با زیان خودروسازها چه تعداد کارخانه میتوان ساخت؟
به گزارش نبض بازار- شاید بی خیالی خودروسازها و دولت در زمینه زیان دهی خودروسازها، ناشی از عدم فهم میزان زیان باشد. زیان ۶۰۰ همتی که با آن میتوان کارخانههای خودرویی متعددی را در سراسر جهان از جمله در چین و روسیه به طور کامل خرید. با این حال باید این ۶۰۰ همت در نقاطی هزینه شود که صرفاً جبران ناکارآمدی مدیران را به دنبال داشته باشد و دوباره روز از نو، روزی از نو!
با زیان خودروسازها چه باید کرد؟
دو خودروساز بزرگ کشور با وجود تمامی حمایتهای دولتی و خصوصی، استفاده از انحصارداخلی و تعرفههای بالا بر خودروهای وارداتی، باز هم زیان ده شده و از هزار میلیارد بدهی سال ۹۱ به ۶۰۰ هزار میلیارد در سال ۱۴۰۴ رسیده است. حالا مسأله اساسی اینجاست که با این حجم بدهی چه باید کرد؟ آیا بخش خصوصی میتواند این بدهیها را پرداخت کند و اصلاً مجموعهای وجود دارد که این حجم از زیان را در قبال دریافت مدیریت کارخانه به دوش بکشد؟ این سؤالات بی پاسخ در رابطه با خودروسازها هر روز تکرار میشود و در عین حال هر روز هم به زیان آنها افزوده میشود. برخی منتظر رشد بیشتر بدهیها و فشار بر دولت برای کمک به خودروسازها و یا امتیاز بیشتر برای آنها هستند، در حالیکه دولت چنین توانی برای کمک به خودروسازها ندارد. از سوی دیگر قرارگرفتن در وضعیت ورشکستگی باعث شده برخی امتیازها در چند سال اخیر به سایپا و ایران خودرو برای افزایش قیمت و تغییر ساختار تولید و توزیع و... داده شود، اما تغییری در روند زیان دهی آنها ایجاد نشده است. ایران خودرو نیز طبق قول و قرار کروزیها قرار بود بعد از خصوصیسازی متحول شود، اما هنوز خبری نیست.
فهم درست ۶۰۰ همت
شاید برخی به درستی نمیدانند با ۶۰۰ همت چه کارهایی میتوان انجام داد. ۶.۶ میلیارد دلار پول آنقدر برای بازار خودرو ایران و حتی جهان زیاد است که میتوان ۴.۳ درصد تولید سالانه بنز را با آن خریداری کرد. از سوی دیگر ایران با این پول میتواند خطوط تولید خارج از کشور خود را در حدود ۳۰ خط گسترش دهد. نکته جالبتر اینجاست که حالا دولت و بخش خصوصی و خودروساز با هم باید ۶۰۰ همت بپردازند تا دوباره خودروسازهای داخلی به تولید شاهین و دنا با قیمت بالا و کیفیت پایین مشغول شده و در این رقابت از چینیها نیز شکست بخورند. در حالیکه خرید کل کارخانه چری در چین، حدود ۷ الی ۱۰ میلیارد دلار سرمایه میخواهد. یعنی خودروسازهای ایرانی به اندازه کل کارخانه چری چین که حالا خود را صاحب سبک بازار خودرو ایران میداند، زیان تولید کردهاند.
اگر این حجم زیان را با روسها مقایسه کنیم، وضعیت بدتر است. چند وقتی است که عدهای دنبال همکاری با روسها جهت واردات لادا هستند. خودرویی که چندان موفقیتی در جهان کسب نکرده و حالا چشم به جیب ایرانیها دوخته است. اما لازم به یادآوری است که با زیان تولید شده توسط خودروسازهای ایرانی، میشد ۳ بار کارخانه لادا را خرید. با این تفاسیر میتوان درک بهتری از حجم بدهی خودروسازها داشت و شاید با نقشه شفافتر، بتوان آینده بهتری برای آن ترسیم کرد.
گرانسازی یا گران فروشی؟
خودروسازها مدعیاند که بر روی ساخت هر خودرو، در حال ضرر دهی هستند. اعداد متفاوتی هم در این زمینه مطرح میشود و مشخص نیست کدام عدد درست است. برخی مدعیاند که ساخت خودرو پای ایران خودرو حدود ۵۰۰ میلیون تومان در میآید، اما برخی نیز مدعیاند که هر خودرو ۱.۲ میلیارد هزینه میبرد. این در حالیست که طبق قیمتگذاریهای اخیر، باید به مرور زیان حاصل از تولید کاهش یابد، اما نوسانات ارزی میتواند مجدداً زیان دهی خودروسازها را فعالتر از قبل کند. حال سؤال اساسی اینجاست که خودروساز در حال تولید خودرو گران قیمت است یا در حال گران فروشی به مردم؟ بخشی از جامعه مخاطب خودرو معتقد است که با توجه به کیفیت و شرایطی که ایران خودرو و سایپا برای خودروهایشان در نظر گرفتهاند، هزینهای که بابت آن دریافت میکنند با توان جامعه سازگار نیست و نوعی گران فروشی محسوب میشود.