مسابقه زیان دهی در ذوب آهن اصفهان
به گزارش نبض بازار- ذوب آهن اصفهان حتی در زمان افتتاح هم محل نقد فعالان جهانی فولاد بود. به مرور زمان نیز با تکامل صنعت فولاد، ذوب آهن به مرور از چرخه صنایع تکنولوژیک و مدرن خارج شد. هرچه زمان میگذشت ذوب آهن به جای اصلاح رویههای خود، در باتلاق ناکارآمدی، مدیریت دستوری و بهره وری پایین فرو میرفت. حالا کار به جایی رسیده که ذوب آهن عموم راهکارهای خود را امتحان کرده، اما زیان دهی متوقف نشده است.
نگاهی از بالا به وضعیت ذوب آهن
زیان خالص ۹٬۹۹۶ میلیارد تومانی در محاسبات مالی انتهای سال ۱۴۰۳، نشان داد که ذوب آهن با مدیرعامل جدید و از بدنه خود هم نتوانسته مشکلات را حل کند. افزایش ۱۴۱ درصدی زیان نسبت به مشابه سال گذشته نیز نشان میدهد که شرایط بسیار سختتر آن چیزیست که تصور میشود. سایت بورس اعلام کرده که زیان فوق به ازای هر سهم معادل ۱۵ تومان بوده که نسبت به سال قبل با رشد ۱۴۲ درصدی مواجه شده است. پرفروشترین محصول ذوب آهن در نیمه نخست ۱۴۰۳، تیر آهن با ۱۱ هزار و ۹۲۶ میلیارد تومان فروش بوده و همین رقم ذوب آهن را نسبت به وضعیت بدهیهایش دچار یک فریب کرد. ذوب آهنیها تصور میکردند که شرایط با رشد تولید بهبود پیدا میکند، اما آنچه اتفاق افتاد، شرایطی متفاوت بود. ذوب آهن همواره رقیب همسایه خود یعنی فولاد مبارکه بوده، اما نتوانسته به آن مقدار، بهره وری تولید و افزایش درآمد داشته باشد. این آمارها نشان میدهد که به طور کلی در ذوب آهن چه رویهای جریان دارد، اما ذوب آهنیها چه پاسخی در برابر این وضعیت دارند؟
توجیه بحران با ناترازی
ذوب آهنیها مدعیاند که ناترازی انرژی در کنار چالشهای تولید، کاهش نقدینگی به علت پرداخت بدهی و نرخ بهره و چالشهای صادراتی، باعث تداوم زیان دهی این شرکت شده است، این در حالیست که بخشی از علل کاهش تولید در برخی از موارد و زیان دهی شرکت، الزاماً به معنای ناترازی نیست بلکه عدم توانایی فروش بیشتر و بهره وری پایین باعث چنین شرایطی شده است. ذوب آهن در کنار چالشهای ناترازی، یک مشکل اساسی دیگر نیز دارد که چندان به آن توجهی نمیکند. ذوب آهن چالشهای عمیقی در حوزه محیط زیست دارد، اما خبر دقیقی از مبرا شدن ذوب آهن از مشکل آفرینی محیط زیستی به گوش نرسیده است. درحالیکه اگر ذوب آهن بخواهد تبدیل به یک صنعت سبز شود، باید به کلی تجهیزات و رویه تولید خود را تغییر دهد. به نوعی ذوب آهن در حال حاضر نان آلوده کردن محیط زیست را میخورد و در صورت اجرا قوانین واقعی محیط زیست، تولید آن با محدودیتهای وسیعی مواجه میشود.
دلایل اصلی زیاندهی در سال ۱۴۰۴
شهر بورس در گزارشی تحت عنوان «ذوب سهامدار در کوره ضرر» در رابطه با علل زیان دهی ذوب آهن نوشته است: «درآمد عملیاتی شرکت در سال ۱۴۰۳ تنها ۵۹٬۹۵۶ میلیارد تومان بوده که نسبت به سال گذشته تنها ۵ درصد رشد داشته است. این رشد اندک در برابر نرخ تورم، عملاً افت واقعی درآمد تلقی میشود. هزینههای فروش، اداری و عمومی به بیش از ۳٬۱۸۰ میلیارد تومان رسیده است. همچنین، هزینههای مالی این شرکت به بیش از ۲٬۲۰۲ میلیارد تومان افزایش یافته است. زیان عملیاتی شرکت در سال ۱۴۰۳ به ۴٬۹۱۳ میلیارد تومان رسید که نسبت به سال قبل ۸۹ درصد افزایش داشته است. این افزایش زیان عملیاتی نشاندهنده ضعف در مدیریت هزینهها و قیمت تمامشده محصولات است.»
۸۹ درصد رشد زیان دهی نشان میدهد که ذوب آهن اصلاً در مسیر صحیحی برای جبران چالشهای خود قرار نگرفته است. بحران برای هر مجموعه عظیم صنعتی قابل پیشبینی و قابل فهم است، اما تداوم آن مسیر، قابل توجیه نیست. وزارت صمت نیز سال هاست که فرصتهای متعددی در اختیار این صنعت پیرقرار داده تا اگر نمیتواند به کلی مشکلات خود را حل کند، حداقل در ریلی قرار بگیرد که در یک فرآیند ۵ ساله، از قله بحران خارج شود.
تغییر مدیر؟
صمتیها تصور میکردند که با تغییر مدیرعامل، همه چیز حل میشود، مشکل اینجاست که همیشه تصور میشود با تغییر مدیرعامل میتوان همه چیز را حل کرد، اما این اتفاق هم رخ نداد. در کارخانههای سودآور نیز تغییر مدیرعامل الزاماً به معنای سودآورتر شدن و یا زیان ده شدن نیست، بلکه شرکت به خودی خود باید توانایی عبور از چالش را داشته باشد وگرنه مدیرعاملها چندان توانی در مواجهه با مشکلات اساسی صنعت در ایران ندارند. اگرچه ضعف مدیریت در دو دورهی اخیر ذوب آهن، شرایط را بدتر هم کرده است.