برنده جایزه نوبل صلح ۲۰۲۵ کیست؟ +واکنش ها
به گزارش نبض بازار،ماریا کورینا ماچادو، سیاستمدار و فعال مخالف دولت ونزوئلا، برنده جایزه نوبل صلح سال ۲۰۲۵ شد. این انتخاب، همانقدر که نمادین و بحثبرانگیز است، بازتابدهنده نگاه سیاسی کمیته نوبل به بحرانهای آمریکای لاتین و نقش اپوزیسیون در گذارهای دموکراتیک نیز به شمار میآید.
ماچادو متولد ۷ اکتبر ۱۹۶۷ در کاراکاس است و پیش از ورود به سیاست، مهندسی صنعتی خوانده بود. او در سال ۲۰۰۲ با تأسیس سازمان غیردولتی «سوماته» (Súmate) فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد؛ نهادی که هدف آن «نظارت مدنی بر انتخابات و ترویج شفافیت در نظام انتخاباتی» اعلام شد.
او از ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ نماینده مجلس ملی ونزوئلا بود و بعدها حزب راستگرای «ونته ونزوئلا» (Vente Venezuela) را بنیان گذاشت. ماچادو در انتخابات مقدماتی مخالفان در سال ۲۰۲۳ با بیش از ۹۲ درصد آرا بهعنوان رهبر اپوزیسیون انتخاب شد، اما دادگاه عالی ونزوئلا او را تا سال ۲۰۳۰ از فعالیت سیاسی محروم کرد.
چهرهای محبوب در غرب، اما جنجالی در داخل
ماچادو خود را لیبرال و مدافع آزادیهای فردی میداند و دولت نیکولاس مادورو را «مافیای جنایی» میخواند. اما منتقدان او را به همکاری با منافع سرمایهداری خارجی، حمایت از تحریمهای آمریکا و دامن زدن به بحران اقتصادی ونزوئلا متهم میکنند.
او در سال ۲۰۱۴ پس از سخنرانی علیه دولت در سازمان کشورهای آمریکایی از پارلمان اخراج شد و از آن زمان نماد اپوزیسیون ونزوئلا در رسانههای غربی به شمار میآید.
اعطای نوبل صلح به ماچادو با واکنشهای تند جهانی همراه بوده است. دونالد ترامپ در واکنش گفت: «من به هشت جنگ پایان دادم، اما آنها من را نادیده گرفتند. کمیته نوبل هر کاری دلش میخواهد میکند.»
در همین حال، شبکه روسی راشاتودی نیز در واکنشی انتقادی نوشت: «ترامپ برای صلح تلاش کرد، ماچادو فقط سخنرانی کرد. این جایزه بیشتر درباره کمیته نوبل است تا برنده آن.»
با وجود انتقادها، ناظران معتقدند اعطای این جایزه به ماریا ماچادو پیامی روشن دارد: حمایت از جنبشهای دموکراسیخواه در آمریکای لاتین و مخالفت با حکومتهای اقتدارگرا. با این حال، شکاف میان نگاه غرب و واقعیتهای میدانی ونزوئلا، این جایزه را در میان بحثبرانگیزترین نوبلهای صلح دهه اخیر قرار داده است.
واکنش جهانی به انتخاب جنجالی برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۲۵
کمیته نوبل امسال جایزه صلح ۲۰۲۵ را به ماریا کورینا ماچادو، سیاستمدار مخالف دولت ونزوئلا، اعطا کرد؛ تصمیمی که در کمتر از ۲۴ ساعت به یکی از بحثبرانگیزترین انتخابهای سالهای اخیر تبدیل شد.
ماچادو، مهندس صنعتی و رهبر حزب «ونته ونزوئلا»، در دو دهه گذشته از منتقدان سرسخت دولتهای هوگو چاوز و نیکولاس مادورو بوده است. او در بیانیهای پس از اعلام جایزه گفت:«این جایزه متعلق به مردم ونزوئلاست؛ مردمی که با وجود سرکوب و فقر، هنوز ایستادهاند.»
به گزارش رویترز، کمیته نوبل هدف از این انتخاب را «تجلیل از شجاعت و تعهد او به گذار مسالمتآمیز به دموکراسی» عنوان کرده است.
تایم نوشته است: ماچادو در سال ۲۰۲۳ با بیش از ۹۲ درصد آرا بهعنوان رهبر اپوزیسیون انتخاب شد اما دادگاه عالی او را از شرکت در انتخابات محروم کرد. با این حال، او همچنان چهرهای پرنفوذ در میان مخالفان حکومت مادوروست.
در داخل ونزوئلا اما واکنشها متفاوت بود. به گزارش خبرگزاری AP، بسیاری از مردم کاراکاس صبح جمعه با شنیدن خبر برنده شدن او در شوک و هیجان فرو رفتند؛ برخی این جایزه را «پیروزی نمادین امید» دانستند و عدهای دیگر آن را «حرکتی صرفاً سیاسی از سوی غرب» توصیف کردند.
اعتراض ترامپ و واکنش آمریکا
دقایقی پس از اعلام جایزه، دونالد ترامپ در شبکه اجتماعی Truth Social نوشت: «من به هشت جنگ خاتمه دادم اما کمیته نوبل مرا نادیده گرفت. این جایزه سیاسی است، نه صلحآمیز.»
به نوشتهی گاردین، سخنگوی کاخ سفید نیز از تصمیم کمیته نوبل انتقاد کرده و گفته است که «این انتخاب سیاست را بر صلح ترجیح داده است».
شبکه راشاتودی در گزارشی تند نوشت:«ترامپ در خاورمیانه میانجی صلح شد، اما ماچادو تنها سخنرانی کرد. برخی جوایز بیشتر نشان میدهند کمیته انتخابکننده چه فکر میکند، نه برنده.»
در سوی مقابل، شورای اروپا در بیانیهای ضمن تبریک به ماچادو، از او به عنوان «نمونهای درخشان از شجاعت مدنی در آمریکای لاتین» یاد کرد. رسانههای نروژی نیز انتخاب او را «غیرمرسوم اما نمادین» توصیف کردند.
اعطای جایزه صلح نوبل به ماچادو بار دیگر مرز باریک میان صلح و سیاست را آشکار کرده است.
در حالی که حامیان او این انتخاب را نشانهای از همبستگی جهانی با مردم ونزوئلا میدانند، منتقدان یادآور میشوند که حمایت او از تحریمهای اقتصادی آمریکا، خود عاملی برای تشدید رنج مردم بوده است.
در نهایت، به نظر میرسد این جایزه همانقدر که برای ماچادو افتخارآمیز است، برای نوبل نیز آزمونی تازه خواهد بود؛ آزمونی درباره اینکه صلح در قرن بیستویکم، بیشتر به «آرمان» شباهت دارد یا به «ابزار سیاست».