کاهش 24 درصدی ارزش صادرات پتروشیمی در بهار امسال/ افت صادرات ربطی به جنگ ندارد
به گزارش نبض بازار، در سهماهه نخست امسال، صادرات محصولات پتروشیمی ایران کاهش یافته است. به گزارش گمرک، در این مدت ۱۱ میلیون و ۱۳۳ هزار تن کالای پتروشیمی به ارزش ۴ میلیارد و ۶۸۴ میلیون دلار صادر شده است که به لحاظ وزن ۲۸.۷ درصد و از حیث ارزش ۲۴.۵ درصد کاهش نشان میدهد.
علل کاهش صادرات پتروشیمیها میتواند مجموعهای از عوامل داخلی و خارجی از جمله کمبود خوراک، قطعی برق و گاز، مشکلات ارزی، افزایش تحریمها، تکمیلنشدن زنجیره ارزش و... باشد. تمامی موارد ذکرشده، آسیبپذیری صادرات پتروشیمی را افزایش داده است و میتواند از دلایل کاهش صادرات باشد.
مهمترین علت کاهش صادرات پتروشیمی
حسین سلاحورزی، عضو هیئتمدیره شرکت بازرگانی پتروشیمی ایران، در گفتوگو با نبض بازار در مورد کاهش صادرات پتروشیمیها عنوان کرد: آماری که گمرک از تجارت خارجی سهماهه نخست سال جاری یا عبارت دیگر بهار امسال منتشر کرد حاکی از کاهش ۲۴ درصدی ارزش صادرات محصولات پتروشیمی نسبت به مدت مشابه سال گذشته است.
به گفته او، این کاهش در حالی رخ داده که به طور کلی، صادرات غیرنفتی کشور با افتی ۱۴ درصدی و واردات نیز با کاهشی ۱۲ درصدی مواجه شدهاند. در این میان، کاهش صادرات پتروشیمی بهعنوان یکی از مهمترین بخشهای صادرات غیرنفتی ایران، از اهمیت ویژهای برخوردار است.
وی ادامه داد: تنها یک هفته از بازه زمانی مذکور مربوط به جنگ است. علل اصلی این کاهش را باید در مجموعهای از عوامل بیرونی و درونی جستوجو کرد. از منظر عوامل خارجی، مهمترین مسئله همچنان تحریمهای اقتصادی و مالی آمریکا علیه ایران است.
سلاحورزی خاطرنشان کرد: پس از بازگشت تحریمها در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ و آغاز سیاست «فشار حداکثری»، فضای نااطمینانی و بلاتکلیفی بر بازارهای منطقهای و بینالمللی تسری پیدا کرد. بسیاری از مشتریان خارجی، بهویژه در کشورهای آسیایی، به دلیل نگرانی از مجازاتهای ثانویه و تحریمهای ثانویه آمریکا، به نوعی از خرید مستقیم محصولات پتروشیمی ایران عقبنشینی کردند یا بهطور کلی تعاملات خود را محدود کردند.
تاثیر تحریم ها بر صادرات ایران
سلاحورزی توضیح داد: مهمترین علت خارجی کاهش صادرات همچنان تشدید تحریمهاست. افزون بر این، در ماههای اخیر افزایش تنشهای نظامی در منطقه، بهویژه حمله اسرائیل به ایران و قرار گرفتن کشور در فضای جنگی، موجب شده نااطمینانی بازارهای جهانی نسبت به تجارت با ایران بیشازپیش تشدید شود. این وضعیت میتواند به کاهش سطح تقاضا برای محصولات صادراتی ایران، بهویژه در صنایع پتروشیمی، منجر شود.
تاثیر تحریمهای داخلی بر افت صادرات
عضو هیئت مدیره شرکت بازرگانی پتروشیمی تصریح کرد: در کنار عوامل بینالمللی، مجموعهای از مشکلات داخلی نیز در کاهش صادرات پتروشیمی نقش داشتهاند. یکی از این مسائل، سختگیریهای ارزی و سیاستهای بانک مرکزی در مورد قیمتگذاری و مجموعه سازوکارهایی که در زمینه رفع تعهد ارزی وجود دارد. این سیاستها فضای فعالیت برای صادرکنندگان را دشوارتر کرده است و قدمی برای تسهیل صادرات برنداشته است. در شرایطی که کشور نیازمند افزایش ارزآوری از مسیر صادرات است، اقدام موثر برای تسهیل فضای صادرات انجام نشده است.
وی توضیح داد: مجموعه این عوامل دست به دست هم دادهاند تا کشور شاهد کاهش صادرات پتروشیمیها باشد.
وی در پاسخ به این سوال که تکمیلنشدن زنجیره ارزش چه تاثیری بر صادرات دارد عنوان کرد: کاهش صادرات برخی محصولات در زمانی که قیمت آنها افزایش پیدا کرده است، میتواند از اثرگذاری تحریمها نشان داشته باشد. محدودیتهایی که صادرکنندگان ایرانی در بازارهای بینالمللی دارند میتواند به طور مشخص بر روند صادرات آنها اثر منفی داشته باشد.
وی درنهایت تشریح کرد: در مجموع، کاهش صادرات پتروشیمی در بهار امسال، حاصل ترکیبی از فشارهای تحریمی و کیفیت سیاستگذاریهای داخلی است. هرچند برخی از اقلام در بازار جهانی با افزایش قیمت همراه بودهاند، اما میزان صادرات ایران حتی از این شرایط نیز بهرهبرداری نکرده است. در نتیجه، باید گفت که کاهش صادرات در وهله اول و بیش از هر چیز تحت تاثیر تحریمها و محدودیتهای ناشی از آن است و پس از آن، کیفیت سیاستهای داخلی سهم مهمی در تشدید این وضعیت دارند.