پتروشیمی بوعلی از سقوط سود تا مدرک تحصیلی مدیران
به گزارش نبض بازار- پتروشیمی بوعلیسینا، یکی از قطبهای تولید محصولات آروماتیک کشور، با وجود افزایش درآمدهای عملیاتی در ششماهه اول سال ۱۴۰۴، با کاهش شدید سودآوری و فشار هزینههای انرژی مواجه است. بررسی دقیق آمار تولید، فروش و مصرف انرژی نشان میدهد که این شرکت در مدیریت هزینهها و منابع، با مشکلات جدی روبروست و روند فعلی میتواند سرمایهگذاران و ذینفعان را نگران کند.
رشد درآمد؛ همراه با سقوط سود
درآمدهای عملیاتی پتروشیمی بوعلیسینا در ششماهه منتهی به ۳۱ شهریور ۱۴۰۴ به ۴۶۱،۸۹۵،۱۶۸ میلیون ریال رسید؛ یعنی رشد ۳۲ درصدی نسبت به ششماهه مشابه ۱۴۰۳ (۳۵۱،۲۰۱،۲۳۲ میلیون ریال). اگرچه این رشد در نگاه اول مثبت به نظر میرسد، اما سود ناخالص از ۸۱،۰۴۳،۴۴۲ میلیون ریال در ششماهه ۱۴۰۳ به ۷۵،۴۹۳،۷۳۵ میلیون ریال کاهش یافته است.
این اتفاق نشان میدهد که افزایش درآمد به هیچ وجه همراه با کنترل هزینهها نبوده و حاشیه سود در حال کوچک شدن است. کاهش سود ناخالص علیرغم رشد فروش، هشدار جدی برای مدیریت هزینه و بهرهوری شرکت است.
افزایش سرسامآور هزینهها؛ فشار بر سود عملیاتی
هزینههای فروش، اداری و عمومی در ششماهه ۱۴۰۴، ۴۴،۴۳۹،۹۳۵ میلیون ریال گزارش شده که بیش از دو برابر ششماهه ۱۴۰۳ (۲۱،۴۶۵،۰۱۵ میلیون ریال) است. این افزایش غیرقابل قبول نشان میدهد که کنترل هزینههای عملیاتی به شکل جدی ناکارآمد بوده است.
نتیجه این رشد هزینهها، کاهش سود عملیاتی از ۸۴،۲۹۵،۵۰۲ میلیون ریال در ششماهه ۱۴۰۳ به ۳۲،۲۹۵،۰۴۹ میلیون ریال در ششماهه ۱۴۰۴ است؛ افتی نزدیک به ۶۲ درصد. چنین سقوطی در سود عملیاتی، زنگ خطری برای سهامداران و ناظران اقتصادی است.
مصرف انرژی؛ نقطه ضعف آشکار مدیریت
یکی از اصلیترین دلایل کاهش سود، مصرف بالای انرژی و خوراک است. آمارها نشان میدهد:
برق: ۱۰،۹۱۱ مگاواتساعت ماهانه، تجمعی ۱۲۴،۸۸۲،۳۹۱ مگاواتساعت
آب: ۲۱،۳۸۱ مترمکعب ماهانه، تجمعی ۲۹۳،۰۲۵ مترمکعب
بخار: ۳۴۵،۵۶۲ تن ماهانه، تجمعی ۱،۸۴۴،۸۰۰ تن
نیتروژن: ۲۶،۳۱۲،۶۲۸ استاندارد مترمکعب ماهانه، تجمعی ۴۸۷،۵۷۲ استاندارد مترمکعب
این اعداد نشان میدهد که کارایی مصرف انرژی پایین است و هزینهها به شدت فشارزا شدهاند. مصرف بالا و مدیریت ناکافی منابع، هم بر سودآوری و هم بر رقابتپذیری شرکت تاثیر منفی گذاشته است.
کاهش شدید سود خالص؛ هشدار برای سهامداران
سود خالص ششماهه ۱۴۰۴ برابر با ۲۳،۵۵۵،۰۰۰ میلیون ریال است، در حالی که ششماهه ۱۴۰۳، ۷۷،۲۶۵،۶۰۰ میلیون ریال بوده است؛ یعنی افت ۷۰ درصدی. این کاهش شدید سود، حتی با رشد درآمد عملیاتی، نشان میدهد که مدیریت هزینه، انرژی و خوراک به شکل بحرانی ناکارآمد است.
سود هر سهم پایه نیز از ۵،۴۶۴ ریال در ششماهه ۱۴۰۳ به ۱،۶۶۶ ریال در ششماهه ۱۴۰۴ کاهش یافته و این روند، نگرانی سرمایهگذاران خرد و کلان را افزایش داده است.
