقعی میتواند وضعیتشان بهتر شود. سهام دار آینده سایپا باید پول کافی و تیم قوی داشته باشد. مدیر دولتی در سایپا نمیتواند جلو دولت ایستادگی کند و در گذشته هم مدیرانی داشتیم که در طول ۳ ماه برکنار شدند. مدیری که در بخش خصوصی مسئولیت یک خودروسازی را برعهده بگرید، به خاطر منافع شرکت در هر صورت جلو دولت ایستادگی میکند.