رقابت؛ حلقه مفقوده کیفیت در تولیدات «ایران‌خودرو »و «سایپا»
محمدحسن دیده‌ور، عضو کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با نبض بازار تصریح کرد: صنعت خودرو کشور سال‌های متمادی است درگیر چالش‌های متعددی شده به این دلیل که افرادی از موضوع انحصار خودرو در کشور منتفع هستند و این اجازه را نمی‌دهند که صنعت خودرو وارد شرایط رقابت شود.
شرایط نامناسب کیفیت خودرو سالیان زیادی است ادامه دارد
وی افزود: شرایط نامناسب کیفیت خودرو و عدم پاسخگویی خودروسازان به این شرایط در سال‌های دور بدتر هم بود و به طور مثال اگر یک روز پس از ترخیص خودرویی از فاصله دو سانتی درب خودرو انتقاد داشتید، پاسخی به آن داده نمی‌شد. این عدم پاسخگویی و تحمیل شرایط بد و خودرو‌های بی‌کیفیت پس از گذشت سال‌ها همچنان ادامه دارد.
بخش عمده قطعات وارداتی چینی است
دیده‌ور تصریح کرد: در حال حاضر شرایط کمی نسبت به گذشته متفاوت است به این دلیل که بخشی از قطعات خودرو به صورت آماده به کشور وارد شده و به نوعی مونتاژ خودرو در کشور صورت می‌گیرد. متاسفانه بخش عمده قطعات وارداتی نیز چینی است.
آئین‌نامه واردات خودرو ایجاد محدودیت برای واردات خودروی کیفی به کشور است
عضو کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران با اشاره به آئین‌نامه واردات خودرو و ایجاد محدودیت در واردات خودرو‌های باکیفیت به کشور، خاطرنشان کرد: شرایط پیش‌بینی‌شده برای واردات خودرو به معنای آن است که چین یکی از مهمترین کشور‌هایی است که با سقف تعیین‌شده می‌توان از آن خودرو وارد کرد و امکان واردات خودرو‌های باکیفیت اروپایی یا هیبریدی به کشور فراهم نخواهد بود.
آزادسازی واقعی واردات خودرو یعنی ایجاد شرایط رقابت برای ایران خودرو و سایپا
وی ادامه داد: واردات خودروی کیفی به کشور به معنای آن است که دو خودروساز ایران‌خودرو و سایپا که سال‌های سال از رانت دولتی بهره‌مند بوده‌اند باید با این خودرو‌ها از نظر کیفیت و قیمت رقابت کنند که امکان آن را نخواهند داشت.
دیده‌ور عنوان کرد: شرایط رانتی برخی از صنایع از رانت‌های دولتی در حالی است که فعالان اقتصادی شناسنامه‌دار، مالیات حقیقی خود را پرداخت کرده و هزینه‌های انرژی و سایر هزینه‌های مترتب بر تولید را به صورت واقعی پرداخت کرده‌اند، اما به طور مثال صنعت خودرو به واسطه رانت‌ها هزینه‌های واقعی تولید را پرداخت نکرده است.
شورای رقابت کمکی به مصرف‌کننده و خودروسازان نکرد
عضو کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران خاطرنشان کرد: در شرایط بازار انحصاری، قیمت‌های دستوری برای خودرو‌ها تعیین شده و شورای رقابت نیز طی این سال‌ها قادر نبود که قیمتی را برای خودرو‌ها تعیین کند که تولید و مصرف از آن منتفع شوند. به همین دلیل در شرایط زیان‌دهی خودروسازان نیز در جهت بهبود کیفیت اقدامی نکردند و حتی از کیفیت خودرو کاهش دادند.
راهکار بهبود شرایط صنعت خودرو حذف رانت‌های دولتی است
وی افزود: راهکار بهبود شرایط صنعت خودرو حذف رانت‌های دولتی، آزادسازی قیمت خودرو و واردات خودرو‌های کیفی به کشور است تا مصرف‌کننده قدرت انتخاب داشته باشد و خودروسازان از جمله ایران‌خودرو و سایپا در شرایط رقابتی برای بهبود کیفیت تولید اقدام کنند.
پراید سال‌های سال زمینه‌ساز مرگ هموطنان در جاده‌های کشور شد
دیده‌ور عنوان کرد: برخی خودرو‌های داخلی بی‌کیفیت از جمله پراید سال‌های سال زمینه‌ساز مرگ هموطنان در جاده‌های کشور شد و اگرچه تولید آن متوقف شده، اما طی سال‌های گذشته خانواده‌های بسیاری را داغدار کرد. پژو و پراید در صدر خودرو‌های منجر به مرگ در تصادفات رانندگی بوده‌اند و وزن سبک و بدنه ضعیف از مهمترین دلایل آمار بالای تلفات آن‌ها بوده است.
دولت باید دست از سر صنعت خودرو بردارد
عضو کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران خاطرنشان کرد: دولت باید دست از سر صنعت خودرو بردارد. امتیازات را حذف، قیمت را آزاد و شرایط را رقابتی کند.
دستگاه‌های نظارتی قدرت توقف تولید خودرو‌های بی‌کیفیت را ندارند
وی درباره ضعف نظارت دستگاه‌های نظارتی بر کیفیت خودرو عنوان کرد: اگر هم نظارتی بوده است نیروی اجرایی و قدرت لازم برای توقف تولید خودرو‌های غیرکیفی وجود نداشته است. به طور مثال اگر یک کاتالیست در منبع خودرو‌ها قرارداده شود تاثیر زیادی بر کاهش آلایندگی خودرو دارد که البته در برخی از خودرو‌های تولیدی این کاتالیست حذف شده است.
ضعف نظارت تنها مختص به تولید نیست
دیده‌ور خاطرنشان کرد: این ضعف نظارت تنها مختص به تولید نیست و در زمان مصرف و خدمات پس از فروش هم این ضعف دیده می‌شود. به طور مثال برای ارایه گواهی برگه معاینه فنی خودرو‌ها نیز که به طور معمول سالی یک بار انجام می‌شود، ضعف نظارت شدید وجود دارد و خودرو‌هایی که آلایندگی دارند نیز می‌توانند این برگه معاینه فنی را دریافت کنند. این درحالی است که در اغلب کشور‌های اروپایی از جمله آلمان یک ساعت و نیم زمان برای سنجش ابعاد مختلف کیفی خودرو صرف می‌شود و از عاج لاستیک تا تمامی ابعاد فنی، معاینه خودرو صورت می‌گیرد.
وی ادامه داد: در اغلب کشور‌های توسعه‌یافته اگر گزارشی از نقص فنی در خودرویی گزارش شود، تلاش زیادی برای جلوگیری از تکرار آن انجام می‌شود. مثلا با نقص فنی ترمز، تویوتا سه هزار دستگاه خودروی خود را با فراخوانی از سطح بازار جمع‌آوری کرده و راه بر تکرار خطا می‌بندد. این در حالی است که با وجود کیفیت پائین خودرو‌های تولیدی ایران خودرو و سایپا تاکنون چنین چیزی در کشور سابقه نداشته است.
عضو کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد: رقابت، حلقه مفقوده کیفیت در تولیدات ایران‌خودرو و سایپا است و اگر شرایط رقابت برای صنعت فراهم شود، طبیعی است که زمینه رشد نیز فراهم خواهد شد.
