کد خبر: ۲۲۲۶۴۶
۰۴ شهريور ۱۴۰۴ - ۱۵:۰۶
بررسی وضعیت اقتصادی بنگاه‌ها در جنگ ۱۲ روزه

جنگ فعالیت ۹۰ درصد کسب وکار‌ها را متوقف کرد/ قطعی اینترنت دومین عامل افت درآمد بنگاه‌ها

جنگ ۱۲ روزه (۲۳ خرداد تا ۴ تیر ۱۴۰۴) یکی از شدیدترین شوک‌های اقتصادی سال‌های اخیر برای بنگاه‌های ایرانی بود. این درگیری کوتاه اما ویرانگر، باعث شد بیش از ۹۰ درصد کسب‌وکارها با افت یا توقف تولید مواجه شوند. بحران نقدینگی، کاهش تقاضا، و اختلال در زنجیره تأمین و انرژی به تهدیدی جدی برای ادامه حیات آن‌ها تبدیل شد.
جنگ فعالیت ۹۰ درصد کسب وکار‌ها را متوقف کرد/ قطعی اینترنت دومین عامل افت درآمد بنگاه‌ها

به گزارش نبض بازار، اتاق بازرگانی تهران اخیرا گزارشی را منتشر کرده و در آن به بررسی تاثیرات و شرایط کسب وکار‌های اقتصادی در دوران جنگ ۱۲ روزه پرداخته است. این گزارش در سه بخش شرایط بنگاه‌ها در زمان جنگ ۱۲ روزه، شرایط تعلیق پس از جنگ و چشم‌انداز اقتصادی آینده تنظیم شده است. در ادامه بخش اول و وضعیت اقتصادی کسب و کار‌های بخش خصوصی در این دوره را می‌خوانید:

ضرر ۱۰۰ میلیاردی یک جنگ ۱۲ روزه

در روز‌های جنگ، نقدینگی شرکت‌ها به سرعت تحلیل رفت. بررسی‌ها نشان می‌دهد که شرکت‌های کوچک بیشتر از شرکت‌های بزرگ آسیب دیدند. در حالی‌که ۶۳ درصد شرکت‌های کوچک بیش از ۵۰ درصد افت نقدینگی داشتند، این رقم برای شرکت‌های بزرگ ۴۷ درصد بود. همچنین کاهش تقاضای مشتریان عامل اصلی افت درآمد‌ها بود.

الگوی توزیع پاسخ‌ها نشان‌دهنده غلبه تاثیرات منفی شدید جنگ بر بخش خصوصـی اسـت. نه تنهـا کاهش درآمـد، بلکه دامنـه این کاهش و سـرعت آن می‌توانـد تبعاتـی مانند تعدیل نیـرو، تعطیلی پروژه‌ها و توقـف تصمیم‌گیری‌ها را در پی داشته باشد. زیان مستقیم ناشی از هزینه توقف، خسارت فیزیکی و جابجایی در مدت ۱۲ روز جنگ نیز چشـم گیر بوده اسـت. به طوری که ۴۱ درصد از کسب وکار‌های کوچک متحمل بیش از یک میلیارد تومان، ۳۱ درصد از کسب وکار‌های متوسط متحمل بیش از ۱۰ میلیارد تومان و ۲۹ درصد از کسـب وکار‌های بـزرگ متحمـل بیـش از ۱۰۰ میلیـارد تومان ضرر شده‌اند.

فعالیت ۹۰ درصد کسب وکار‌ها متوقف شد/ قطعی اینترنت دومین عامل افت درآمد بنگاه‌ها

در دوره جنگ، شدت کاهش گردش مالی کسب وکار‌ها متناسب با اندازه آنها متفاوت بوده است. داده‌ها نشان می‌دهد شرکت‌های کوچک آسیب‌پذیرترین گروه بوده‌اند؛ به گونه‌ای که حدود ۶۳ درصد آنها با افت نقدینگی بیش از ۵۰ درصد مواجه شده‌اند. این رقم برای شرکت‌های بزرگ ۴۷درصد بوده که هرچند پایین‌تر است، اما همچنان سهم قابل توجهی محسوب می‌شود. در مقابل، شرکت‌های بزرگ و متوسط توان بیشتری در تاب‌آوری داشته‌اند. این روند نشان می‌دهد که بحران جنگ اگرچه بر تمامی بنگاه‌ها اثر گذاشته، اما فشار آن بر شرکت‌های کوچک شدیدتر و مستقیم‌تر بوده است؛ مسأله‌ای که می‌تواند پیامد‌های مهمی بر بقا و اشتغال بیش از ۸۰ درصد بنگاه‌های خصوصی کشور داشته باشد.

