سیاستهای نادرست در صنعت پتروشیمی سود میلیاردی را دود میکند
به گزارش نبض بازار، با نزدیک شدن به فصل سرد سال، دوباره بحث ناترازی گاز و تاثیر آن بر صنایع انرژیبر، بهویژه پتروشیمیها، به یکی از چالشهای اصلی اقتصاد کشور تبدیل شده است. وابستگی بخش بزرگی از واحدهای پتروشیمی به خوراک گازی، باعث شده هر سال با افت فشار شبکه و محدودیت عرضه، بخشی از ظرفیت تولید این صنعت حیاتی از مدار خارج شود.
در همین زمینه، روحالله شهیدیپور، مدیرعامل تاپیکو، روز شنبه در جمع خبرنگاران عنوان کرد: ناترازی گاز از عمده مشکلات توسعه کشور است. فقط در پتروشیمی خراسان در سال گذشته رکورد محدودیت تخصیص گاز با قطعی ۱۰۰ روزه گاز شکسته شد و این مجتمع پتروشیمی که در سال گذشته سه همت سودآوری داشت، از محل قطعی گاز یک همت عدمالنفع به همراه داشت.
حال با توجه به اینکه امسال احتمال افزایش ناترازی گاز وجود دارد، زنگ خطر افزایش قطعی گاز در واحدهای پتروشیمی به صدا درآمده است. باید پرسید پتروشیمیهایی که وابسته به خوراک گازی هستند، چه سرنوشتی خواهند داشت؟
مشکل تامین گاز پتروشیمیهایی که از گاز متان استفاده میکنند
حمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفتی، در گفتوگو با نبض بازار عنوان کرد: ما چند نوع پتروشیمی گازی داریم و اینطور نیست که همه پتروشیمیهای گازی کشور دچار مشکل ناترازی گاز شوند. پتروشیمیهایی که از گاز متان استفاده میکنند که به طور عمده پتروشیمیهای تولیدکننده اوره و آمونیاک هستند، بخش عمدهای از صنعت را تشکیل میدهند. با توجه به وضعیت شبکه سراسری گاز کشور، در فصل زمستان ممکن است با مشکل مواجه شوند.
به گفته او، دلیل این موضوع آن است که مصرف گاز متان در بخشهای خانگی و صنعتی افزایش مییابد. در چنین شرایطی معمولا ظرفیت این واحدها کاهش مییابد و به عنوان مثال مجبور میشوند با حدود یکسوم ظرفیت خود کار کنند.
حسینی توضیح داد:، اما در مقابل، پتروشیمیهایی که با اتان یا پروپان کار میکنند، نهتنها دچار مشکل نمیشوند بلکه تولیدشان حتی افزایش پیدا میکند؛ چون پالایشگاههای گازی در زمستان با تمام ظرفیت فعالیت میکنند و در نتیجه اتان و پروپان بیشتری تولید میشود. مشکل اصلی مربوط به گاز متان است که همواره محدودیت دارد و همین مسئله موجب افت تولید پتروشیمیهای متانپایه میشود.
وابستگی پتروشیمیها به گاز متان نتیجه سیاستهای نادرست سالهای گذشته است
این کارشناس انرژی خاطرنشان کرد: این وضعیت نتیجه سیاستهای نادرستی است که طی سالهای گذشته در صنعت پتروشیمی دنبال شده است. در حالی که پتروشیمی میتواند بر پایه خوراکهای متنوعی همچون نفتا، نفت خام، الپیجی یا حتی میعانات گازی طراحی و احداث شود، به طور تقریبی همه واحدها به سمت پتروشیمیهای گازمحور رفتند. دلیل آن هم این بود که گاز بهصرفهترین و سودآورترین خوراک در ایران به شمار میرفت. اما حالا که کشور در تامین گاز با مشکل مواجه است، این واحدها هم دچار بحران شدهاند.
وی تشریح کرد: در چنین شرایطی کار زیادی نمیتوان انجام داد مگر آنکه برای تامین پایدار خوراک فکری اساسی شود. باید یا امکان واردات گاز مورد نیاز پتروشیمیها فراهم شود، یا اینکه از طریق بورس انرژی، گاز را با قیمتهای بالاتر خریداری کنند تا در زمستان با قطعی مواجه نشوند. همچنین میتوانند تعمیرات عمده و اورهال را در دورههای اوج مصرف، انجام دهند تا خسارت کمتری ببینند.
امید به کاهش قطعی گاز پتروشیمیها در سال جاری
حسینی عنوان کرد: با این حال، انتظار میرود وضعیت امسال نسبت به پارسال اندکی بهتر باشد. بخشی از این بهدلیل اقداماتی است که برای پیشگیری از بحران گاز انجام شده است. از جمله این اقدامات میتوان به موضوع ذخیرهسازی حدود ۳.۵ میلیارد لیتر فرآوردههای نفتی برای سوخت نیروگاهها و افزایش تولید در پارس جنوبی و سایر میادین گازی اشاره کرد. با این وجود، همچنان احتمال بروز مشکلات وجود دارد.
به گفته او، در همین راستا، برخی پتروشیمیها وارد پروژههای توسعهای شدهاند تا وابستگی خود به شبکه سراسری گاز را کاهش دهند. بهطور مشخص، تعدادی از شرکتها در حال تلاش برای توسعه میادین گازی کوچک از دولت هستند تا خودشان آنها را توسعه دهند و از گاز تولیدی برای مصرف داخلی خود استفاده کنند؛ به این ترتیب دیگر نگران قطعی گاز نخواهند بود. برای مثال، پتروشیمی کرمانشاه این مسیر را در پیش گرفته و با سرمایهگذاری مستقیم، در حال تامین بخشی از نیاز گازی خود از طریق توسعه میدان مستقل است.
وی افزود: همچنین پتروشیمی بندرامام به نوبه خود تلاش میکند تا گازهای فلر را جمعآوری کند و از آن محل کمبود گاز را جبران کند. پتروشیمیها دیگر نمیتوانند اطمینان داشته باشند که خط لوله گاز و برق برای آنها فراهم شود.
حسینی در نهایت گفت: بنابراین، پتروشیمیها باید با پذیرش توزیع کمتر سود در مجمع، خودشان در حوزه پاییندستی گاز و هم در تامین یوتیلیتی و تولید برق سرمایهگذاری کنند یا برای واردات اقدام کنند. چراکه به نظر میرسد دولت دیگر توان تامین زیرساختهای واحدهای بزرگ را ندارد. دولت اگر بتواند زیرساختهای واحدهای کوچک را هم تامین کند، هنر بزرگی انجام داده است.