فروش داخلی و صادرات؛ رشد کم و ضعف در بازارهای خارجی
در حوزه فروش داخلی، شرکت موفق به فروش ۷۶،۳۱۲ تن انواع محصولات در مهر ۱۴۰۴ شده است، که از ابتدای سال مالی ۱،۱۴۰،۷۰۵ تن میشود. جزئیات نشان میدهد فروش داخلی ثابت مانده، اما فروش صادراتی ماه مهر صفر گزارش شده است.
این توقف صادرات نشان میدهد که پتروشیمی بوعلیسینا در بازارهای بینالمللی عملکرد مناسبی ندارد و تمرکز صرف بر بازار داخلی ممکن است آینده مالی شرکت را تحت تأثیر قرار دهد.
با توجه به همه آمارها، میتوان نقاط ضعف زیر را برجسته کرد:
-سودآوری در حال سقوط است؛ حتی با افزایش درآمد، سود ناخالص و سود عملیاتی کاهش چشمگیری داشته است.
-هزینههای انرژی و خوراک به شدت بالاست و هیچ برنامه مشخصی برای بهینهسازی مصرف دیده نمیشود.
-کنترل هزینههای فروش، اداری و عمومی ناکارآمد است؛ رشد بیش از دو برابری در ششماهه ۱۴۰۴ نسبت به سال قبل قابل قبول نیست.
-ضعف در فروش صادراتی و تمرکز صرف بر بازار داخلی، ریسک مالی و ارزی را افزایش میدهد.
در مجموع، پتروشیمی بوعلیسینا با وجود ظرفیت تولید بالا، در مدیریت هزینه و انرژی و بهبود سودآوری در وضعیت بحرانی قرار دارد. مدیران و نهادهای نظارتی باید فوراً برنامه اصلاحی برای کاهش مصرف انرژی، بهینهسازی خوراک و کنترل هزینهها تدوین کنند، در غیر این صورت، فشار بر سودآوری ادامه خواهد یافت و اعتماد سرمایهگذاران بیش از پیش کاهش مییابد.
بررسی ترکیب هیئت مدیره پتروشیمی بوعلیسینا و شرکتهای وابسته نشان میدهد که بخش قابل توجهی از اعضا، پیشینه تحصیلی یا سوابق اجرایی مرتبط با صنعت پتروشیمی ندارند. این موضوع میتواند باعث ضعف در تصمیمگیریهای راهبردی و کاهش بهرهوری شرکت شود.
تحصیلات و تجربه غیرمرتبط
بر اساس اطلاعات رسمی ثبتشده:
سیدمحمد احمدزاده، نایب رئیس هیئت مدیره، دارای کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار است و ارتباط فنی مستقیم در حوزه پتروشیمی ندارد.
محمود کاظمی، عضو غیرموظف هیئت مدیره، کارشناسی ارشد حسابداری دارد؛ مدرک وی بیشتر به حوزه مالی محدود است و نه تولید یا فرآوری شیمیایی.
حمیدرضا آبرون، عضو غیرموظف، کارشناسی ارشد مهندسی برق دارد؛ این گرایش فنی، هرچند صنعتی است، اما با فرآوری مواد شیمیایی و پیچیدگیهای تولید پتروشیمی ارتباط مستقیم ندارد.
ارسلان شهنی، عضو غیرموظف، کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی و یونس نظری، دکترا در مدیریت منابع انسانی دارند؛ هر دو گرایش بیشتر به مدیریت و منابع انسانی مرتبط است و تجربه عملی در حوزههای شیمیایی و تولیدی محدود است.
این اطلاعات نشان میدهد که هیچ یک از اعضا تخصص فنی یا عملی مرتبط با فرآوری نفتا، آروماتیک، بنزن یا سایر محصولات پتروشیمی ندارد. در صنعتی که مصرف انرژی و خوراک، بهینهسازی تولید و مسائل فنی پیچیده، تعیینکننده سودآوری است، نبود تخصص مرتبط در هیئت مدیره میتواند منجر به تصمیمگیریهای ناکارآمد و هزینهزا شود.
نکته دیگر، واگذاری سمتها بدون توجه به تناسب تخصص و تجربه است:
نایب رئیس هیئت مدیره یک مدیر با سابقه کسبوکار است، اما مسئولیت کلان در یک مجتمع پتروشیمی نیازمند درک عمیق از فرآوری مواد شیمیایی و مدیریت انرژی است.بیش از نیمی از اعضا در نقشهای غیرموظف هستند و هیچ یک سابقه اجرایی مرتبط با تولید پتروشیمی یا صنایع شیمیایی ندارند.
این موضوع میتواند موجب عدم نظارت دقیق بر فعالیتهای عملیاتی و استراتژیک شرکت شود و در بلندمدت، کارایی تولید و سودآوری پتروشیمی بوعلیسینا را تحت تاثیر قرار دهد.