معین؛ غول اتکایی که بدون اجازه بیمه ایران نفس نمیکشد
به گزارش نبض بازار، هر چند عملکرد مالی شرکت بیمه معین ایران بر اساس صورتهای مالی نسبتا موفق ارزیابی میشود، اما طی سالهای گذشته بیمه معین از یک شرکت بیمه مستقیم موفق در مناطق آزاد به بازوی اتکایی درونگروهی و دستبسته بیمه ایران تبدیل شده و در بسیاری از تصمیمات نمیتواند به صورت مستقل تصمیمگیری کند.
تاریخچه
شرکت بیمه ایرانمعین در سال ۱۳۸۲ در اداره کل ثبت شرکتها و موسسات غیرتجاری به ثبت رسید. این شرکت با نام اولیه «بیمه معین کیش» بهعنوان شرکت سهامی خاص، با هدف صدور بیمهنامه مستقیم در منطقه آزاد کیش فعالیت خود را آغاز کرد. این شرکت از سال ۱۳۹۰ با تغییر نام به «بیمه ایران معین»، مجوز قبولی اتکایی را از بیمه مرکزی اخذ و در کنار صدور بیمه نامههای مستقیم در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور، اقدام به قبول ریسک اتکایی از سرزمین اصلی کرد. در حال حاضر این شرکت صرفاً فعالیت اتکایی (قبولی و واگذاری اتکایی) دارد و خدمات به مشتریان از طریق ۲۲۰ شعبه بیمه ایران ارائه میشود.
شاخصهای مالی
بر اساس آخرین صورتهای مالی منتشرشده شرکت، درآمدهای ناشی از حق بیمه ناخالص در پایان شهریور ماه سال جاری به بیش از ۴۵۰۰ میلیارد ریال رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۱ درصد رشد نشان میدهد. درآمدهای بیمهای شرکت نیز از ۴۲۰۰ میلیارد ریال با رشد ۲۱ درصدی به بیش از ۵۱۰۰ میلیارد ریال رسیده است. این رشد در حالی اتفاق افتاده که هزینههای شرکت و خسارات پرداختی با افزایش بیشتری نسبت به درآمدها مواجه شده است. به عنوان مثال خسارت و مزایای پرداختی ناخالص از حدود ۱۳۰۰ میلیارد ریال در شش ماهه اول سال ۱۴۰۲ با ۹۵ درصد رشد به بیش از ۲۷۰۰ میلیارد ریال رسیده است. طی مدت مشابه، خسارت و مزایای پرداختی خالص نیز با رشد ۹۸ درصدی به بیش از ۲۳۰۰ میلیارد ریال افزایش یافته است. رشد هزینهها سبب شده تا سود خالص شرکت تقریبا در سطح چهار هزار میلیارد ریال ثابت باقی بماند.
وابستگی به بیمه ایران
بیمه ایران معین به عنوان شرکت تابعه و وابسته به بیمه ایران، از مزایایی مانند دسترسی به شبکه گسترده شعب و توانگری مالی بالا بهره میبرد. با این حال، این وابستگی ساختاری که از زمان تأسیس معین در سال ۱۳۸۶ وجود داشته و با تغییر به اتکایی در ۱۴۰۱ تشدید شده، چالشهایی بر عملکرد آن ایجاد کرده است. به عنوان مثال بیمه ایران معین فاقد شعب و نمایندگی مستقل است و تصمیمگیریهای کلیدی (مانند تغییرات ساختاری، انتصاب مدیران و تخصیص منابع) اغلب تحت تأثیر هیئت مدیره و سیاستهای بیمه ایران قرار میگیرد. مثلاً در تیر ۱۴۰۴، تغییرات هیئت مدیره معین (مانند انتصاب خانم منیژه یادگاری به عنوان عضو هیئت مدیره) مستقیماً با نقل و انتقال مدیران از بیمه ایران هماهنگ بود، که نشاندهنده وابستگی بالا است. این وابستگی میتواند سرعت تصمیمگیری را کاهش دهد و نوآوری را محدود کند. برای مثال، در صنعت بیمه، شرکتهای مستقلتر، انعطاف بیشتری در ورود به بازارهای جدید (مثل بیمههای دیجیتال) وجود دارد در حالی که معین بیشتر به عنوان پشتیبان بیمه ایران عمل میکند.
چالشهای عملیاتی
پس از تغییر به فعالیت اتکایی، معین دیگر بیمهنامه مستقیم صادر نمیکند و خدماتش (مانند کارشناسی خسارت) از طریق شعب بیمه ایران ارائه میشود. این وابستگی باعث شده مشتریان قدیمی برای تمدید یا پیگیری، به شبکه بیمه ایران وابسته باشند. ریسکهای مالی و ساختاری ناشی از مشکلات مادرشرکت این شرکت را تهدید میکند و مشکلات مالی و ساختاری بیمه ایران به صورت غیرمستقیم به معین منتقل میشود، زیرا معین بخش عمده ریسکهای اتکایی بیمه ایران را پوشش میدهد. در یک کلام، طی سالهای گذشته بیمه معین از یک شرکت بیمه مستقیم موفق در مناطق آزاد، به بازوی اتکایی درونگروهی و دستبسته بیمه ایران تبدیل شده است.