ضربه ۶۹ درصدی بخش فناوری از جنگ ۱۲ روزه

همچنین تاثیرجنگ بر فعالیت‌های مختلف متفاوت بوده است اگرچه بطور کلی تمامی بخش‌ها به جز بخش حمل ونقل، حداقل ۵۰ درصد کاهش نقدینگی در زمان جنگ را تجربه کرده‌اند؛ اما بخش تولیدی (صنعتی) و بخش فناوری اطلاعات به ترتیب به میزان ۶۹ درصد و ۶۳ درصد بیش از ۵۰ درصد کاهش نقدینگی در زمان جنگ داشته‌اند. بخش حمل ونقل کمترین تاثیر منفی را دریافت کرده است به نحوی که ۲۵ درصد هیچ تغییری در درآمد‌ها نداشته‌اند.

توقف فعالیت ۹۰ درصد کسب‌وکار‌ها

جنگ تأثیر مستقیم و فلج کننده‌ای بر روند تولید بنگاه‌ها داشته است. آمار‌ها نشان می‌دهد ۹۰ درصد کسب وکار‌ها در این دوره ناچار به توقف تولید شدند؛ رقمی که عمق گستردگی بحران را آشکار می‌کند.. از میان آنها، بیش از نیمی از شرکت‌ها (۵۲ درصد) تقریبا دوازده روز جنگ، یعنی برای بیش از ۹ روز، فعالیت تولیدی خود را به طور کامل متوقف کرده‌اند. این ارقام نشان می‌دهد که جنگ نه تنها موجب اختلال مقطعی، بلکه باعث فلج شدن چرخه تولید در اکثر بنگاه‌ها شده و پیامد‌های آن فراتر از یک وقفه کوتاه مدت، به کاهش توان عملیاتی و آسیب پذیری بلندمدت کسب وکار‌ها منجر شده است.

فعالیت ۹۰ درصد کسب وکار‌ها متوقف شد/ قطعی اینترنت دومین عامل افت درآمد بنگاه‌ها

اختلال در زنجیره تأمین و بخش‌های آسیب‌پذیر

جنگ تنها واردات مواد اولیه را مختل نکرد، بلکه زنجیره‌های داخلی نیز به شدت آسیب دیدند. ۷۳ درصد شرکت‌ها حتی در تأمین مواد اولیه داخلی با مشکل مواجه شدند. صنایع تولیدی و فناوری اطلاعات بیشترین ضربه را خوردند، در حالی‌که بخش حمل‌ونقل مقاوم‌تر عمل کرد.

قطعی اینترنت دومین عامل افت درآمد بنگاه

نکته قابل توجه دیگر در این گزارش مهمترین دلایل افت درآمد در زمان جنگ از نگاه مدیران بوده است. اولین دلیل همانطور که می‌توان حدس زد، کاهش تقاضـای مشـتریان با بیشـترین فراوانـی (۶۶ درصد) بوده است.

فعالیت ۹۰ درصد کسب وکار‌ها متوقف شد/ قطعی اینترنت دومین عامل افت درآمد بنگاه‌ها

اما عامل دوم بسیار قابل توجه و قابل تامل است. چون عامل دوم اختلال در زیرسـاخت اینترنت و به دنبال آن اختـلال در زنجیـره تأمیـن، عملیـات بانکی، عدم حضـور کارکنان و روحیه کارکنان بوده است که کسب وکار‌ها در حفـظ تداوم عملیـات خود با آن‌ها مواجه شـده‌اند. ایـن عوامل، بر شکنندگی زیرساخت‌های دیجیتال، لجستیکی، مالی و منابع انسانی در زمان بحران‌ها دلالت دارند و نشان می‌دهند که تاب آوری در این حوزه ها، نقش کلیدی در کاهش آسیب‌های درآمدی ایفا می‌کند. در مقابل، عواملی نظیر ناامنی، تعطیلی مراکز دولتی، لغو پرواز‌ها و خسـارات فیزیکی بـه اموال، با وجود آن که توسـط درصـد بالایی از پاسخ دهندگان تجربه شده‌اند، اما از نظر فراوانی به عنوان «مهم‌ترین علل کاهش درآمد» در رتبه‌های پایین‌تر قرار گرفته‌اند.